Pattern recognition receptor

Pattern-recognition-receptors (PRR's), ook wel patroonherkennings-receptoren genoemd, zijn een groep eiwitten die van cruciaal belang zijn bij de herkenning van ziekteverwekkende micro-organismen die het lichaam zijn binnengedrongen, en het vervolgens op gang brengen van het aangeboren immuunsysteem van het lichaam.^[1]

Tekening van een Toll-like receptor, een pattern-recognition-receptor die bacterieel lipopolysacharide bindt

PRR's komen tot expressie op de membranen, of binnen het cytoplasma van aangeboren immuuncellen, met name fagocyten, dendritische cellen en neutrofielen. De receptoren binden zich aan onderdelen van binnengedrongen micro-organismen. Dergelijke onderdelen zijn bijvoorbeeld bacteriële koolhydraten als LPS en mannose, virale nucleïnezuren in dubbelstrengs RNA, zymosan of chitine van schimmels, en lipoproteïnen en peptidoglycanen. Dergelijke 'geconserveerde molecuulpatronen' worden pathogen-associated molecular patterns (PAMPs) genoemd.^[2] PAMPs zijn zeer divers in structuur, en de receptoren die hen herkennen zijn dan ook zeer verschillend opgebouwd en gelokaliseerd.

Sommige PRR's komen voor in het cytoplasma, waar ze intracellulaire pathogenen herkennen, en anderen bevinden zich in intracellulaire membranen binnen de cel: het endosomale systeem. Weer andere PRR's worden door de cel uitgescheiden en binden aan het oppervlak van extracellulaire pathogenen, waarna ze sneller door fagocyten worden opgenomen, of middels het complementsysteem worden vernietigd.

Typen

• Toll-like receptors
• Nod-like receptors
• C-type lectinereceptors
• RIG-I-like receptors
• Scavangerreceptors

Bronnen

• (en) Alberts, B. (2022). Molecular Biology of The Cell, 7th. W.W. Norton & Company, "The Innate and Adaptive Immune Systems". ISBN 978-0-393-42708-0.

1. Roos, D. (2016), 'De eerste lijn van verdediging: aangeboren immuniteit. in: Leerboek Immunologie, Bohn Stafleu van Loghum. ISBN 978-90-368-0257-4.
2. (en) Kumar H, Kawai T, Akira S (2011). Pathogen recognition by the innate immune system. International Reviews of Immunology 30 (1): 16–34. PMID 21235323. DOI: 10.3109/08830185.2010.529976.