Klor

Klor (frå gresk chloros, grøn) er eit grunnstoff med atomnummer 17 og kjemisk symbol Cl. Det er eit ikkje-metall som opptrer i gassform ved romtemperatur. Ein finn det i gruppe 17 i periodesystemet saman med dei andre halogena. Klor er reaktivt og kan ha mange oksidasjonstal i kjemiske sambindingar.

17 Svovel ← Klor → Argon F ↑ Cl ↓ Br Heile tabellen
Generelle eigenskapar
Namn, kjemisk symbol, atomnummer	Klor, Cl, 17
Kjemisk serie	Halogen
Gruppe, periode, blokk	17, 3, p
Tettleik, hardleik	3,214 kg/m3, n.a. (ikkje SI)
Utsjånad	Gulgrøn
Atomeigenskapar
Atommasse	35,4527 u (ikkje SI)
Atomradius (berekna)	100 (79) pm
Kovalent radius	99 pm
Ioneradius	181 pm (ladning: -1)
van der Waals radius	175 pm
Elektronkonfigurasjon	[Ne]3s2p5
Elektron per energinivå	2, 8, 7
Oksidasjonstrinn (oksid)	−1, +1, +3, +5, +7 (sterk syre)
Krystallstruktur	Ortorombisk
Fysiske eigenskapar
Tilstandsform	Gass
Smeltepunkt	172,17 K (−100,98°C)
Kokepunkt	239,18 K (−33,97°C)
Molart volum	11030 cm3/mol
Fordampingsvarme	10,20 kJ/mol
Smeltevarme	3,21 kJ/mol
Damptrykk	1300 Pa ved 172 K
Ljodfart	206 m/s ved 0 °C
Diverse eigenskapar
Elektronegativitet	3,16 (Paulings skala)
Spesifikk varmekapasitet	480 J/(kg·K)
Elektrisk konduktivitet	< 10−7 MS/m
Termisk konduktivitet	0,0089 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	1251,2 kJ/mol
Mest stabile isotopar
Iso- top Naturleg førekomst Halverings- tid (ikkje SI) NM NE MeV (ikkje SI) NP 35Cl 75,77% (stabil) 36Cl (kunstig) 301 000 år β− ε 0,709 (?) 36Ar 36S 37Cl 24,23% (stabil)
SI-einingar og STP er brukt unntatt der det er avmerkt

Særlege kjenneteikn

Klor er eit sterkt oksiderande, bleikande og desinfiserande stoff. Gassen av det reine grunnstoffet er gulgrøn, to og ein halv gong så tung som luft, har ei sterk og ubehageleg lukt, og er svært giftig.

Klor er eit av dei mest elektronegative grunnstoffa etter oksygen og fluor.

Bruk

Klorgass har vorte brukt til kjemisk krigføring under den første verdskrigen.

Reingjeringsmiddel som klorin inneheld hypokloritt.

Det er vanleg å klorera drikkevatn for å drepa bakteriar.

Historie

Klor vart oppdaga av Carl Wilhelm Scheele i 1774.

Biologisk rolle

Klor i form av klorid (Cl^-) er nødvendig for pattedyr og plantar. Magesyra inneheld saltsyre (HCl).

Førekomst

Det finst store mengder klor i naturen i form av salt og andre sambindingar. Nokre av desse er nødvendige for dei fleste typar liv, blant dei menneskekroppen.

Sambindingar

Kloridion frå oppløyste klorsalt utgjer rundt 1,9 % av massen av sjøvatn. I Dødehavet er konsentrasjonen endå større.

Viktige sambindingar:

• Natriumklorid
• Perklorsyre
• Hypokloritt

Isotopar

Tryggleik

Klorgass er giftig.

Sjå også

• Grunnstoffliste
• Periodesystemet
• Isotoptabell

Bakgrunnsstoff

• WebElements.com - klor
• Klor Arkivert 2005-02-04 ved Wayback Machine.