ਇਰਫ਼ਾਨ ਖ਼ਾਨ
ਭਾਰਤੀ ਅਦਾਕਾਰ From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਇਰਫਾਨ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਜਾਂ ਇਰਫਾਨ ਖ਼ਾਨ ਜਾਂ ਸਿਰਫ ਇਰਫਾਨ, (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Irrfan Khan; 7 ਜਨਵਰੀ, 1967 - 29 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2020)[2][3] ਹਿੰਦੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ, ਟੈਲੀਵਿਜਨ ਦੇ ਇੱਕ ਅਭਿਨੇਤਾ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਕੁਝ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[4][5] 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰੇਲੂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਿਆਂ, ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲੇ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਫਿਲਮੀ ਆਲੋਚਕ, ਸਮਕਾਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਾਹਰ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਅਭਿਨੇਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।[6][7] 2011 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਰਵਉਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[8]
ਖ਼ਾਨ ਨੇ "ਸਲਾਮ ਬੰਬੇ (1988)" ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕਈ ਸਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫਿਲਮ "ਦਿ ਵਾਰੀਅਰ (2001)" ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ "ਹਾਸਿਲ (2003)" ਅਤੇ "ਮਕਬੂਲ (2004)" ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਭਿਨੈ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਹਨੇ "ਨੇਮਸੇਕ" (2006), "ਲਾਈਫ ਇਨ ਏ ... ਮੈਟਰੋ" (2007) ਅਤੇ "ਪਾਨ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ" (2011) ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਦੀ ਕਾਫੀ ਅਲੋਚਨਾ ਪਾਈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸਨੂੰ "ਪਾਨ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ" ਲਈ ਸਰਵ ਉੱਤਮ ਅਦਾਕਾਰ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਿਆ।[9] ਉਸਨੂੰ ਅਗਲੀ ਮੁੱਖ ਸਫਲਤਾ "ਦੀ ਲੰਚਬਾਕਸ" (2013), "ਪੀਕੂ" (2015), "ਤਲਵਾਰ" (2015) ਅਤੇ "ਨੋ ਬੈੱਡ ਆਫ ਰੋਜ਼ਿਸ" (2017) ਵਿੱਚ ਉਸਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਮਿਲੀ।[10] ਉਸ ਨੇ ਹਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮਾਂ "ਦਿ ਅਮੇਜ਼ਿੰਗ ਸਪਾਈਡਰ-ਮੈਨ" (2012), "ਲਾਈਫ ਆਫ ਪਾਈ" (2012), "ਜੁਰਾਸਿਕ ਵਰਲਡ" (2015), ਅਤੇ "ਇਨਫਰਨੋ" (2016) ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਾਮੇਡੀ-ਡਰਾਮਾ "ਹਿੰਦੀ ਮੀਡੀਅਮ" (2017) ਆਈ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਰਬੋਤਮ ਅਦਾਕਾਰ ਦਾ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਅੰਤਮ ਰੋਲ ਇਸ ਦੇ ਸੀਕਵਲ "ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮੀਡੀਅਮ" (2020) ਵਿੱਚ ਸੀ।
2017 ਤੱਕ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ 'ਤੇ 3.643 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ।[11] 2018 ਵਿੱਚ, ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਿਊਰੋਏਂਡੋਕਰੀਨ ਟਿਊਮਰ ਹੋ ਗਿਆ।[12][13] 29 ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ 53 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
Remove ads
ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜੀਵਨ
ਇਰਫਾਨ ਦਾ ਜਨਮ 7 ਜਨਵਰੀ 1967 ਨੂੰ ਜੈਪੁਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਮਾਂ, ਬੇਗਮ ਖ਼ਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਵਰਗੀ ਜਗੀਰਦਾਰ ਖ਼ਾਨ ਟੋਂਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਖਜੂਰੀਆ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਅਤੇ ਟਾਇਰ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਨ।[14][15] ਇਰਫਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਦੋਸਤ ਸਤੀਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਸਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਇਰਫਾਨ ਨੂੰ 23 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਉਭਰ ਰਹੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਲਈ ਸੀ.ਕੇ. ਨਾਇਡੂ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਕਦਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਉਹ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਿਆ।[16]
ਉਸ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਾਟ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ (ਐੱਨ.ਐਸ.ਡੀ.) ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। 23 ਫਰਵਰੀ 1995 ਨੂੰ ਇਰਫਾਨ ਦਾ ਸੁਤਪਾ ਸਿਕਦਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ। ਸੁਤਪਾ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਾਟ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ, ਬਾਬਲ ਅਤੇ ਅਯਾਨ ਹਨ।
Remove ads
ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਮੌਤ
ਫਰਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ, ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ "ਅਣਜਾਣ ਬਿਮਾਰੀ" ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੀਡੀਆ ਆਉਟਲੈਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ "ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਕੈਂਸਰ" ਹੈ।[17][18][19][20][21] ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਭਿਨੇਤਾ ਇਰਫ਼ਾਨ ਆਪਣੇ ਟਵਿੱਟਰ ਅਕਾਉਂਟ ਤੇ ਗਿਆ ਅਤੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ "ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ" ਨੂੰ "ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ - ਦਸ ਦਿਨ" ਵਿੱਚ ਸਾਂਝਾ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ "ਕਿਆਸ ਲਗਾਉਣ" ਲਈ ਮਨ੍ਹਾ ਕੀਤਾ। 16 ਮਾਰਚ 2018 ਨੂੰ, ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਇੱਕ ਟਵਿੱਟਰ ਪੋਸਟ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਨਿਊਰੋਇੰਡੋਕਰੀਨ ਟਿਊਮਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ - ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਰਲਾ ਰੂਪ ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[22] ਉਹ ਇਲਾਜ ਲਈ ਲੰਡਨ ਗਿਆ।[23][24]
ਉਸਨੂੰ 28 ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਕੋਕਿਲਾਬੇਨ ਧੀਰੂਭਾਈ ਅੰਬਾਨੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਕੋਲਨ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ 53 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ (ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ), ਲਾਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ।[25][26] ਅਦਾਕਾਰ ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ ਅਤੇ ਕਮਲ ਹਸਨ ਸਣੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀਆਂ ਕਈ ਹਸਤੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲਦਿਆਂ ਔਨਲਾਈਨ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ।[27][28]
Remove ads
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫ਼ਿਲਮਾਂ
ਇਹ ਵੇਖੋ: ਇਰਫ਼ਾਨ ਖ਼ਾਨ ਫ਼ਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ
ਨਾਮਜ਼ਦਗ਼ੀ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ
Remove ads
ਹਵਾਲੇ
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads