ਰਾਮ ਕਿਸ਼ਨ

ਰਾਮ ਕਿਸ਼ਨ (7 ਨਵੰਬਰ 1913 - 1971) 7 ਜੁਲਾਈ 1964 ਤੋਂ 5 ਜੁਲਾਈ 1966 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਚੌਥਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੀ ^{[1] [2]} ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਉਘਾ ਯੋਧਾ ਸੀ ਅਤੇ ਓਕਲੈਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ। ਕਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਦੇਣ ਕਾਰਨ "ਕਾਮਰੇਡ" ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਰਾਮ ਕਿਸ਼ਨ
ਕਾਮਰੇਡ ਰਾਮ ਕਿਸ਼ਨ ਪੰਜਾਬ ਡਿਜੀਟਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜੀਟਾਈਜ਼ਡ
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਚੌਥੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 7 ਜੁਲਾਈ 1964 – 5 ਜੁਲਾਈ 1966
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ	ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਭਾਰਗਵ
ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਜ
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ, ਲੋਕ ਸਭਾ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1967–1971
ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ
ਹਲਕਾ	ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ, ਪੰਜਾਬ
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ	7 ਨਵੰਬਰ 1913 ਕੋਟ ਈਸਾ ਸ਼ਾਹ, ਪੰਜਾਬ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼India
ਮੌਤ	1971(1971-00-00) (ਉਮਰ 57–58)
ਕੌਮੀਅਤ	ਭਾਰਤੀ
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ	ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ	ਸਵਿਤਰੀ ਦੇਵੀ
ਬੱਚੇ	3 ਪੁੱਤਰ 2 ਧੀਆਂ
ਪੇਸ਼ਾ	Politician
ਸਰੋਤ:

ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ

ਜੂਨ 1940 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੇਖ ਕੇ ਇਸ ਸਿੱਟੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਬਦਲ ਨਾ ਲੱਭਿਆ। ਬਾਹਰ ਜਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਯੋਜਨਾ ਬਾਰੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ "ਦੇਸ਼ ਦਰਪਣ" ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਤਾਲਿਬ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸਰਦਾਰ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ ਅਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਅਤੇ ਤਾਲਿਬ ਨੇ ਅੱਛਰ ਸਿੰਘ ਛੀਨਾ ਨੂੰ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਛੀਨਾ, ਜਿਸਦਾ ਸੋਵੀਅਤ ਨਾਮ ਲਾਰਕਿਨ ਸੀ, ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕੀਰਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬੋਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਛੀਨਾ ਨੇ ਕਲਕੱਤਾ ਜਾ ਕੇ ਨੇਤਾ ਜੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ^[3] ਬੋਸ ਨੇ ਛੀਨਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਲਈ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਮਦਦ ਲਈ ਸੋਵੀਅਤ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਜੋਸਫ਼ ਸਟਾਲਿਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਲਈ ਸੋਵੀਅਤ ਸਮਰਥਨ ਲੈਣ ਦੇ ਉਸਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਸਦੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਉਸਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ। ^[4] ਇਸ ਮਕਸਦ ਲਈ ਛੀਨਾ ਨੇ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਰੂਸ ਭੱਜਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।

ਜੂਨ ਵਿੱਚ, ਛੀਨਾ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ਨ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦ ਵਿੱਚ , ਭਗਤ ਰਾਮ ਤਲਵਾੜ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਤਲਵਾੜ ਫਾਰਵਰਡ ਬਲਾਕ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਰਤੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀਆਂ ਗੁਪਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਬੋਸ ਦੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕਬਾਇਲੀ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹੋਏ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇ। ਤਲਵਾੜ ਨੇ ਨੇਤਾ ਜੀ ਦੇ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਵਿੱਚ ਠਹਿਰਨ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਕਾਬੁਲ ਭੱਜਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ^[5] ਫਿਰ ਉਹ ਨੇਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਲਕੱਤਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਬੋਸ ਨੂੰ 1940 ਵਿੱਚ ਕਲਕੱਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਕਰਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਹ ਮੌਕੇ ਦਾ ਲਾਭਣ ਉਠਾ ਸਕੇ। ^[6]