Lodve Torfinnsson

Lodve Torfinnsson (Hlöðvir) var jarl på Orknøyane, truleg frå omkring 980, til han døydde omkring 991. Han er omtala i Orknøyingasoga^[1], i soga om Olav Tryggvason^[2] (kap.16), soga om Olav den heilage^[3] (kap. 96). Opplysningane er usikre og kan berre i liten grad verifiserast frå andre kjelder.

Detalj av pergamentside frå folio 101v av GKS 1005 - Flateyjarbók, med teksten: jarl í Orkneyum.

Liv og lagnad

I sogene er det opplyst at Lodve var son til orknøyjarlen Torfinn Einarsson (Hausakljuv) og at han hadde fire brør: Arnfinn, Håvard, Ljot og Skule. Han hadde òg to systre som vi ikkje kjenner namnet på. Kvar av systrene fekk ein son som heitte Einar; Einar Klining (kliningr) og Einar Hardkjeft (harðkjotr).

Etter at broren Ljot døydde etter slaget ved Skitten Moore, vart Lodve jarl over Orknøyane. Han var den sist overlevande av sønene etter Torfinn Hausakljuv.

Lodve vart gift med Edna (Audnu), dotter åt ein irsk konge som sogene kallar Kjarval (Kiarvals Irakonungs), og dei fekk sonen Sigurd. Sogene gir få opplysningar om Lodve, men truleg heldt han fast på herredømet over Katanes, som far hans hadde lagt under seg. Han døydde sottedauden og han skal vere gravlagd i Hamn (Huna) på Caithness, nær John o'Groats^[4].

Etter han vart sonen Sigurd Lodvesson ny jarl over Orknøyane.

Namnet Hlöðvir

Det norrøne namnet Hlöðvir blir oftast omsett til «Lodve» på norsk og Lodve Torfinnsson jarl var kanskje den første personen i norrøn tid som hadde dette namnet. Det er eit uvanleg namn og ikkje kjent frå tidlegare tider i norrøne kjelder, men det kan ha samanheng med det franske namnet «Louis». I «Fornmanna sögur: eptir gömlum handritum»^[5] er namnet Hlöðvir brukt i eit «Sögubrot», der det står om sonen til Karl den Store: Hlöðvir hafði Frakkaland ok konúnga nafn. Det er såleis nærliggande å tenke seg at Torfinn Hausakljuv kalla opp att sonen sin etter den historiske franske kongen Ludvig den fromme (Louis the Pious) som levde i tida 778-840.

Kong Kjarval

Kjarval Irskekonge (Kjarvalr Írakonungr) er nemnt fleire stader i dei norrøne sogene, og i den islandske landnåmaboka. Han er blitt identifisert som Cerball mac Dúnlainge^[6], konge av Osraige, som døydde i 888 og dermed kan han ikkje ha vore verfar til Lodve jarl. Det kan likevel tenkast at sogeskrivaren meinte å ville opplyse at Edna var ein etterkomar av den irske kongen.

Referanseside	Føregjengar	O r k n ø y j a r l	Etterkomar	Tilleggsopplysningar
Orknøyjarlane	Ljot Torfinnsson	Lodve Torfinnsson	Sigurd Lodvesson (Sigurd Digre)	-