Observatorium Roque de los Muchachos

Het Observatorium Roque de los Muchachos (Spaans: Observatorio del Roque de los Muchachos, ORM) is een astronomisch observatorium in de gemeente Garafía op het eiland La Palma in de Canarische Eilanden. Het observatorium wordt geëxploiteerd door het Instituto de Astrofísica de Canarias, dat op het nabije Tenerife is gevestigd. Het maakt deel uit van het European Northern Observatory.

Telescopen op het observatorium, bij zonsondergang. Te zien zijn o.a. de Nordic Optical Telescope en de Isaac Newton Group of Telescopes (ING).

Observatorium Roque de los Muchachos

Verschillende helikopterlandingsplaatsen, aangelegd voor de openingsceremonie, zijn nu zichtbaar onder het inmiddels afgebroken HEGRA Array

Volgens statistische gegevens over seeing ('trilling' van het beeld door een turbulente atmosfeer) is dit op een na de beste plaats voor astronomisch onderzoek in zichtbaar en infrarood licht op het noordelijk halfrond, ná het Mauna Kea-observatorium op Hawaï. Hier bevinden zich enkele van de beste astronomische faciliteiten van het noordelijk halfrond, waaronder een Zweedse 1m-zonnetelescoop met adaptieve optiek, die van alle telescopen de hoogste resolutie biedt voor beelden van de zon, en verder de Gran Telescopio Canarias, momenteel (juli 2009) ’s werelds grootste optische telescoop met één apertuur.^[1]

Het observatorium Roque de los Muchachos was een van de belangrijkste kandidaten voor de toekomstige European Extremely Large Telescope (E-ELT), een telescoop van 42 m waarvoor de ESO plannen heeft. Eind april 2010 werd echter bekendgemaakt dat deze telescoop op de Cerro Armazones in de Chileense Andes gebouwd zal worden.^[2]

Geschiedenis

Het observatorium begon met de Isaac Newton Telescope, die door het Koninklijk Observatorium van Greenwich in Herstmonceux (Engeland) was overgebracht naar La Palma. De verhuizing leverde veel problemen op, en achteraf gezien was het goedkoper geweest een nieuwe telescoop te bouwen dan een bestaande te verhuizen.

Het observatorium werd geopend in Santa Cruz de la Palma door vertegenwoordigers van Spanje, Zweden, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. Later traden nog meer landen toe, namelijk Duitsland, Italië, Noorwegen, Nederland, Finland, IJsland en de Verenigde Staten. Het observatorium werd officieel in gebruik genomen op 29 juni 1985 door de Spaanse koninklijke familie en zes Europese staatshoofden. Er waren zeven helikopterlandingsplaatsen aangelegd om de hoogwaardigheidsbekleders comfortabel te laten arriveren.

In 1997 is een van de gammastralingstelescopen door een brand op de berghelling beschadigd geraakt. Maar de brand in september 2005 heeft geen ernstige schade aan gebouwen of telescopen veroorzaakt.

Telescopen op het observatorium

Dutch Open Telescope (DOT) Isaac Newton Telescope (INT) William Herschel-telescoop (WHT) Mercatortelescoop

MAGIC (telescoop) Gran Telescopio Canarias (GTC) Telescopio Nazionale Galileo (TNG) Nordic Optical Telescope (NOT)

Liverpool Telescope Swedish Solar Telescope (SST) Jacobus Kapteyn Telescope Carlsberg Meridian Telescope

SuperWASP HEGRA

Zie ook

• Gran Telescopio Canarias
• Paranal-observatorium
• La Silla Observatorium
• Very Large Telescope
• European Extremely Large Telescope

Overzicht telescopen

Optische telescopen groter dan 4 meter
Naam	Diameter (m)	Spiegel	Nationaliteit van de sponsors	Locatie	In gebruik
A. "Extreem grote telescopen" (diameter > 20 m):
Extremely Large Telescope (ELT)	39,3	798 segm. à 1,45 m	ESO-landen	Cerro Armazones, Chili	gepland ca. 2027
Thirty Meter Telescope (TMT)	30	492 segm. à 1,4 m	VS, Canada, Japan, China	Mauna Kea-observatorium, Hawaï	gepland ?
Giant Magellan Telescope (GMT)	24,5	7 spiegels à 8,4 m	VS, Australië, Korea	Las Campanas-observatorium, Chili	gepland ca. 2030
B. Overige telescopen groter dan 4 meter:
Very Large Telescope 1 t/m 4	4 × 8,2 = 32,8	4 × enkel	ESO-landen + Chili	Paranal-observatorium, Chili	1998-2001
Keck-telescopen I en II	2 × 10 = 20	gesegmenteerd	VS	Mauna Kea-observatorium, Hawaï	1993, 1996
Large Binocular Telescope (LBT)	2 × 8,4 = 11,8	2 × enkel	VS, Italië, Duitsland	Mount Graham Int.-obs., Arizona	2007
Gran Telescopio Canarias (GTC)	10,4	gesegmenteerd	Spanje, Mexico, VS	Obs. R. de los Muchachos, Can. Eil.	2006
Southern African Large Telescope (SALT)	9,5	gesegmenteerd	Zd.-Afrika, VS, VK, Duitsland, Polen, Nw.-Zeeland	South African Astron. Obs., Zd.-Afrika	2005
Hobby-Eberly-telescoop (HET)	9,2	gesegmenteerd	VS, Duitsland	McDonald-observatorium, Texas	1997
Subaru-telescoop (JNLT)	8,3	enkel	Japan	Mauna Kea-observatorium, Hawaï	1999
Gemini North	8,1	enkel	VS, VK, Canada, Chili, Australië, Argentinië, Brazilië	Mauna Kea-observatorium, Hawaï	1999
Gemini South	8,1	enkel	VS, VK, Canada, Chili, Australië, Argentinië, Brazilië	Cerro Pachón, Chili	2001
Atacama-obs. v.d. Univ. van Tokio (TAO)	6,5	enkel	Japan	Cerro Chajnantor, Chili	2011?
Multiple/Magnum Mirror Telescope (MMT)	6,5	enkel	VS	Fred L. Whipple Obs., Arizona	1987, 2002
Magellan-1 (‘W. Baade’) en -2 (‘L. Clay’)	6,5	enkel	VS	Las Campanas-observatorium, Chili	2000, 2002
Bolshoi Teleskop Alt-azimutalnyi (BTA-6)	6	enkel	Rusland	Zelentsjoekskaja, Karatsjaj-Tsjerk. (Rusl.)	1976
Large Zenith Telescope (LZT)	6	vloeibaar	Canada, Frankrijk	M. Knapp Research Forest, Brits-Columbia	2003
Haletelescoop	5	enkel	VS	Palomar-observatorium, Californië	1948
William Herschel-telescoop	4,2	enkel	VK, Nederland, Spanje	Obs. R. de los Muchachos, Can. Eil.	1987
Southern Astrophys. Res. Telescope (SOAR)	4,1	enkel	VS, Brazilië	Cerro Pachón, Chili	2002
Niet opgenomen zijn telescopen die nog overwogen worden (zoals de Overwhelmingly Large Telescope (OWL), voorlopig opgeschort, zie ESO).