Dextro-amfetamine

Dextro-amfetamine of dexamfetamine is de rechtsdraaiende optische isomeer van amfetamine die wordt gebruikt als geneesmiddel bij de behandeling van ADHD/ADD en narcolepsie.^[3]

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Dextro-amfetamine
Chemische structuur
Farmaceutische gegevens
Beschikbaarheid (F)	>75%
Metabolisatie	Lever
Halveringstijd (t1/2)	10-12 uur[1][2]
Uitscheiding	Nier (ca. 45%)
Gebruik
Geneesmiddelengroep	Amfetamines
Merknamen	Dexedrine, Dexamyl, Amfexa, Tentin
Indicaties	ADHD
Voorschrift/recept	Ja
Toediening	Oraal
Risico met betrekking tot
Zwangerschapscat.	C
Databanken
CAS-nummer	300-62-9
ATC-code	N06BA02
PubChem	5826
DrugBank	APRD00480
Chemische gegevens
Molecuulformule	C9H13N
IUPAC-naam	(S)-1-fenylpropaan-2-amine
Molmassa	135,206 g/mol
Portaal    Geneeskunde

In Nederland valt het middel zoals alle amfetaminepreparaten onder de Opiumwet.

Werking

De stof stimuleert het centraal zenuwstelsel en verhoogt het vrijgeven van voornamelijk norepinefrine en dopamine als een agonist en heropnameremmer bij bovengenoemde. Er is ook affiniteit voor serotonine maar dit is in de meeste gevallen verwaarloosbaar.^[3]

Toepassingen

De verbinding werd vroeger gebruikt ter onderdrukking van de eetlust bij de behandeling van vetzucht. De waarde was echter twijfelachtig. De stof werd tevens bij depressies toegepast.^[4]

Tegenwoordig is de verbinding beschikbaar voor behandeling van ADHD en ADD bij kinderen^[3][5] en volwassenen. Het middel is in Nederland verkrijgbaar in tabletvorm op recept.^[6] Dexamfetamine 5 mg is inmiddels geregistreerd als Tentin.^[7] Hierdoor is in het groot bereid doorgeleverde Dexamfetamine niet meer toegestaan in Nederland.^[8] Deze verandering naar geregistreerde tablet werd op 1 mei 2016 van kracht waarbij de prijs met ongeveer 20 euro per aflevering van 30 tabletten (van 5 mg) steeg. Sinds november 2016 is Medice B.V. het bedrijf dat Tentin in Nederland op de markt brengt.^[9]

Werking en verschil met methylfenidaat

Dextro-amfetamine verschilt van het meestal voorgeschreven medicijn voor ADD/ADHD methylfenidaat (merknamen o.a. Concerta, Equasym, Medikinet en Ritalin of Rilatine). Dextro-amfetamine stimuleert het vrijgeven van dopamine en noradrenaline.^[10] De primaire actie van methylfenidaat berust op de heropnameremming van onder andere dopamine en norepinefrine, mede hierdoor heeft methylfenidaat andere (bij)werkingen dan dextro-amfetamine. Sommige patiënten reageren beter op dextro-amfetamine dan op methylfenidaat en vice versa.