Kvikksølv

Kvikksølv eller kvikksylv er eit metallisk grunnstoff med atomsymbol Hg og atomnummer 80. Det er eit transisjonsmetall i gruppe 12 i d-blokka i periodesystemet. Kvikksølv er det einaste metallet og det eine av to grunnstoff som er flytande ved romtemperatur (det andre er brom).

Gull ← Kvikksølv → Thallium

Basisdata
Namn	kvikksølv
Symbol	Hg
Atomnummer	80
Utsjånad	Sølvkvitt, flytande
Plass i periodesystemet
Gruppe	12
Periode	6
Blokk	d
Kjemisk serie	Transisjonsmetall
Atomeigenskapar
Atomvekt	200,59 u
Kalkulert atomradius	150 (171) pm
Elektronkonfigurasjon	[Xe]4f145d106s2
Krystallstruktur	Rombisk
Fysiske eigenskapar
Stofftilstand	Væske
Smeltepunkt	−38,83 °C, 234,32 K
Kokepunkt	356,73 °C, 629,88 K
Molart volum	14,09 cm³/mol
Tettleik	væske ved STP: 13 579 kg/m3 fast ved −39 °C: 15 600 kg/m³
Hardleik	fast ved −39 °C: 1,5 kg/m³
Fordampningsvarme	59,229 kJ/mol
Smeltevarme	2,295 kJ/mol
Damptrykk	0,0012 millimeter kvikksølv
Lydfart	1407 m/s
Elektronegativitet etter Pauling-skalaen	2
Elektrisk leiingsevne	1,04 MS/m
Termisk konduktivitet	8,34 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	1007 kJ/mol 1810 kJ/mol 3300 kJ/mol

Kvikksølvdamp og sambindingar av kvikksølv, særleg dei organiske, er giftige. Kvikksølvforureining av fisk etter langvarige industriutslepp førte til store problem med misdanning av barn i Minamata. Uorganiske kvikksølvsambindingar er tungtløyselege og derfor mindre farlege.

Bruk

Kvikksølv er mellom anna brukt i nokre termometer.

Amalgam er legeringar som inneheld kvikksølv.

Viktige sambindingar

• metylkvikksølv

Sjå også

• Termometer
• Tannfylling
• Miljøgift
• Grunnstoffliste
• Periodesystemet
• Isotoptabell

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Kvikksølv