Galhac Tolzan

Galhac Tolzan^[1] (Gaillac-Toulza en francés) qu'es una comuna lengadociana, benlèu lingüisticament en transicion ambe'l gascon, situada dens lo departament de la Nauta Garona e la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Pels articles omonims, vejatz Galhac (omonimia).

Vilatge d'Occitània

Galhac Tolzan Gaillac-Toulza
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
L'ostal de comuna.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 15′ 20″ N, 1° 28′ 18″ E
Superfícia	40,4 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	360 m 233 m 206 m
Geografia politica
País	Lengadòc
Parçan	Lauragués
Estat	França
Region 76	Occitània
Departament 31	Nauta Garona
Arrondiment 311	Murèth
Canton 3112	Canton d'Autariba (Senta Gabèla abans 2015)
Intercom ZZZZZZZZZ	CC del Bacin Autaribenc Naut Garonés
Cònsol	Hubert Mesplié (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	1 288 ab. Evolucion de la populacion 1 303 ab.
Densitat	30,82 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	galhagués, galhaguesa
Còde postal	31550
Còde INSEE	31206

Geografia

Mapa de la comuna de Galhac-Tolzan e de las comunas prèpas.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de Galhac Tolzan

Espèrça Lesat (Arièja)	Caujac	Senta Gabèla Sent Quirc (Arièja)
Sent Ibarç (Arièja)		Liçac (Arièja) L'Abatut (Arièja)
Vilanava del Laton (Arièja)	Marlhac	Cante (Arièja)

Toponimia

Segon Dauzat, Galhac ven del nom latin d'òme Gallius, ambe'l sufixe -acum. Tolzan representa Tolosanum, « de Tolosa » ^[2], o puslèu del país de Tolosa. Astor precisa que le nom Gallius ven del latin gallus, « gal, pol » o Gallus, « gal (cèlta) » ^[3].
Negre fornís una atestacion de 1332, de Galhiaco in Tholosano, puèi se contenta de dire que Gallius es un nom « romanic » de persona, ambe'l meteis sufixe ^[4]. Sòbres tanben, les Féniés citan un nom Gallius, ambe -acum ^[5].
Xavier Delamarre plaça le nom Gallios dins le celtic, en le derivant en -ācon ^[6].

Escaire o Sent Pau de Mornac

Sol le primièr nom e la glèisa Sent Pau demòran sus la mapa, tanlèu Cassini. Escaire es un objècte de febla valor toponimica. Le lòc es plaçat a un caireforc, ambe un camin en angle dreit del camin principal, pòt èsser una solucion. Mes Escaire pòt tanben èsser « Le Caire », ambe l'article masculin vièlh es, del latin ipse.
Sent Pau, vocable de la glèisa, es l'apòstol e Mornac, nom desparegut, podiá èsser la proprietat de Maurinus, ambe'l sufixe -acum ^[7].

Sent Julian

Sent Julian es le nom de mai d'un sent, dont Sent Julian l'Espitalièr e un martir de Briude al sègle IV ^[8].

Sent Bertomiu de Salas (nom possible)

Sent Bertomiu representa l'ebrèu Bartholomaeus (latinizacion), nom d'un apòstol ^[9]. Salas, del germanic sal-, « ostal, demòra », representa generalament le castèl^[10].

Orçans

Lòc desparegut. Pòt èsser, sense certitud, le nom gallic d'òme Orcios, latinizat en Orcius, a l'acusatiu plural latin -anos.

Istòria

• Pendent l'Ancian Regime, Galhac-Tolzan èra de la diocèsi civila de Rius, doncas de la província de Lengadòc, de la generalitat de Tolosa, de la diocèsi de Rius, de la senescauciá de Tolosa. Lo nom de la comuna en 1790 èra Gaillac, Saint-Julien et Calers. En 1790, Galhac èra caplòc de canton e en 1801, èra del canton de Senta Gabèla. Lo vocable de la glèisa es Sent Estève (Sent Estèfe ?) ^[11]. Calers èra un convent en direccion de Sent Quirc.
• Orsas (nom francés, benlèu Orsans o Orçans). Pendent l'Ancian Regime, Orsas èra de la diocèsi civila de Rius, doncas de la província de Lengadòc, de la generalitat de Tolosa, de la diocèsi de Rius, de la senescauciá de Tolosa. En 1790, Orsas èra una comuna efemèra del canton de Galhac Tolzan, annexada en l'an IV (1796-1797). Le vocable de la glèisa, annèxa de Marlhac, es Sent Martin ^[12]. Le lòc es de mal localizar e absent de la lista dels lòcs de la comuna ^[13].
• Saint-Julien-de-Gaillac (Sent Julian de Galhac, se supausa), de la diocèsi de Rius e de la senescauciá de Tolosa, èra parròquia annèxa de Galhac ^[14]. Sent Julian es un vilatge en direccion de Sent Ibarç, sus la RD 25.
• Pendent l'Ancian Regime, Escayre o Saint-Paul de Mornac (Escaire o Sent Pau de Mornac, probablament) èra de la diocèsi de Rius, de la senescauciá de Tolosa. Le vocable de la glèisa, annèxa d'Espèrça, èra de segur Sent Pau ^[15]. Escaire e la glèisa de Sent Pau, presents sus la mapa IGN actuala, son al nòrd-oèst, o oèst-nòrd-oèst, de Galhac, mès la glèisa es al nòrd-èst del vilatge, de mai de 500 m.
• Saint-Julien de Gaulac, èra una autra parròquia d'Ancian Regime, de la diocèsi de Rius ^[16]. Lo lòc es de mal localizar : benlèu una parròquia dispareguda abans 1789, benlèu un autre nom per Sent Julian de Galhac.
• Saint-Barthélemy-de-Salles èra una autra parròquia de la comunautat de Galhac-Tolzan, dispareguda a la Revolucion. Èra, coma las autras, de la diocèsi de Rius, de la senescauciá de Tolosa e la glèisa èra jol patronatge de Sent Bertomiu ^[17]. Salas es al nòrd o nòrd-nòrd-èst de Galhac; al giratòri entre la RD 12 e la RD 25, prene la direccion de Caujac e aprèp un km, lo camin es sus man esquèrra.

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
març de 1989	(2026)	Hubert Mesplié	divèrs dreta	retirat de l'ensenhament
març de 1977	1989	André Balondrade
	1977
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 1245, totala: 1264
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
1 338	800	1 431	1 622	1 723	1 880	1 914	1 929	1 960
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
2 018	2 002	1 972	1 847	1 734	1 628	1 547	1 595	1 528
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
1 408	1 409	1 329	1 140	1 151	1 148	1 064	1 021	937
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
771	747	658	610	770	910	1 106	1 140	1 175 1 196
2009	2010
1 210 1 231	1 216 1 237
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 1288 abitants e la densitat èra de 31,88 ab/km².

Lòcs e monuments

La glèisa de Galhac Tolzan.

Personalitats ligadas amb la comuna

Véser tanben

• Comunas de la Nauta Garona

Ligams extèrnes