Osmium(VIII)oxide

Osmium(VIII)oxide is een anorganische verbinding (meer bepaald een metaaloxide) van osmium met als brutoformule OsO₄. De stof staat bekend als enorm stinkend. De zuivere stof is kleurloos, maar meestal komt het voor als een lichtgele vaste stof, die slechts matig tot slecht oplosbaar is in water. Osmium(VIII)oxide is een vrij bekende en veelgebruikte stof, ondanks de relatieve zeldzaamheid van het element osmium.

Osmium(VIII)oxide
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van osmium(VIII)oxide
100 milligram osmium(VIII)oxide in een ampul
Algemeen
Molecuul­formule	OsO4
IUPAC-naam	osmium(VIII)oxide
Andere namen	osmiumtetraoxide
Molmassa	254,2276 g/mol
SMILES	O=[Os](=O)(=O)=O
InChI	1S/4O.Os
CAS-nummer	20816-12-0
PubChem	30318
Wikidata	Q422021
Beschrijving	Kleurloze tot lichtgele vaste stof met een scherpe geur
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Gevaar
H-zinnen	H300 - H310 - H314 - H330 - H334
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P260 - P264 - P280 - P284 - P301+P310 - P302+P350
Omgang	Zeer voorzichtig te behandelen, alle contact met lichaamsdelen vermijden, beschermende handschoenen en kledij dragen
Opslag	Gescheiden van brandbare en reducerende stoffen, voeding en voedingsmiddelen. Verluchting langs de vloer.
VN-nummer	2471
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vast
Kleur	lichtgeel
Dichtheid	4,9 g/cm³
Smeltpunt	40,25 °C
Kookpunt	130 °C
Dampdruk	1,5 Pa
Slecht oplosbaar in	water
Geometrie en kristal­structuur
Kristal­structuur	monoklien
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Synthese

Osmium(VIII)oxide wordt gesynthetiseerd door osmium en zuurstof te laten reageren met elkaar bij een temperatuur van 25°C:

${\displaystyle {\ce {Os + 2O2 -> OsO4}}}$

Toepassingen

Osmium(VIII)oxide wordt onder andere gebruikt om alkenen te oxideren, met name bij de Upjohn-dihydroxylering, de Milas-hydroxylering en de Sharpless-dihydroxylering. In combinatie met natriumperjodaat wordt het gebruikt om alkenen weer te splitsen:

In de biologie en technologie wordt osmium(VIII)oxide gebruikt om meer contrast te geven aan het beeld van een transmissie-elektronenmicroscoop (TEM). Het vormt daarvoor een alternatief voor het eveneens toxische ruthenium(VIII)oxide.

Externe link

•  osmium(viii)oxide - International Chemical Safety Card

Bronnen, noten en/of referenties

• (en) Gegevens van osmium(VIII)oxide in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA
• (en) MSDS van osmium(VIII)oxide