Radon

Lo radon es un element quimic de simbòl Rn e de numèro atomic 86. Es un gas nòble incolòr inodòr d'origina mai sovent naturala. Es una de las substàncias mai densas jos forma de gas dins las condicions normalas de temperatura e de pression.

86 astat ← radon → franci
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Xe ↑ Rn ↓ Uuo	Taula periodica
Generalitats
Nom, Simbòl, Numèro atomic	radon, Rn, 86
Familha d'elements quimics	gases nòbles
Grop, Periòde, Blòc	18, 6, p
Aparéncia	incolòr
Massa atomica	(222) g/mol
Configuracion electronica	[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p6
Electrons per nivèl energetic	2, 8, 18, 32, 18, 8
Proprietats fisicas
Fasa	gas
Punt de fusion	202 K (-71 °C, -96 °F)
Punt d'ebullicion	211.3 K (-61.7 °C, -79.1 °F)
Calor de fusion	3.247 kJ/mol
Calor de vaporizacion	18.10 kJ/mol
Capacitat calorifica	(25 °C) 20.786 J/(mol·K)
Pression de vapor P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k a T/K 110 121 134 152 176 211
Proprietats atomicas
Estructura cristallina	cubica de fàcia centrada
Estat d'oxidacion	0
Electronegativitat	pas de donada (Escala de Pauling)
Potencial d'ionizacion	1èr : 1037 kJ/mol
Rai atomic calculat	120 pm
Rai covalent	145 pm
Informacions divèrsas
Magnetisme	non magnetic
Conductivitat termica	(300 K) 3.61 mW/(m·K)
Numèro CAS	10043-92-2
Isotòps pus estables
Article : Isotòps del (de l') radon iso NA Mièja vida MD ED (MeV) PD 211Rn syn 14.6 h Epsilon 2.892 211At Alpha 5.965 207Po 222Rn 100% 3.824 d Alpha 5.590 218Po

Le radon existís pas jos forma de còs estable e totes sos isotòps coneguts son radioactius. Son isotòp mai estable es lo ²²²Rn, qu'a una mièja vida de 3,8 jorns e que foguèt utilizat en radioterapia duscas dins los ans 1950^[1]. Son intensa radioactivitat empachèt son estudi quimic apregondit, e sols qualques-uns de sos compausats son plan coneguts.

L'importància sanitària del radon ten dins sa radioactivitat importanta e al fach qu'es present pertot dins l'atmosfèra, es donc inalat. Es sovent lo pus gròs contributor a la dòsi d'un individú per la radioactivitat naturala, amb pasmens de fòrtas disparitats geograficas. Es aital la font principala d'exposicion naturala de las populacions umanas, animalas e de la part aeriana de las plantas als raionaments ionisants. En França, es susceptible d'èstre inalat a dòsis importantas dins los luòcs pauc aerats (lojaments) dels territòris ont es particularament present (Lemosin, Jura, etc.).

1. Philip Mayles; Alan Nahum; Jean-Claude Rosenwald Handbook of Radiotherapy Physics (en anglés). ISBN 978-0-7503-0860-1. .