ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ
ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖ ਸ਼ਹੀਦ From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਜਾਂ ਭਾਈ ਦਿਆਲ ਦਾਸ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸ਼ਹੀਦ ਸਨ।[1] ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖ ਸਾਥੀਆਂ ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਬਲਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਦੇਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
Remove ads
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ
ਦਿਆਲ ਦਾਸ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਮਾਤਾ ਸੁਲਖਨੀ (ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ) ਦੇ ਨਾਲ, 25 ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ 1664 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਮਰਾਟ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਕੀਰਤਪੁਰ ਛੱਡ ਕੇ ਗਿਆ ਸੀ।[2]
ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ
ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਆਰੇ ਅਤੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਾਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ।[3] ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸੰਗਤ (ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਡਲੀ) ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਨ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਸੰਦਾਂ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਸੀ,[4] ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ (ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ) ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਇਹ ਉਹੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਭੇਜਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਢਾਕਾ ਵਿਖੇ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ।[5]
ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਨੇ ਭਾਈ ਕਿਰਪਾਲ[6] ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਲਖਨੌਰ ਵਿਖੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਏ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਟਨਾ ਤੋਂ ਆਏ ਅਤੇ 1672 ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਚਲੇ ਗਏ।[7]
ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ 11 ਜੁਲਾਈ 1675 ਨੂੰ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਛੱਡਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲ ਵਧਣਗੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਈ ਦਿਆਲ ਦਾਸ, ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਵੀ ਸਨ।[8]
Remove ads
ਸ਼ਹਾਦਤ
11 ਨਵੰਬਰ, 1675 ਨੂੰ ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਜ਼ਾਲਮ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮੁਗਲਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸੁਭਾਅ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਰੱਬ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਾਪ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।[9] ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਨੂੰ ਲੋਹੇ ਦੀ ਚੇਨ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ ਅਤੇ ਮੋਢੇ ਇਕ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਵੱਡੇ ਕੜਾਹੇ ਵਿੱਚ ਡੁਬੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਖੜਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[10][11] ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਨੇ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਫਿਰ ਗਰਮ ਉਬਾਲ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਪਾਠ ਕੀਤਾ। [10] ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਠੇ ਦੇ ਇੱਕ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਭੁੰਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[12][13]
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
ਹਵਾਲੇ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads