Kratthumleblom

Kratthumleblom, benediktinarrot eller nellikrot er ei fleirårig urt i rosefamilien. Arten er utbreidd i Europa, Vest-Asia og Nord-Afrika.

Blome og borre.

Kratthumleblom
Kratthumleblom
Status
Status i Noreg: Livskraftig[1]
Systematikk
Rike:	Planteriket Plantae
Rekkje:	Karplantar Tracheophytes
Underrekkje:	Frøplantar Spermatophytes
Orden:	Roseordenen Rosales
Familie:	Rosefamilien Rosaceae
Slekt:	Humleblom Geum
Art:	Kratthumleblom G. urbanum
Vitskapleg namn
Geum urbanum L., 1753

Skildring og veksestad

Planta vert kring 30-70 cm høg og har ein mjukhåra stengel med sprikjande greiner. Han har grøne begerblad og gule kronblad. Den nedre griffeldelen er fire gonger så lang som den øvre dunhåra delen. Frukta er ei slag lita nøtt med lange, krøkande hår som kan festa seg i pels og klede, slik at frøa blir spreidde.

Kratthumleblom blomstrar kring juni-juli i ur, turre stader i skogen og elles på solrike stader.

Planta finst i Noreg nord til Lofoten, og er funnen opp til 1000 m i Valdres. Ho er sjeldan i innlandet.^[2]

Botanisk teikning av kratthumleblom.

Kratthumleblom i kulturen

Planta er blitt dyrka som nytteplante sidan mellomalderen. Kratthumleblom blei kalla benedicta ('den signa') av Hildegard av Bingen på 1100-talet, og blei rekna både som ei lækjande plante og ein amulett som kunne forvisa djevelen - rota til all sjukdom. Urtemedisinsk har planta mellom anna vore brukt ved problem med fordøyingssystemet.

Både rot og plantedelar blir brukte som ingrediensar i matlaging og brygging. Rota minner om kryddernellik i smak og lukt. Ho kan sankast om våren når ho inneheld mykje eterisk olje og brukast til avkok eller ekstrakt. Kratthumleblomrot har vore brukt til å smaksetja både øl, vin, snaps og likør. Plantedelane kan sankast i juli. Blada kan gje ein svak smak til salatar, supper eller stuingar.

Sjå òg

• Enghumleblom

•