Kakapofamilien

Kakapofamilien, Strigopidae, er ein biologisk familie av tre nolevande artar av nyzealandske papegøyar, alle endemiske for New Zealand. Dei finst i to biologiske slekter av papegøyefuglar, Nestor og Strigops som til saman utgjer familien.^[1] Slekta Nestor samlar to nolevande papegøyeartar på New Zealand, hovudøyane, ein utdøydd art på Norfolkøya og ein mogleg tidlegare art på Chatham-øyane.^[2]

Kakapofamilien
Kea, Nestor notabilis Foto: Jeanie Mackinder
Systematikk
Rike:	Dyr Animalia
Rekkje:	Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje:	Virveldyr Vertebrata
Klasse:	Fuglar Aves
Infraklasse:	Neognathae
Overorden:	Psittacimorphae
Orden:	Papegøyefuglar Psittaciformes
Familie:	Kakapofamilien Strigopidae Bonaparte, 1849

Menneskeleg aktivitet har vore årsak til at av ein (to) artar blei utrydda, og nedgang i populasjonen av dei andre tre artane. Europeisk introduksjon av framande artar som gris og røysekattar som et egg frå bakken av hekkande fuglar, jakt, tap av habitat, og introduserte kvefs har ført til ytterlegare nedgang.^[3][4][5] Familien skilte seg frå alle andre papegøyar for rundt 82 millionar år sidan, då New Zealand braut ut frå Gondwana, medan forfedrane til slektene Nestor og Strigops skilte seg frå kvarandre for mellom 60 og 80 millionar år sidan.^[6][7]

Artsoversyn

Det er tre overlevande artar og minst ein veldokumentert utdøydd art i slekta Nestor. Det finst lite kunnskap om kaka på Chatham-øyane, som kan ha vore konspesifikk med ein annan kakaart.

Nestor

• Kea, Nestor notabilis
• Kaka, Nestor meridionalis
  • North Island kaka, Nestor meridionalis septentrionalis
  • South Island kaka, Nestor meridionalis meridionalis
• Gullkaka, Nestor productus utdøydd
• (Chatham kaka, Nestor ...., mogleg tidlegare art, no utdøydd)^[2]

Strigops

• Kakapo, Strigops habroptila

Strigopidae
Trivialnamn (vitskapleg namn) status	Bilete	Skildring	Utbreiing og habitat
Kea (Nestor notabilis) Sårbar - VU[8]		48 cm lang. For det meste olivengrøne med skarlakraude undervenger og undergump. Mørke kantfjører. Mørkt brunt nebb, iris, bein og føter. Hannar har lengre nebb.[9]	New Zealand: Sørøya Høgtliggande skogar og område med kratt 850–1400  moh.[10]
Kaka på Sørøya (Nestor meridionalis meridionalis) Sterkt truga - EN[11]		Liknar på underarten av kaka på Nordøya, men litt mindre, ljosare fargar, er krona nesten kvit, og nebbet er lengre og meir bua hos hannar.[12]	New Zealand: Sørøya Ubrotne område med skogar av Nothofagus og Podocarpus, 450–850 moh. om sommaren og 0–550 m om vinteren.[10]
Kaka på Nordøya (Nestor meridionalis septentrionalis) Sterkt truga - EN[11]		Ca. 45 cm lang. Hovudsakleg olivenbrun med mørke fjørkanter. Karmosinraude undervenger, undergump og krage. Kinna er gyldenbrune. Krona er gråaktig.[12]	New Zealand: Nordøya Ubrotne område med skogar av Nothofagus og Podocarpus, 450–850 moh. om sommaren og 0–550 m om vinteren.[10]
Gullkaka (Nestor productus) Utdøydd frå ca. 1851[13]		Om lag 38 cm lang. For det meste olivenbrun overside, (raud-) oransje kinn og hals, stråfarga bryst. Lår, undergump og nedre del av buken er mørk oransje.[14]	Tidlegare endemisk for Norfolkøya og Phillip-øya i Australia[15] Steinar og tre[14]
Kakapo (Strigops habroptila) Kritisk truga - CR[16]		Store kompakte papegøyar 58–64 cm lange, hannar er større enn hoer, dei veg 2–4 kg som vaksne. For det meste grøne med brune og gule spetta tverrstriper, undersida er grøngul. Andletet er bleikt og ugleliknande.	New Zealand: Maud Island, Chalky, Codfish og Anchor Islands   Climax Nothofagus (kyst) and Podocarpus (conifer) skogar, gjenreist kratt, Danthonia grasland 10–1400 m moh.[10]