Lunaç (Lengadòc)

Lunaç^[2][3] o mens etimologicament Lunàs^[4] (Lunas en grafia mistralenca^[5][6]; Lunas en francés) es una comuna d'Occitània, dins la region istorica de Lengadòc, administrada pel departament d'Erau de la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Pels articles omonims, vejatz Lunaç (omonimia).

Vilatge d'Occitània

Lunaç Lunas
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 47′ 13″ N, 3° 11′ 49″ E
Superfícia	44,89 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	768 m 280 m 234 m
Geografia politica
País	Lengadòc
Estat	França
Region 76	Occitània
Departament 34	Erau
Arrondiment 342	Besièrs (dempuèi 2017 [1]
Canton 3416	Canton de Clarmont d'Erau(capluòc del Canton de Lunaç abans 2015)
Intercom 243400777	CC de Grand Òrb
Cònsol	Aurélien Manenc (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	663 ab. Evolucion de la populacion 676 ab.
Densitat	14,52 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	34650
Còde INSEE	34144

Los gentilicis son lunaçòl -òla/lunassòl -òla e lunaçenc -enca/lunassenc -enca^[4]. Segon Achard, es dich tanben lunatenc en rason de juòc de mots^[4].

Geografia

La comuna es situada dins los cantons nauts d'Erau , entre las comunas de Lodeva e Lo Bosquet d'Òrb, entre lo riu Òrb et lo massís de l'Escandòrgue.

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de Lunaç

Avèna	Jaucèls	Los Plans (Erau)
Lo Bosquet d'Òrb		Lodeva La Valeta (Erau)
La Torre d'Òrb	Dian e Valquièiras	Auton (Erau)

Toponimia

Las fòrmas ancianas son : villa Liurates [legir : Liunates o Lunates) en 886-900, villa Lunatis en 899, castro Lunetense en 909, villa Launates, al sègle X o XI (?) (identificacion malsegura), illos castellos de Lunatis, abans 1014 (?), loco qui dicitur Lunate, après 1073, castellum de Lunas en 1118, castro quod dicitur Lunas, terra Lunatensi en 1163, Guillelmum de Lunatio en 1174, de Lunaz en 1179, castrum de Lunacio en 1191, castro de Lunatio, alio castello de Lunacio en 1201, Guillelmus de Lunas en 1267 (?), de Lunacio en 1323, de Lunatio, de Lunacio en 1361, de Launacio, a la fin del sègle XIV, prieur de Lunas en 1571, 1585, Lunas en 1591, 1643, 1740-60, 1770-72 (mapa de Cassini)^[7].
Lo nom de Lunaç vendriá d'un nom gallic d'òme Launus, amb lo sufixe -ate ^[8]. Delamarre se pronóncia pas per aqueste Lunaç, mas si per lo del Perigòrd e per Lunats, explicat pel nom gallic d'òme Lounos > Lūnos; dins d'autres cases, utiliza Launos ^[9]. Segon Hamlin, Lunaç èra una granda proprietat galloromana o preromana, del nom explicable per un nom gallic d'òme Lunus (coma Lunhan), amb lo sufixe prelatin [gallic] -atis. La grafia e l'identificacion de las fòrmas del sègle IX son malseguras e l'evolucion au > u es pas admissibla en fonetica occitana, çò qu'empacha de prepausar Launus coma o fa Dauzat, mas si per d'autres noms ^[7].

• Fòrmas ancianas tiradas del diccionari topografic d'Eugène Thomas - Launates villa en 804-806; Villa Lunatis in pago Bitterensi en 899; Castrum Lunetense en 909; Vicaria Lunatensis en 987; Lunacium en 1164; Lunatium en 1201; Lunosum en 1152; Lunaz en 1121; Launaz en 1179; Lunas en 1073; Lunas et Caunas en 1625^[10].

Nòstra Dòna de Nisa

Las fòrmas ancianas son : ecclesiam S. Mariae de Anisa en 1135, Enizâ en 1323, Enizia en 1351, Nostrae Donae de Nisa, sense data, prieur de Nise en 1571, l'eglise de N.D. de Nize en 1740-60, N.D. de Nise en 1759, N.D. de Nize en 1770-72 (mapa de Cassini); segon Hamlin, Nisa ven del gentilici latin Anitius, emplegat sense sufixe e al femenin, probablament coma determinant de villa. Nisa èra una proprietat galloromana. Lo nom a conegut una aferèsi^[11].

Istòria

• En 1844, la comuna del Bosquet d'Òrb se creèt, a partir dels territòris de Camplong e, per una partida minoritària, de Lunaç ^[12].

Masatges e bòrias

• Bernagues
• Briandes
• Caissò
• Caunas
• La dornie
• Gors
• Lagras
• Laval de Nize
• Los pascals
• Lo pont d'Òrb
• Serièys
• Serres
• Sorlan bais
• Talhevent
• Vasplongues bas
• Vasplongues naut

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2010	2026	Aurélien Manenc	sense etiqueta	foncionari
1999	octobre de 2010	Henri Miquel	divèrs esquèrra
1969	genièr de 1999	Mathieu Ciffre	SFIO, PS	Conselhièr general (1976-1999)
	1969
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

• Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra capluòc del canton de Lunaç; es ara del canton de Clarmont d'Erau.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 652, totala: 662
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
938	868	1 191	1 365	1 493	1 498	1 504	1 420	1 474
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
1 474	1 407	1 303	1 356	1 330	1 283	1 227	1 186	1 137
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
1 149	1 134	1 111	1 089	1 190	1 185	1 106	1 049	1 066
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
858	670	609	604	591	638	647	644	650 670
2009	2010
651 653	651 657
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

• En 2018 la populacion èra de 663 abitants e la densitat èra de 14,77 ab/km².

Luòcs e monuments

• La glèisa romanica Sant Pancrace de Lunaç
• La capèla Sant Nicolau (desrocada) del sègle XI
• La capèla Nòstra Dòna de Nize, anciana glèisa parroquiala
• La capèla Sant Amand
• La capèla preromanica Sant Jòrdi (sIX-X)
• Lo castèl bastit per Enric de Narbona al sègle XVII

Personalitats ligadas amb la comuna

• Antòni Lois Frances Vielh de Lunaç d'Espeuilles (1761-1836) Marques de Lunaç
• Max Forestièr (1907-1986)

Veire tanben

• Comunas d'Erau

Ligams extèrnes