Carl Gustaf Armfeldt

Carl Gustaf Armfeldt (19. november 1666–24. oktober 1736) var ein svensk militær, general og friherre som tok del i den store nordiske krigen.

Carl Gustaf Armfeldt
Carl Gustaf Armfeldt måla av David von Krafft.
Fødd	9. novemberjul./ 19. november 1666greg.
Fødestad	Ingermanland
Død	24. oktoberjul./ 4. november 1736greg.
Dødsstad	Pernå
Mor	Anna Elisabet Brakel
Far	Gustaf Armfeldt
Ektefelle	Lovisa Aminoff
Barn	Fromhold Armfelt, Elisabet Armfelt, Gustaf Armfelt, Claes Armfelt, Johanna Lovisa Armfelt, Erik Armfelt, Baroness Johanna Loviisa of Käsipuoli

Handteikna kart over ruta til armfeldttoget frå Sverige inn i Trøndelag.
Frå Nasjonalbiblioteket.

Armfeldt var son av Anna Elisabet Brakel og oberstløytnant Gustaf Armfelt, som blei adla i 1648. Han blei korporal som syttenåring ved Nylands kavaleri.

I 1685 drog Carl Gustaf Armfeldt til Frankrike for å fortsetja utdanninga si ved regimentet til prins Ferdinand av Fürstenberg. Etter tolv år vende han tilbake til Sverige som kaptein, og kom til den finske hæren som generaladjutant i 1701. Der blei han verande under den store nordiske krigen, (1700–1721). Han blei utnemnd til øvstkommanderande for den finske hæren i 1713. Under den langvarige krigen utmerkte Armfeldt seg ved fleire høve, særleg under forsvaret av Helsingfors i 1713 og i slaget ved Storkyro i 1714, som likevel ende med nederlag.

Armfeldt blei utnemnd til generalløytnant i 1717 og overtok kommandoen over hæren som året etter angreip Noreg for å innta Trondheim. Angrepet på sjølve Trondheim by kom aldri, og felttoget blei kjent for sin sørgjelege utgang. Under tilbaketoget til Sverige tok soldatane den næraste vegen over fjellet, og i dagane frå 1.^jul./ 12. januar^greg. til 3.^jul./ 14. januar^greg. i 1719 kom dei ut for ein snøstorm mellom Tydal og Handöl i Sverige. Mange gjekk seg vill, og mesteparten av hæren fraus ihel i ei hending som er blitt kalla den karolinske dødsmarsjen.

I 1719 blei Armfeldt utnemnd til landshøvding i Viborgs län, men tiltredde aldri embetet. Han blei friherre i 1731 og general for infanteriet i 1735. Armfeldt døydde 24. oktober^jul./ 4. november 1736^greg. på herregarden sin Liljendal i Pernå sokn i Finland.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Carl Gustaf Armfeldt» frå Wikipedia på bokmål, den 23. februar 2014.

Litteratur

• Hansson, Anders (1995): Karolinernas dödsmarsch. Östersund.
• Kjørmo, Torbjørn (1999): Etter kongens ufravikelig ordre. Huitfeldt forlag.
• Korstad, Reidar (1984): Armfeldt og Karolinernes innfall i Trøndelag 1718. Stjørdal. ISBN 82-7358-000-8
• Nilsson-Tannér, Per (1969): Dødens drabanter. I Armfeldtskarolinernas spår genom Tröndelagsbygderna. Østersund.
• Nilsson-Tannér, Per (1968): Karolinernes Dødsmarsj. Trondheim.
• Rolseth, P. O. (1950): General Carl Gustaf Armfeldst hærtog mot Norge. Utgitt i samarbeid mellom forfatteren og Selbu og Tydals Historielag. Oslo.
• Schenström, F. (1890): Armfeltska karolinernas sista tåg. – Gamla minnen från jämtlanska og norska fjällbygder. Stockholm.
• Øverland, O. A. (1891-1895: Norges historie. Femte bind. Kristiania. (Se sidene 738 – 758.)

Bakgrunnsstoff

• Om Carl Gustaf Armfeldt i Nordisk familjebok (2 opplag, 1919)