Man Ray, nascut Emmanuel Rudzitsky (o Rudnitsky o Radnitzky o Radenski), lo 27 d'agost de 1890, a Filadèlfia, Estats Units d'America, mòrt lo 18 de novembre de 1976, a París, França, es un pintre, fotografe e réelizator de filmes, actor del dadaïsme a Nòva York, puèi del surrealisme à París.
Sa carrièra comencèta a Nòva York. Amb son amc pròche Marcel Duchamp, formèron la branca americana de movement Dada. Aprèp qualques experienças artisticas infructuosas, coma una publicacion sul Dadaïsme nòvayorkés en 1920, Man Ray concluguèt que «Dada pòt pas viure a Nòva York».
Lo 14 de julhet de 1921 Man Ray desembarquèt a Le Havre (Sèina-Maritima), puèi arribèt a París ont Marcel Duchamp l'acculhèt. La mèsma serrada, foguèt presentat als surrealistasLouis Aragon, André Breton, Paul Éluard e Gala, Théodore Fraenkel, Jacques Rigaut e Philippe Soupault. S'installèt dins lo quartièr du Montparnasse, encontrè e s'enamorèt de la cantaira francesa e modèla Kiki de Montparnasse. Tanben encontrèt lo grand codurièr Paul Poiret. Realizèt fròça fotografia de mòda que foguron publicada dins de magazines e lo faguèron conéisser. Amb Jean Arp, Max Ernst, André Masson, Joan Miró e Pablo Picasso, presentèt sas òbras a la primièra mòstra surrealista de la galeriá Pierre a París en 1925. Amic de Marie-Laure de Noailles e de Charles Vicomte de Noailles, filmèt en 1928 a Ieras a la Villá Noailles son tresen filme Les Mystères du château de Dé.
A Montparnasse, pendent trente ans, Man Ray revolucionèt l'art fotografic. Los grands artistas de son temps pausèron los son objectiu, coma James Joyce, Gertrude Stein o Jean Cocteau. Contribuguèt a valorizar l'òbra d'Eugène Atget qu'o faguèt descobrir als surrealistas e a son assistanta Berenice Abbott. En 1934, Meret Oppenheim pausèt per Man Ray, aquela seriá de fotos de nus venguèron una de las seriás mai celebras. En 1940, aprèp la desfacha de França, Man Ray capitèt a jónher Lisbona e s'embarquèt pels Estats Units d'America en companhiá de Salvador e Gala Dalí e del cineasta René Clair. Aprèp qualques jorns passats a Nòva York, s'anèt cap a la còsta oèst amb per projècte de daissar lo país per Tahiti ont demorèt qualques ans. Arribat a Hollywood, recebèt de proposicions de mòstra, encontrèt una fema, Juliet, e decidiguèt de tornar a pindre. Venguèt Satrape al Collège de 'Pataphysique en 1963. Enterrat al cementèri del Montparnasse (7a division): l'epitaf sus la tomba es «Unconcerned, but not indifferent» («Destacat, mas pas indiferent»).
Objèctes
Dançaire de còrda s'accompahant de son ombre, 1916
Autoretrach, assemblatge, 1916
Boardwalk, 1917
ofèrta, fèrre d'alisar ganit de clavèl sus la sòla, 1921
Objècte indestructible, 1923
The Fisherman's Idol , 1926, pèças de siure recuperat sus la plaja de Biarritz puèi assembladas