Loading AI tools
De Eerste Divisie (vanwege sponsorrechten ook wel de Keuken Kampioen Divisie genoemd) is de op een na hoogste voetbalcompetitie in Nederland die de KNVB organiseert. Het is de laagste divisie waar betaald voetbal gespeeld wordt. De competitie heet thans officieel Keuken Kampioen Divisie, naar de hoofdsponsor Keuken Kampioen. Tot 2018 heette de divisie de Jupiler League.
| Eerste divisie | ||||
|---|---|---|---|---|
| Land |  Nederland | |||
| Bond | KNVB | |||
| Niveau | 2 | |||
| Opgericht | 1956 | |||
| Systeem | Competitie | |||
| Promotie naar | Eredivisie | |||
| Degradatie naar | Tweede Divisie (voor beloftenelftallen)[1] | |||
| Aantal teams | 20 | |||
| Huidige kampioen | Willem II (2023/24) | |||
| Recordkampioen | FC Volendam (6) | |||
| Website | Keukenkampioendivisie.nl | |||
| Huidig seizoen | 2024/25 | |||
| ||||
Geschiedenis
Samenvatten
Perspectief
In 1954 werd in Nederland het betaald voetbal geïntroduceerd. De onderverdeling van de verschillende klasses, zoals het Nederlands voetbalsysteem tot dan toe kende, ging vervolgens op de schop. In 1956 werd de Eerste Divisie opgericht samen met de Eredivisie en de Tweede Divisie. Oorspronkelijk bestond de Eerste Divisie uit twee afdelingen met normaal gesproken elk zestien elftallen. In 1960 werden dat achttien elftallen, maar vanaf 1962 werd de Eerste Divisie teruggebracht tot één afdeling, met zestien elftallen. In 1972 werd de Eerste Divisie de laagste afdeling van het betaald voetbal in Nederland.
Sinds de KNVB in 1990 besloot sponsors voor de divisies te zoeken, heette de competitie de Toto-Divisie. Tussen september 2001 en juni 2006 was dat met introductie van de toenmalige sponsor Gouden Gids Divisie. Tussen juli 2006 en juni 2018 was dat met de introductie van de sponsor de Jupiler League geworden. Sinds juli 2018 is dat met de introductie van de nieuwe sponsor de Keuken Kampioen Divisie geworden.
De Eerste Divisie telde vanaf het seizoen 2003/04 negentien clubs, doordat AGOVV Apeldoorn toetrad tot het betaald voetbal. Met ingang van het seizoen 2005/06 telde de Eerste Divisie twintig clubs. De nieuwkomer was FC Omniworld uit Almere. Vanaf 25 januari 2010 telde de Eerste Divisie nog maar 18 clubs, na het faillissement van HFC Haarlem en het faillissement van RBC Roosendaal. Met het faillissement van AGOVV Apeldoorn (januari) en SC Veendam (maart) in 2013 is het aantal deelnemers gedaald tot 16. In 2013 werden Achilles '29, Jong Ajax, Jong FC Twente en Jong PSV aan de competitie toegevoegd en sindsdien telde de Eerste Divisie met twintig clubs. In 2015 verdween Jong FC Twente en keerde terug naar de Beloftencompetitie. Hier voor in de plaats werd in 2016 een ander beloftenteam toegevoegd. Dat werd Jong FC Utrecht. In 2017 kwam Jong AZ daarbij, dat promoveerde als kampioen van de Tweede Divisie. Achilles '29 ging weer terug naar de Tweede Divisie. In het seizoen 2019/20 werd de competitie na 29 speelronden niet afgemaakt vanwege de coronacrisis in Nederland.
Deelnemende clubs
Samenvatten
Perspectief
Seizoen 2024/25
Zie Eerste divisie 2024/25 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Locatie teams in Eerste divisie 2024/25
Twintig clubs spelen het seizoen 2024/25 in de Eerste Divisie. De provincie Noord-Brabant is het best vertegenwoordigd met vijf clubs. De provincies Groningen, Overijssel, Flevoland en Zeeland leveren dit seizoen geen clubs op het op één na hoogste niveau.
Laatste update: 16 januari 2025 21:44 (CET)
Competitieopzet
Samenvatten
Perspectief
In de Eerste Divisie wordt een hele competitie gespeeld met twintig clubs. Dat betekent dat de clubs elkaar zowel thuis als uit tegenkomen, waardoor elk team 38 wedstrijden per seizoen afwerkt. De reguliere competitie start gewoonlijk in de loop van augustus en eindigt meestal in mei, waarbij rond de kerstvakantie een winterstop gehouden wordt. In tegenstelling tot de Eredivisie worden er wel wedstrijden gespeeld rond de interlandwedstrijden, tenzij er clubs zijn die bezwaar hebben om niet te spelen en op een ander moment de wedstrijd te laten spelen. De play-offwedstrijden vinden meestal plaats in de maand mei.
Promotie
De kampioen en de nummer twee van de competitie promoveren rechtstreeks naar de Eredivisie. Verder nemen zes eerste elftallen uit de Eerste Divisie, de (plaatsvervangende) periodekampioenen aangevuld met de besten in de eindranglijst, deel aan de play-offs om op die manier promotie af te dwingen. Ook de nummer zestien van de Eredivisie neemt deel aan de play-offs. Zij moet zich proberen op het hoogste niveau te handhaven.
Aan het eind van de competitie bepaalt de eindstand, en niet de volgorde waarin een eventuele periodetitel is gewonnen, wie tegen wie speelt. De play-offs bestaan uit drie rondes, waaraan in de eerste ronde de zes clubs uit de Eerste Divisie deelnemen. De nummer drie neemt het op tegen de nummer acht, nummer vier tegen nummer zeven en nummer vijf tegen nummer zes. Dit gaat op de manier zoals in Europees voetbal gebruikelijk is, met een thuis- en een uitwedstrijd. In het seizoen 2020/21 werd er slechts één wedstrijd per ronde gespeeld in een vorm van een knock-outsysteem. De winnaar van de wedstrijd 5-6 speelt in de tweede ronde tegen de nummer zestien uit de Eredivisie. De winnaars van 3-8 en 4-7 spelen tegen elkaar. De winnaars van deze twee partijen spelen tegen elkaar in de derde en laatste ronde. De winnaar van deze ronde plaatst zich voor de Eredivisie.
Degradatie
In principe degradeert de club, die als laatste eindigt, naar de Tweede Divisie. Door verschillende omstandigheden met de promotie-/degradatieregeling tussen de Eerste en de Tweede Divisie zullen er voorlopig geen eerste elftallen uit de Eerste Divisie degraderen. Wel degradeert in seizoen 2024/25 in principe één beloftenelftal naar de Tweede Divisie.
Tot en met het seizoen 2021/22 was de degradatie als volgt geregeld:
- Vanaf het seizoen 1971/72 tot en met het seizoen 2008/09 was het niet mogelijk om te degraderen.
- Vanaf het seizoen 2009/10 was dit wel mogelijk. In eerste instantie zouden er in dat seizoen twee clubs uit de Eerste Divisie degraderen naar de nieuwe Topklasse, maar door het faillissement van HFC Haarlem degradeerde nog maar één club; FC Oss. Hierdoor kwam het aantal clubs in het seizoen 2010/11 op 18.[2]
- Na het faillissement van RBC Roosendaal op 8 juni 2011[3][4] kon FC Oss weer promoveren naar de Eerste Divisie zonder dat er een ploeg uit de Eerste Divisie degradeerde, wat een geluk was voor Almere City FC, dat onderaan was geëindigd omdat het in de laatste competitiewedstrijd, thuis tegen concurrent Fortuna Sittard, niet verder kwam dan 0 - 0.
- Vanaf het seizoen 2010/11 degradeert één club uit de Eerste Divisie naar de Topklasse, mits een van de twee clubs uit de topklasse die het promotierecht verdienen, van dit recht gebruikmaakt. Wanneer beide clubs daarvan afzien, degradeert er geen club uit de Eerste Divisie.
- In het seizoen 2016/17 was degradatie verplicht. Achilles '29 degradeerde uit de Eerste Divisie naar de Tweede Divisie.
- Vanaf het seizoen 2017/18 werd na de bondsvergadering van de KNVB afgesproken dat er voorlopig geen degradatie mogelijk was. Voor de beloftenelftallen was degradatie vanaf seizoen 2020/21 wel mogelijk onder voorwaarden. Dat heeft nog niet plaatsgevonden.
Bezoekersrecord
De wedstrijd tussen DWS en Go Ahead op 19 mei 1963 in het Amsterdamse Olympisch Stadion is met 31.000 bezoekers de best bezochte wedstrijd aller tijden in de Eerste Divisie.[5]
Mediarechten
Samenvatten
Perspectief
De Coöperatie Eerste Divisie (CED) is eigenaar van de mediarechten en onderhandelt om de zoveel tijd met de verschillende mediabedrijven.
- In 1996 werden een aantal live wedstrijden en de wedstrijdsamenvattingen uitgezonden op Sport 7. Wegens weinig kijkers en financiële problemen werd de zender in december 1996 opgeheven.
- Van seizoen 1997/98 t/m 2005/06 waren de wedstrijdsamenvattingen te zien op SBS6, die per speelronde (inclusief play-offs) een uitzending verzorgde. De live wedstrijden waren beperkt elders te zien.
- In seizoen 2006/07 waren de rechten op het rechtstreeks uitzenden van alle wedstrijden in handen van de voormalige zender Talpa (Tien). De wedstrijden werden echter niet live uitgezonden op de televisie, maar op het internet, waar klanten een abonnement moesten nemen. Daarnaast werden de wedstrijdsamenvattingen wel op de televisiezender Talpa uitgezonden.
- Voor de start van seizoen 2007/08 verdween de zender Talpa (Tien) en gingen de rechten naar RTL 7. Tot seizoen 2010/11 zond RTL 7 slechts enkele wedstrijden per seizoen live uit. De wedstrijdsamenvattingen waren tot seizoen 2013/14 elke speelronde te zien op RTL 7.
- Vanaf seizoen 2010/11 worden meerdere live wedstrijden uitgezonden op de televisiezender Eredivisie Live (vanaf seizoen 2013/14 als Fox Sports en vanaf 2021 als ESPN).
Er werden in eerste instantie maximaal 2 of 3 live wedstrijden uitgezonden per speelronde. De overige wedstrijden waren te zien als samenvatting. Vanaf seizoen 2015/16 worden alle wedstrijden uitgezonden op ESPN in de vorm van een live schakelprogramma. Daarnaast werden er nog steeds maximaal 2 tot 3 live wedstrijden per speelronde en wedstrijdsamenvattingen uitgezonden. In het seizoen 2020/21 werden als uitzondering alle wedstrijden van de eerste en tweede periode live (op tv of online) uitgezonden op Fox Sports (in de loop van het seizoen als ESPN). ESPN heeft begin 2024 met Eredivisie CV een nieuw contract getekend. De competitie blijft hier minimaal tot en met het seizoen 2029/30 te zien. In het contract is afgesproken dat (in principe) alle wedstrijden live te zien zullen zijn, op tv dan wel via een stream. [6] De zenders van ESPN zijn via diverse televisieaanbieders verkrijgbaar. Vanaf het einde van het seizoen 2023/24 is er ook per speelronde één wedstrijd live te zien op de open zender STAR Channel.
- Voor de start van seizoen 2013/14 verloor RTL de uitzendrechten op de wedstrijdsamenvattingen en ging het naar de open zender Fox. Een seizoen later gingen de rechten weer naar SBS6 en in seizoen 2016/17 nam Veronica de rechten over van SBS6. Dit leidde tot kritiek op het uitzenden van de samenvattingen. De uitzendtijden waren meestal op de late avond, op de nachtelijke uren of zelfs aan het begin van de volgende avond. In seizoen 2018/19 kwamen de rechten weer in handen van Fox en deed parallelle uitzendingen met Fox Sports. Vanaf seizoen 2019/20 werden de samenvattingen alleen op Fox Sports (later als ESPN) uitgezonden wat betekent dat voor bepaalde tv-klanten niet meer op een open zender kunnen bekijken.
- De overige uitzendrechten op de televisie (onder andere het programma Vandaag Inside op SBS6) mogen pas na zondagavond 23:59 uur een zeer beperkt aantal fragmenten selecteren en deze fragmenten uitzenden in hun programma. Dit wordt als optioneel gezien. De wedstrijdsamenvattingen op internet (YouTube) mogen de voetbalclubs zelf uploaden na zondagavond 23:59 uur indien zij tot rechten beschikken.
- Lokale omroepen hoeven geen rechten in bezit te hebben en mogen een rechtstreeks radioverslag doen en na afloop van de speelronde samenvattingen laten zien van de clubs binnen hun regio, op voorwaarde dat die clubs daar officieel toestemming voor hebben gegeven. De clubs hebben verder het volledige eigen recht om beelden van eigen wedstrijden te laten zien, bijvoorbeeld op hun website of op social media. Zogenaamde flitsbeelden kunnen eveneens gekocht worden door andere televisiestations.
Kampioenen
.svg){kind=small}
Statistieken
Trainers met meerdere titels
| Trainer | T. | Jaren kampioen |
|---|---|---|
| Ruud Brood | 2 | 2010/11, 2014/15 |
| Rob Baan | 2 | 1985/86, 1991/92 |
| Rinus Gosens | 2 | 1961/62 (A), 1968/69 |
| Jaap van der Leck | 2 | 1961/62 (B), 1964/65 |
| Frans Körver | 2 | 1992/93, 1996/97 |
Titels per club
| Team | T. | Jaren kampioen |
|---|---|---|
| FC Volendam | 6 | 1958/59 (A), 1960/61 (A), 1966/67, 1969/70, 1986/87, 2007/08 |
| FC Den Bosch | 4 | 1970/71, 1998/99, 2000/01, 2003/04 |
| Heracles Almelo | 4 | 1961/62 (B), 1984/85, 2004/05, 2022/23 |
| Willem II | 4 | 1957/58 (A), 1964/65, 2013/14, 2023/24 |
| VVV-Venlo | 3 | 1992/93, 2008/09, 2016/17 |
| Cambuur | 3 | 1991/92, 2012/13, 2020/21 |
| De Graafschap | 3 | 1990/91, 2006/07, 2009/10 |
| PEC Zwolle | 3 | 1977/78, 2001/02, 2011/12 |
| Excelsior | 3 | 1973/74, 1978/79, 2005/06 |
| Haarlem | 3 | 1971/72, 1975/76, 1980/81 |
| Sittardia | 3 | 1958/59 (B), 1963/64, 1965/66 |
| ADO Den Haag | 3 | 1956/57 (A), 1985/86, 2002/03 |
| AZ | 2 | 1995/96, 1997/98 |
| RKC Waalwijk | 2 | 1987/88, 2010/11 |
| MVV Maastricht | 2 | 1983/84, 1996/97 |
| Dordrecht | 2 | 1982/83, 1993/94 |
| Vitesse | 2 | 1976/77, 1988/89 |
| N.E.C. | 2 | 1974/75, 2014/15 |
| SVV | 2 | 1968/69, 1989/90 |
| Holland Sport | 2 | 1957/58 (B), 1967/68 |
| Blauw Wit | 2 | 1956/57 (B), 1960/61 (B) |
| FC Emmen | 1 | 2021/22 |
| FC Twente | 1 | 2018/19 |
| Jong Ajax | 1 | 2017/18 |
| Sparta Rotterdam | 1 | 2015/16 |
| NAC Breda | 1 | 1999/00 |
| Fortuna Sittard | 1 | 1994/95 |
| Helmond Sport | 1 | 1981/82 |
| FC Groningen | 1 | 1979/80 |
| Roda JC | 1 | 1972/73 |
| DWS | 1 | 1962/63 |
| Fortuna Vlaardingen | 1 | 1961/62 (A) |
| GVAV | 1 | 1959/60 (A) |
| Alkmaar '54 | 1 | 1959/60 (B) |
Individuele prijzen
Topscorers
Zie Lijst van topscorers Eerste divisie (mannenvoetbal) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Spelers met meerdere topscorerstitels
| Speler | Aantal | Clubs | Seizoenen |
|---|---|---|---|
| Peter van Velzen | 3 | SVV (2); RKC Waalwijk (1) | 1984/85; 1985/86; 1989/90 |
| Jack Tuijp | 3 | FC Volendam (3) | 2007/08; 2011/12; 2012/13 |
| Dick Tol | 2 | FC Volendam (2) | 1956/57; 1966/67 |
| Joop Schuman | 2 | SC Heracles (2) | 1959/60; 1961/62 |
| Gerdo Hazelhekke | 2 | FC Wageningen (2) | 1971/72; 1979/80 |
| Peter Houtman | 2 | FC Groningen (2) | 1977/78; 1979/80 |
| Remco Boere | 2 | Vitesse (1); FC Den Haag (1) | 1983/84; 1985/86 |
| Michel van Oostrum | 2 | FC Emmen (2) | 1995/96; 1996/97 |
| Harry van der Laan | 2 | SC Cambuur (1); FC Den Bosch (1) | 1997/98; 1998/99 |
| Berry Powel | 2 | FC Den Bosch (1); De Graafschap (1) | 2005/06; 2006/07 |
| Robert Mühren | 2 | SC Cambuur (2) | 2019/20; 2020/21 |
Topscorertitels per club
|
|
|