Stranda kommune

Stranda er ein kommune i Møre og Romsdal. Han ligg ved Storfjorden på Indre Sunnmøre. Kommunesenteret er Stranda. I kommunesenteret og bygdene rundt bur det knapt 3 400 innbyggjarar, men bygdene Geiranger (250 innbyggjarar), Hellesylt (680 innbyggjarar), Liabygda (260 innbyggjarar) ligg òg i kommunen. Sentrum med kyrkja er oppført på garden Sløgstad (òg kalla Slyngstad). Den første postadressa (namnet på postopneriet) var «Slyngstad» eller «Slyngstad i Stranden», frå 1876 berre kalla «Stranden», endra til «Stranda» i 1921.^[2]

Stranda kommune
kommune
Kommunevåpen
Land	Noreg
Fylke	Møre og Romsdal
Adm.senter	Stranda
Areal	866 km²
•  land	846 km²
•  vatn	20 km²
Folketal	4 380  (1. januar 2025)
Målform	nynorsk
Ordførar	Einar Arve Nordang[1] (H) (2023)
Kommunenr.	1525
Stranda kommune 62.166667°N 6.966667°E / 62.166667; 6.966667
Kart som viser Stranda kommune. Kart som viser Stranda kommune.
Wikimedia Commons: Stranda
Nettstad: www.stranda.kommune.no

Geografi

For meir om dette emnet, sjå Høgaste fjella i Stranda.

Fjellområdet Åkerneset i Sunnylvsfjorden er rekna som ustabilt, og eit ras der kan skapa ei flodbølgje som vil ramma fleire av tettstadene. Fjellet er derfor nøye overvaka.^[3]

Næringsliv og utdanning

Stranda har to vidaregåande skular: Den private kristne internatskulen Vestborg vidaregåande skule og den fylkeskommunale Stranda vidaregåande skule.

Industriverksemd er hovudnæringa i kommunen, og i tillegg til kjøt- og møbelindustri ligg mellom anna den største fabrikken for frosen pizza i Noreg her. Der lagar dei den kjende Grandiosa-pizzaen.

Reiselivsnæringa har lange og sterke tradisjonar i kommunen. Geiranger vart tidleg eit reisemål, og alt i 1869 kom det første skipet med utanlandske turistar til Geiranger. I dag er Geiranger nest største cruisehamna i Noreg med om lag 200 cruiseskip-anløp kvart år. I tillegg kjem dagleg anløp av hurtigruta. I alt gjestar om lag 700 000 turistar kvar sommar Geiranger.

Fossar, fjord, fjell og fråflytte fjellgardar som klorer seg fast i bratthenga, har gitt Geirangerfjorden oppnamnet «Verdens vakraste fjord».^{[treng kjelde]} Han står på UNESCO si verdsarvliste og mesteparten av Geirangerfjorden delområde av Vestnorsk fjordlandskap ligg innanfor Stranda kommune.

Den ideelle organisasjonen Storfjordens Venner har i ei årrekkje restaurert fleire av dei fråflytte fjellgardane, mellom anna ved hjelp av midlar frå Riksantikvaren og friviljugt arbeide.

Folketalsutvikling

Folketalsutvikling for noverande Stranda kommune frå 1900:

1900[4]	1.12.1920[5]	1.12.1930[6]	3.12.1946[6]	1.1.1951[7][8]	1.1.1961[7][8]	1.1.1971[7]	1.1.1981[7]	1.1.1991[7]	1.1.2001[7]	1.1.2010[7]
3261	3101	3216	3911	4002	4474	4831	4825	4595	4656	4531

Kjende folk frå Stranda kommune

• Nils E. Ringset (1886–1976), bonde, venstrepolitikar og organisasjonsmann
• Olav Oksvik (1888–1958), første Ap-parlamentarikar frå landdistrikta i Møre og Romsdal (Bolsøy)
• P.I. Langlo (1892–1940), føregangsmann og grunnleggjar av norsk møbelindustri
• Kristian Langlo (1894–1976), venstrepolitikar, rektor og ordførar
• Inge Hermann Langlo (f. 1933), tidleaare møbelprodusent
• Oddbjørn Sverre Langlo (1935–2004), høgrepolitikar
• Asbjørn Gjærde (f. 1939), journalist og forfattar
• Peter Opsvik (f.1939), møbeldesignar
• Per Vassbotn, (f. 1941), journalist, forfattar og kommunikasjonsdirektør
• Are Kalvø (f. 1969), komikar og forfattar
• Margreth Olin (f. 1970), filmregissør
• Petra Hellesylt Sæther (f. 1907), jordmor
• Bjarne Solbakken, idrettsutøvar
• Pål Øie, filmregisssør