Milet
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Milet (en grèc ancian: Μῑ́λητος Milêtos) es una anciana ciutat grèga ioniana. Lo site arqueologic es situat sus la còsta sud-oèst de Turquia, a qualques quilomètres au nòrd de l'agglomeracion de Balat, que foguèt una de las capitalas del beylicat de Menteşe al sègle XIV. Lo site de Milet es actualament a mai de cinc quilomètres en de dins de las tèrras a causa del colomatge de la baia pels alluvions portat pel Meandre.
Remove ads
Istòria
La reconstruccion se faguèt après la victòria ellèna contra los Pèrsas al cap Mical en -479. Las òbras son tradicionalament attribuidas a Ippodamos dich de Milet. La vila èra bastida un plan urbanistic fòrça estricte, quadrilhant la vila en ilòtas carradas, insulae. Èran tanben prevists de luòcs especials pels bastiments publics. Aquel modèl d'urbanisme, dich « traçat ippodamian », foguèt enseguida utilizat dins fòrça ciutats e coloniás e inspirtèt lo modèl d'urbanisme utilizat pels Romans.
Dins aquel temps, Milet intrèt dins la liga de Dèlos mas se revoltèt contra Atenas en 412. D'entre los Milesians celèbres de l'epòca, i a Aspasia, la mestressa de Pericles, Ippodamos, lo conceptaire del Pirèu e lo poèta Timotèu.
Mas Milet perdèt son accès a la mar: la poténcia maritima s'encalèt dins las tèrras après un ensablament de contunh, causa qu'o faguèt que foguèt abandonada totalament. Alara, al sègle XI, la ciutat de Balat foguèt edificada a proximitat pels Seljoquidas. Milet / Balat passèt enseguida jos l'autoritat de la dinastia dels Mentecheïds o Menteşeoğullari, amb una parentèsa veneciana vèrs 1355 e foguèt incorporada a l'Empèri Otoman en 1424.
Una de las glòria de la ciutat ioniana es d'aver fondat fòrça coloniás que la Bizanci grèga.
Remove ads
Site arqueologic
Milet a l'epòca ellenistica
La vila èra dessenhada segon un plan ortogonal dich « ippodamien », qu'Ippodamos de Milet ne seriá estat l'inventor.
Las escavacions de Theodor Wiegand, al començament del sègle XX, mostrèron una granda partida de la ciutat portuària e dels monuments ellenistics:
- boleuterion: sala de reunion de la Bolèa (Conselh);
- mercat del Nòrd;
- mercat del Sud, que l'intrada monumentala fogut transferida e a Berlin, al Pergamon Museum, per Theodor Wiegand;
- nimfèa: font publica amb d'esculturas;
- tèrmes de Faustina, d'epòca romana;
- mercat de l'Oèst, près del temple d'Atèna;
- estadi;
- delfinion, sanctuari d'Apollon Delfinios, principal sanctuari de la ciutat;
- sanctuari oracular d'Apollon a Didimes.
Lo sanctuari d'Apollon a Didimes, situa a quinze quilomètres de Milet, ligat a la vila per una carrièra dirècta partent de la pòrta Sagrada. Foguèt lo mai grand de totes los sanctuaris del mond ellenistic.
Remove ads
Personatges celèbres
- Anaximandre, filosofe grc (-610 / -546)
- Anaximèn
- Arquelau de Milet, filosofe grèc presocratic del sègle V
- Aspasia, etaïra e companha de Pericles (sègle -V)
- Ecatèu, logografe
- Esichios, istorian e biografe grèc (sègle -VI)
- Ippodamos, urbanista ea arquitècte (sègle -V)
- Isidòr, arquitècte grèc (sègle -V, -IV)
- Focilid, poèta
- Timotèu, poèta
- Tales
Colonias de Milet
Plini lo Vièlh cita mai de quatre vints colonias fondadas per Milet[1], entre que Amisos, Apolonia, Dioscurias, Histria, Kerasos, Kytoros (o Cytorus), Kotyora, Odessos, Olbia del Pont, Panticapèa, Fanagòria, Phasis, Pityos, Sesamos, Sinope, Tanaïs, Teodosia, Trapezont, Tomis, Tiras.
Imatges
Notas e referéncias
Vejatz tanben
Bibliografia
Ligams extèrnes
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads