Induktans

Induktans er den eigenskapen ved ein elektrisk krins at han gjev opphav til ei elektrisk spenning i krinsen sjølv (retta mot straumretninga) og i andre elektriske krinsar i nærleiken, når den elektriske straumen i krinsen endrar seg. Dette vert kalla «sjølvinduktans», respektivt «gjensidig induktans»^[1].

SI-eininga for induktans er weber/ampere, som har fått namnet Henry, med symbolet H. Tidlegare vart denne storleiken kalla «induksjonskoeffisienten» eller berre «induksjon».

Sjølvinduktans

Sjølvinduktansen til ein spole er definert som

${\displaystyle L=\mu {\frac {d\lambda }{di}}=N\mu {\frac {d\phi }{dt}}}$,

der ${\displaystyle \lambda =N\phi }$ er den magnetisk flukskoplinga, i er straumen gjennom spolen, N er talet på vindingar, Φ er den magnetiske fluksen og ${\displaystyle \mu =\mu _{0}\mu _{r}}$ er permeabiliteten til kjerna i spolen, der ${\displaystyle \mu _{0}=4\pi \cdot 10^{-7}}$ H/m er permeabilitet i vakuum og ${\displaystyle \mu _{r}}$ er den relative permeabilitet til kjernematerialet^[1]. I ein spole med luftkjerne er ${\displaystyle \mu _{r}=1}$.

Når det går ein tidsvarierande straum gjennom ein spole med induktanse L er den induserte motspenninga

${\displaystyle v_{L}=L{\frac {di}{dt}}}$.

Den induserte spenninga er retta i motset retning av straumen gjennom spolen og vil difor motverka ei endring av straumen gjennom spolen. Denne eigenskapen vert nytta i elektriske filter.

Gjensidig induktans

To spolar med sjølvindusktans ${\displaystyle L_{1}}$ and ${\displaystyle L_{2}}$ og gjensidig induktans ${\displaystyle M}$.

På grunn av at den magnetiske fluksen spreier seg utover i rommet vert galvanisk skilde spolar kopla til einannan med ein gjensidig induktans M. Når det går ein straum ${\displaystyle i_{1}}$ i den eine krinsen vert det indusert ei spenning^[1]

${\displaystyle v_{2}=M{\frac {di_{i}}{dt}}}$,

i den andre krinsen. Tilsvarande når det går ein straum ${\displaystyle i_{2}}$ i den andre krinsen vert det indusert ei spenning

${\displaystyle v_{1}=M{\frac {di_{2}}{dt}}}$,

i den fyrste krinsen. Gjensidig induktans ligg til grunn for transformatorar og elektriske generatorar og motorar. Gjensidig induktans kan òg føra til problem, som til dømes interferens mellom elektriske signal i ulike leiarar i elektriske kablar eller banar på kretskort.