Koparkis

Chalkopyritt eller koparkis er eit tetragonalt mineral som består av kopar, jarn og svovel CuFeS₂, med 34,6 % kopar. Mineralet er messinggult, ofte anløpt, sprøtt og med lågare hardleik enn pyritt (lèt seg risse med kniv.)

Chalkopyritt Koparkis
Tvilling chalkopyrittkrystall frå Camp Bird Mine i Ouray County i Colorado. Krystallet er kring 1 cm x 1 cm.
Generelt
Kategori	Sulfidmineral
Kjemisk formel	CuFeS2
Strunz-klassifisering	02.CB.10a
Krystallsymmetri	Tetragonal 42m – ulikesida
Einingscelle	a = 5.289 Å, c = 10.423 Å; Z = 4
Identifikasjon
Molekylvekt	183.54
Farge	Messinggul, kan ha iriserande lillaaktig mattheit.
Krystallform	Hovudsakleg disphenoid og liknar eit tetraeder, vanlegvis massive, og stundom botryoidale.
Krystallsystem	Tetragonal scalenoeder 42m
Tvilling	Penetrerande tvillingar
Kløyv	Utydeleg på {011}
Brot	Ujamn
Fastleik	Sprø
Mohs hardleiksskala	3.5
Glans	Metallisk
Strekfarge	Grønaktig svart
Transparens	Ugjennomsiktig
Spesifikk vekt	4.1 – 4.3
Oppløyselegheit	Oppløyseleg in HNO3
Andre eigenskapar	Magnetisk ved oppvarming
Kjelder	[1][2][3][4][5]

Chalkopyritt er det mest utbreidde koparmineral og ein av dei viktigaste koparmalmane. Det opptrer i ei rekkje ulike typar av førekomstar, ofte saman med pyritt, til dømes på dei norske kisførekomstar som Folldal, Løkken, Røros, Grong og Sulitjelma.

Sjå òg

• koparmalm