Lo Gresèth

Lo Gresèth (en francés, Le Grézet) ei ua anciana comuna gascona d’Occitània. Administrativament, èra situada dens lo departament d’Òlt e Garona.

En 1840 fusionèt damb Cavanhan ende vàser lo Gresèth e Cavanhan.^[1]

Toponimia

Las fòrmas ancianas citadas per Bénédicte Boyrie-Fénié peu Gresèth son : Gresel (castrum del ~), en 1259, Greceto (decima de ~), en 1305, Grezetum (1307-1317), Grezeto (capella de ~) en 1326. La prononciacion es [lugre'zɛt] ^[2].

Per Dauzat e Rostaing, Lo Gresèth es un nom comparable a Gresèls; s'explica peu « provençal » gres (de *grēsum, mot prelatin, dont la basa serè car/gar dab lo sufixe prelatin -ēsu) e lo sufixe -ellum^[3]. Jacques Astor, citat per B. Boyrie-Fénié, se pronóncia per l'occitan gres, « pèira, calhau, «terrenh peirós ». Ernèst Negre, citat tanben per Bénédicte Boyrie-Fénié, opina peu mot gascon gréso, « partida estèrla d'un camp, bosiga », dab lo sufixe diminutiu -èt que correspond au lengadocian -èl; lo nom deu Gresèth aurè alavetz lo sens de « petita bosiga » [cau precisar que lo sens de bosiga es modèrne, e que Mistral lo cita a prepaus deu Carcin; a l'epòca de fixacion deu nom, cau reténer lo sens de tèrra magra e peirosa, e non pas lo de bosiga]. Las interpretacions deus toponimistas citats son complementàrias e Bénédicte Boyrie-Fénié, qu'evòca la vielha arrasic pre-indoeuropèa *gar/*gr e lo sufixe diminutiu -ellu, las contraditz pas. ^[4]

Sus la mapa de Cassini, L'emplaçament deu Gresèth es escrit Usan e lo Gresèth es al nòrd-èst. Usan s'explica per un nom latin d'òme Utius, Usius, dab lo sufixe anum ^[5]. Se tracta donc d'un ancian maine antic e lo nom es pus ancian que lo deu Gresèth (los noms dab article son deu segond millenari).

Istòria

• Lo territòri deu Gresèth èra de la ciutat deus Nitiobròges e après de la diocèsi d'Agen, çò que justifica mèi o mens de lo plaçar dens l'Agenés. Dempui lo 13 d'agost 1317 e d'aquí a la Revolucion, èra de la diocèsi de Condòm creada per Joan XXII ^[6]. Lo territòri de Cavanhan èra de la diocèsi de Vasats, donc deu Vasadés ^[7],[8].
• Las comunas deu Gresèth e de Cavanhan eston fusionadas en 1840.^[9] L'ostau de comuna (ostau comunau, « meria ») es au Gresèth.

Demografia

Evolucion demografica de la comuna de 1793 a 1836.

1793	1800	1806	1821	1831	1836
102	258	245	268	331	308