Brassempoi

una comuna francesa From Wikipedia, the free encyclopedia

Brassempoi
Remove ads

Brassempoi (Brassempouy en francés) qu'ei ua comuna gascona de Shalòssa, situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Vilatge d'Occitània
Faits en brèu BrassempoiBrassempouy, Descobridor o inventaire ...
Thumb
La pòrta de la vila, vienuda campanèr
Remove ads

Geografia

Lo vilatge qu’es situat au sud de la Shalòssa, a dètz quilomètres au sud-oèst de Hagetmau e a quinze quilomètres au nòrd d’Ortès, sus l’arribèra dreta deu Lui de França. Lo borg, com ac ditz lo son nom, qu’es apitat sus un poi, dab au nòrd-oèst « las lanas de Herrèra », e au sud « la barta de l’Arribèra ».
Brassempoi que tòca las comunas de Casalís, Sent Cric de Shalòssa, Vergüei, Gaujac, Amor e Nassiet.

Thumb
Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri

Remove ads

Toponimia

La prononciacion qu'ei [brasəm'puj]. Las fòrmas ancianas que son Brasenpoy (mapa de 1638), Brassempoy (mapa de 1651), Brassompoy (mapa deu començament deu sègle XVIII), Brassempouy (mapa de 1714), Brassempoy (mapa de 1733) [1].

Dauzat que hè de Brassempoi un compausat de Brassens e de poi (deu latin podium). Qu'arreliga Brassens a un vilatge de la comuna de Granada d'Ador deu medish nom, e au Brassenx (grafia francesa), anciana baronia prèp de Morcens; Brassens que seré l'ancian nom deu lòc; l'origina de Brassens que seré lo nom d'òmi galloroman (compréner d'origina celtica) *Braccius (inatestat), associat au sufixe preceltic -incum[2].

Negre (citat per B. Boyrie-Fénié) que cred tanben que lo nom deu lòc èra Brassens a l'origina, mès que'u dona ua origina diferenta, lo nom germanic d'òmi Bracho dab lo sufixe -ingos e Poi que s'ajustè, çò qui dona un sens de Brassens près d'un nom de lòc nomentat Poi. Astor, tanben citat per B. Boyrie-Fénié, que precisa Brassens èra lo nom galloroman *Bracchius [1].

Bénédicte Boyrie-Fénié, enter Dauzat e Negre, ne causeish pas e que declara lo nom Brassens d'origina desconeishuda. Pr'amor de l'òrde determinant-determinat (Poi qu'ei après Brassens) de tipe germanic, que conclutz la fixacion deu nom qu'ei posteriora au sègle V. Brassempoi qu'ei donc un oronime associat a un nom d'òmi qui ei lo medish que lo deu país de Brassenx [1].

Remove ads

Istòria

Thumb
La « Dauna deu capulet » o "Dauna de Brassempoi"

Lo nom deu vilatge que vadó famós mercès a la descobèrta en 1894, d’ua estatueta en evòri de mamot, datada de 25 000 ans (B.P.). Qu’es la mei anciana figuracion elaborada d’ua cara umana que sii coneishuda au monde. Que l’apèran la « Dauna deu Capulet » o la « Dauna de Brassempoi ».
Tres casterars comunaument qualificats de « camps romans » (mes ne s’i cau pas hidar), que s’arreconeishen enqüèra au sud e a l’oèst deu borg.

Lo sègle XIIau que vedó la construccion de la glèisa de Sent Sernin, dab lèu après l’embarrament deu borg : castèth sus mòta a l’estrem sud de l’unica carrèra, pòrta de vila au cap nòrd, galihonhas suu penent èst e hossats suu penent oèst, qui apèran enqüèra uei « los embarrats ». La pòrta d’entrada, pegada a la glèisa, que n’es vienuda lo campanèr.

Lo hèit màger de l’Istòria de Brassempoi que’s debanà en l’annada 1387. Quan lo Duc Lois II de Borbon, tornar-se’n de guerrejar en Espanha, es invitat preu Gaston Fèbus ad anar pilhar la vila de Brassempoi, tà que lo Bearn sii esparnhat deu panatòri de la sordatalha franchimanda :

La presa de Brassempoi per lo duc de Borbon, en 1387[3] :


Lors dit le conte Phébus : « Monseigneur, quant vous partirez d’ici, je vous conseille que vous en allez en Bourdelois, en une ville appellée Brassempouig, qui est une ville ou il a foison de villains, qui n’ont cure de garnison, mais se gouvernent tout par eulx mesmes, et les trouverez hardis villains, et une partie de la ville est close de palis, et croi qu’ils ne se pourront tenir contre vous. Et vous, en allant là, trouverez une forte maison, qui est de Perrot le Biernois, laquelle a bien cousté à faire XV mil frans, de la finance qu’il conquist à Chalusset. Et m’est advis, se la maison faisiez ardoir, que ce ne seroit pas mal. Et vous dis plus que, en prenant celle ville de Brassempouig, vous conquesterez le seigneur de Lescar, qui la tient du roi d’Angleterre. » Ainsi se partit le duc de Bourbon du conte Phébus, et avec sa compaignie, s’en alla à la maison de Perrot le Biarnois, Anglois, laquelle il fit ardoir, et desroucher et gaster tous les jardins, et fut apovri Perrot, à celle heure, de tout ce que avoit amassé, pillé et robbé en son temps. Et de là s’en alla le duc de Bourbon, avec sa compaignie, devant Brassempouig, et fit parler à ceulx de la ville d’eulx rendre, lesquels parlèrent moult orgueilleusement, et dirent qu’ils estoient bons Anglois, et vrais Anglois morroient. Adonc commanda le duc de Bourbon l’assault, et lors les gens d’armes se mirent à pié ; et de tous coustés, tant des gens au duc de Bourbon comme de ceulx qui repairoient d’Espaigne fut commencié l’assault aspre et fort, et gens d’armes à entrer ès fossés et rompre palis, et villains à eulx deffendre vigoureusement, et tant s’efforcèrent les François que esrachièrent les palis. Et le premier qui léans entra, fut le sire de la Roche-Guyon, et fut un cri que ceulx de la ville l’avoient occis. Et incontinent, François oyans ce cri, le Barrois et Chastelmorand qui portoit le pennon, se boutèrent ens, et après eulx ceux de l’hostel du duc, messire Blain Loup, Bliombéris son frère, le petit mareschal, le sire de Chitaing, messire Robert de Damas, messire Guillaume de Garet, Perrin d’Ussel, Phelippe Beraud, Guichard Lebrun, Baudequin de Vesse, et ensuivant ceux du retour d’Espaigne, messire Guillaume de Neullac et messire Gaulchier de Passac, à toute leur brigade, à qui mieulx mieulx entrèrent ens à force, et quant ils furent dedans, ils occirent moult de ceulx de la ville, et les autres furent prisonniers, et Roche-Guyon n’ot nul mal. Et ainsi la ville de Brassempouig prinse, la fit le duc de Bourbon raser, pour la male renommée qu’elle avoit.

Ne sembla pas totun que la glèisa agi hòrt patit. Mei qu’aquò, qu’estó agranida de duas capèras au sègle XVau, envoutada au XVIau, e tostemps enriquesida e entertienuda dinc au jorn de uei.

Remove ads

Administracion

Mai d'informacions Periòde, Identitat ...
Remove ads

Demografia

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 276, totala:
179318001806182118311836184118461851
967 976 1 023 1 007 1 082 1 134 1 016 1 039 960
185618611866187218761881188618911896
942 891 851 788 632 630 575 554 564
190119061911192119261931193619461954
567 554 557 475 468 425 413 339 362
196219681975198219901999200620072008
357
332
309
291
279
268
289
292
295
309
20092010
302
316
302
317
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008

Remove ads

Lòcs e monuments

  • La cauna deu Papa (deu nom d’ua maison vesia) : classada Monument Istoric (13-08-1980). Ne’s pòt pas vesitar. Qu’es aquiu on Edoard Piette e trobà la Dauna deu capulet.
  • La glèisa de Sent Sernin : classada Monument Istoric (03-01-1939). Absida deu sègle XIIau. Restauracion de la glèisa sancèra, acabada en 2006. Que’s pòt vesitar librament dab ua audioguida.
  • L’Ostau de la Dauna (La Maison de la Dame) ; au centre deu vilatge, qu’es un espaci museografic on son presentadas reproduccions de las 9 figurinas, sobras d’alimauts preïstorics e auts objèctes trobats a Brassempoi, e tanben reproduccions d’autas figurinas trobadas en Euròpa.
Thumb
Estèla discoïdau, rècto vèrso
  • L'arqueoparc : qu’es un parc d’animacion, muisha e talhèr de descobèrta de las tecnicas preïstoricas (talha de pèirahuec, avitatge deu huec, lanç de trèits,…).
  • Ua estèla discoïdau qu'estó trobada en 2004 en amainatjar lo bastiment qui acessà la mairia dinc a 2015[4], tanhent deus vestigis deu castèth de Podencs.
Remove ads

Personalitats ligadas a la comuna

Véser tanben

Faits en brèu

Ligams extèrnes

Nòtas

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads