De Zwitserse kantons zijn de 26 deelstaten van Zwitserland. Het gaat om Aargau, Appenzell Ausserrhoden, Appenzell Innerrhoden, Basel-Landschaft, Basel-Stadt, Bern, Fribourg, Genève, Glarus, Graubünden, Jura, Luzern, Neuchâtel, Nidwalden, Obwalden, Sankt Gallen, Schaffhausen, Schwyz, Solothurn, Thurgau, Ticino, Uri, Vaud, Wallis, Zug, Zürich. De bondsstaat Zwitserland is ontstaan doordat drie staatjes, de oerkantons, in 1291 hun samenwerking bezegelden. In de loop van de eeuwen zijn er meer kantons bijgekomen en zijn de indeling en de staatsrechtelijke verhoudingen tussen de kantons vaak gewijzigd.

Thumb
De Bondsbrief van 1291
Thumb
Het Bondsverdrag dat van 1815 tot 1848 de basis was van het eedgenootschap

Instituties

Elk kanton heeft zijn eigen grondwet, een eigen kantonsparlement (veel eenkamerparlementen van 58 tot 200 zetels), kantonsregering en rechtbanken. In sommige kantons houdt men openbare algemene vergaderingen, de Landsgemeinden, waar alle volwassenen van het dorp of het kanton bij wijze van directe democratie mogen deelnemen aan het openbaar debat en meestemmen over de genomen beslissingen. De deelregeringen bestaan uit vijf of zeven ministers. Volgens de Zwitserse Grondwet komt de residuaire bevoegdheid toe aan de kantons, wat betekent dat de kantons bevoegd zijn voor alles wat niet expliciet aan de Confederatie is toevertrouwd door de Zwitserse Grondwet en de federale wetten. Binnen de kantons genieten de gemeentes vaak uitgebreide autonomie, zij het dat dit verschilt per kanton.

Geschiedenis

Zwitserland ontstond toen drie kleine staatjes, Uri, Unterwalden en Schwyz, in de Bondsbrief van 1291 het Zwitsers Eedgenootschap sloten, om elkaar bij te staan in hun onafhankelijke positie t.o.v. de Habsburgers. Zo ontstond de Zwitserse statenbond. Tot aan de Franse Revolutie bestond deze statenbond uit onafhankelijke staatjes, met eventueel onderhorige gebieden. Na het falen van de napoleontische Helvetische Republiek, een eenheidsstaat, werd weer een confederatie ingericht in 1803. Nu waren de voormalige onderhorige gebieden volwaardige partners. Toen de Franse Revolutie eindigde in 1815, keerden de Franstalige kantons terug naar de confederatie. In 1848 werd Zwitserland na de Sonderbund-oorlog een federale staat. In 1979 scheidde Jura zich af van Bern, en kreeg Zwitserland zijn huidige samenstelling met 26 kantons.

Lijst

Deze tabel toont de kantons in de volgorde zoals opgenomen in de Zwitserse Grondwet.

Meer informatie Wapen, Afkorting ...
Wapen Afkorting Kanton Sinds Hoofdstad Bevolking Oppervlakte Dichtheid Aantal gemeentes Taal/Talen
Flag of canton ZH Zürich1351 Zürich 1.228.6001.729 701171Duits
Flag of canton BE Bern1353Bern 947.1005.959 158 383Duits, Frans
Flag of canton LU Luzern1332 Luzern 350.6001.493 23387Duits
Flag of canton UR Uri1291Altdorf 35.0001.077 3320Duits
Flag of canton SZ Schwyz1291 Schwyz 131.400908 14330Duits
Flag of canton OW Obwalden1291Sarnen 32.700491 667Duits
Flag of canton NW Nidwalden1291Stans 38.600276 13811Duits
Flag of canton GL Glarus1352 Glarus 38.300685 513Duits
Flag of canton ZG Zug1352Zug 100.900239 41611Duits
Flag of canton FR Fribourg1481 Fribourg 239.1001.671 141 167Frans, Duits
Flag of canton SO Solothurn1481Solothurn 245.500791 308122Duits
Flag of canton BS Bazel-Stad1501Bazel 186.70037 5.0723Duits
Flag of canton BL Bazel-Land1501Liestal 261.400518 50286Duits
Flag of canton SH Schaffhausen 1501Schaffhausen73.400 298246 27Duits
Flag of canton AR Appenzell Ausserrhoden1513 Herisau 53.200243 22020Duits
Flag of canton AI Appenzell Innerrhoden1513 Appenzell 15.000173 876Duits
Flag of canton SG Sankt Gallen 1803 Sankt Gallen 452.6002.026 22285Duits
Flag of canton GR Graubünden1803Chur 185.7007.105 26180 Duits, Reto-Romaans, Italiaans
Flag of canton AG Aargau1803Aarau 550.9001.404 388220Duits
Flag of canton TG Thurgau1803Frauenfeld 228.200991 22980Duits
Flag of canton TI Ticino1803 Bellinzona 311.9002.812 110 157Italiaans
Flag of canton VD Vaud1803Lausanne 626.2003.212 188339Frans
Flag of canton VS Wallis1815 Sion 278.2005.224 53 143Frans, Duits
Flag of canton NE Neuchâtel1815 Neuchâtel 166.500803 20653Frans
Flag of canton GE Genève1815 Genève 414.300282 1.44245Frans
Flag of canton JU Jura1979Delémont 69.100838 8264Frans
Vlag van Zwitserland CH Zwitserland Bern 7.261.20041.285 1742.520 Duits, Frans, Italiaans, Reto-Romaans
Sluiten

Kaart

Thumb

Namen in andere talen

Meer informatie Afkorting, Engels ...
Afkorting Engels Frans Italiaans Duits Reto-Romaans Spaans Esperanto
AG ArgoviaArgovieArgovia AargauArgoviaArgoviaArgovio
AI Appenzell Inner Rhodes Appenzell Rhodes-IntérieuresAppenzello Interno Appenzell Innerrhoden Appenzell dadensAppenzell Rodas InterioresApencelo Interna
AR Appenzell Outer Rhodes Appenzell Rhodes-ExtérieuresAppenzello Esterno Appenzell Ausserrhoden Appenzell dadorAppenzell Rodas ExterioresApencelo Ekstera
BS Basle-CityBâle-Ville Basilea CittàBasel-StadtBasilea-Citad Basilea-CiudadBazelo-Urbo
BL Basle-CountryBâle-Campagne Basilea Campagna Basel-LandschaftBasilea-Champagna Basilea-CampañaBazelo-Kamparo
BE BernBerneBerna BernBernaBernaBerno
FR FribourgFribourg FriburgoFreiburg of FribourgFriburg FriburgoFriburgo
GE GenevaGenève GinevraGenfGenevraGinebra Ĝenevo
GL GlarusGlaris GlaronaGlarusGlarunaGlarisGlaruso
GR GrisonsGrisonsGrigioni GraubündenGrischunGrisonesGrizono
JU JuraJuraGiura JuraGiuraJuraĴuraso
LU LucerneLucerne LucernaLuzernLucernaLucerna Lucerno
NE NeuchâtelNeuchâtel NeuchâtelNeuenburgNeuchâtelNeuchatelNeŭŝatelo
NW NidwaldNidwaldNidvaldo NidwaldenSutsilvaniaUnterwalden bajo
OW ObwaldObwaldObvaldo ObwaldenSursilvaniaUnterwalden alto
SH Schaffhausen SchaffhouseSciaffusaSchaffhausen SchaffusaSchaffhausenŜafhaŭzo
SZ SchwyzSchwyz of Schwytz SvittoSchwyzSvizSchwyzŜvico
SO SolothurnSoleure SolettaSolothurnSoloturnSoleuraSoloturno
SG St. GallSaint-Gall San GalloSt. GallenSon GaglSankt GallenSankt-Galo
TG ThurgoviaThurgovieTurgovia ThurgauTurgoviaTurgoviaTurgovio
TI TicinoTessinTicino TessinTessinTesinoTiĉino
UR UriUriUriUriUri UriUrio
VS ValaisValais ValleseWallisVallaisValais Valezo
VD VaudVaudVaudWaadtVad VaudVaŭdo
ZG ZugZougZugo ZugZugZugZugo
ZH ZürichZurich ZurigoZürichTuritgZürich Zuriko
Sluiten

Geschiedenis van de afzonderlijke kantons

Geschiedenis van Aargau
Geschiedenis van Appenzell Ausserrhoden
Geschiedenis van Appenzell Innerrhoden
Geschiedenis van Bazel-Land
Geschiedenis van Bazel-Stad
Geschiedenis van Bern
Geschiedenis van Fribourg
Geschiedenis van Genève
Geschiedenis van Glarus
Geschiedenis van Graubünden
Geschiedenis van Jura
Geschiedenis van Luzern
Geschiedenis van Neuchâtel
Geschiedenis van Nidwalden
Geschiedenis van Obwalden
Geschiedenis van Sankt Gallen
Geschiedenis van Schaffhausen
Geschiedenis van Schwyz
Geschiedenis van Solothurn
Geschiedenis van Thurgau
Geschiedenis van Ticino
Geschiedenis van Uri
Geschiedenis van Wallis
Geschiedenis van Vaud
Geschiedenis van Zug
Geschiedenis van Zürich

Zie ook

Zie de categorie Cantons of Switzerland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.