Helios

Helios (gresk Ήλιος (hēlios), 'sol') er solguden i gresk mytologi. Kvar dag køyrer han over himmelen i ei gyllen vogn trekt av fire hestar, medan han sigler i ein båt over verdselva Okeanos om natta for å koma tilbake til utgangspunktet sitt i aust om morgonen. Helios blei særleg tilbeden på Ródos, der han hadde si eiga høgtid.^[1] Han blei avbilda i Kolossen ved hamna til Ródos, eit av dei sju underverka.^[2]

Helios
Identifisert med	Sol, Sun, Surya, Hvare-khshaeta, Virotutis, Baal-hamon, Ra, Anextiomarus, Alaunus, Zun
Mor	Theia, Euryphaessa
Far	Hyperion
Ektefelle	Rhodos, Ceto, Aegle, Antiope
Sambuar	Aegle, Klymene, Gaia, Leucothoë, Neaera, Perse, Selene, Crete, Clytie
Barn	Aegiale, Merope, Faëthon, Phaethusa, Lampetia, Perses, Astris, Aietes, Kirke, Pasifaë, Heliadae, Cercaphus, Candalus, Actis (mytologi), Tenages, Triopas, Ochimus, Lindus, Makareus, Trinax, Auges, Electryone, Evfrosyne, Thalia, Aglaia, Aloeus, Aetheria, Bisaltes, Augias, Aega, Clymenus, Khariter, Phaetontides, Phasis, Dioxippe, Helia, Amaltheia, Dirke, Lelex

Familie

Helios var son av titanane Hyperion, som var gud for lys, og Theia.^[3][4][5] Mor hans blir også oppgjeven som Euryphaessa,^[6] Aethra,^[7] og Basileia.^[8] Syskena hans er Selene (månen) og Eos (morgonrauden).^[2] Sonen hans var Faeton, som prøvde og feila å styra solvogna til faren.^[9][1]

Helios blir gjerne framstilt som ein skjegglaus man i lilla klede med ein glorie eller flagrande hår som liknar solstrålar.

Helios i stridsvogna si. Måleri frå 1680 av Johann Baptist Zimmermann.

Namn

Guden blei også kalla Helios Panoptes, 'den altsjåande Helios/sola'.

Namnet på grunnstoffet helium er avleidd av Helios. Helium er eitt av dei viktigaste stoffa i sola.