Uto-aztekiske språk

Uto-aztekiske språk er ein amerikansk indiansk språkfamilie. Han er ein av dei største (både i geografisk utbreiing og mengd språk) språkfamiliane i Amerika. Språk i denne familien finn ein frå Great Basin i det vestlege USA (Oregon, Idaho, Utah, California, Nevada, Arizona) og ned til Mexico. Delstaten Utah har fått namnet sitt frå det uto-aztekiske ute-folket. Klassisk nahuatl, som var aztekarane sitt språk, og moderne nahuatl høyrer til språkfamilen.

Utbreiing av dei nordlege aztekiske språka i dag

Utbreiinga av dei sørlege uto-aztekiske språka i dag

Klassifisering

Dei uto-aztekiske språka vert vanlegvis delt inn i to hovudgrupper: nordlege og sørlege. Denne inndelinga er ikkje akseptert av alle lingvistar; nokon reknar anten frå sju til ni hovudgrupper, medan andre deler inn den nordlege gruppa i fire uavhengige grupper, noko som saman med den sørlege gjev fem hovudgrupper.

I tillegg til språka på lista, er det fleire titals utdøydde uto-aztekiske språk med liten eller ingen dokumentasjon.^[1]

Nordleg uto-aztekisk

• Hopi^[2]
• Tübatulabal^[3]
• Numiske språk^[4]
  • Sentrale numiske språk
    • Comanche^[5]
    • Timbisha (eit dialektkontinuum med hovudvariantane vestleg, sentral^[6] og austleg^[7])
    • Shoshone (eit dialektkontinuum med hovudvariantane vestleg^[8], gosiutisk^[9], nordleg^[10], og austleg^[11])
  • Sørlege numiske språk
    • Kawaiisu^[12]
    • Coloradoelva (eit dialektkontinuum med hovudvariantane chemehuevi^[13], sørleg paiute^[14], og ute^[15])
  • Vestlege numiske språk
    • Mono (to hovuddialektar: austleg^[16] og vestleg^[17])
    • Nordleg paiute (eit dialektkontinuum med hovudvariantane sørleg Nevada^[18], nordleg Nevada^[19], Oregon^[20], og Bannock^[21])
• Takisk
  • Serrano-gabrielino
    • Serransk
      • Serrano^[22]
      • Kitanemuk ^†[23]
    • Gabrielino-fernandeño ^†
  • Cupansk
    • Cahuilla-cupeño
      • Cahuilla^[24]
      • Cupeño^[25]
    • Luiseño-juaneño^[26]

Sørleg uto-aztekisk

• Pimansk (tepiman)
  • Pima-papago^[27] (øvre pimansk)
  • Pima bajo^[28] (nedre pimansk)
  • Tepehuanske språk (nordleg^[29] og sørleg^[30])
  • Tepecansk^{[31] †}
  • Taracahitisk
  • Tarahumaransk
    • Tarahumara^[32]
    • Guarijío^[33] (varihio)
  • Tubar^{[34] †}
  • Cahita^[35] (yaqui^[36], mayo^[37] og cahita)
  • Opatansk
    • Opata^{[38] †}
    • Eudeve^{[39] †}? (hevt, dohema)
• Corachol-aztekisk
  • Cora-huichol
    • Cora^[40]
    • Huichol^[41]
    • Nahuisk ^[42]
    • Pochutekisk^{[43] †}
    • Kjernenahua
      • Pipil^{[44] †}?
      • Nahuatl^[45]

^† = utdøytt

Kjelder

• Omsett frå Wikipedia på bokmål, innhenta onsdag 4. april 2012, klokka 23:49.