ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਰੋਗ ਨਿਰੋਧਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਹੀ ਅੰਗ ਹਨ। ਬਦਾਮ, ਕਾਜੂ, ਅੰਜੀਰ, ਖਜੂਰ, ਛੁਹਾਰਾ, ਕੇਸਰ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਤਿਲ, ਕਿਸ਼ਮਿਸ਼ ਅਤੇ ਮੁਨੱਕਾ ਆਦਿ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇੇ[1] ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਤਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਹ ਤਰ ਅਤੇ ਗਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਈ ਰੋਗ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਕਿਰਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਲੈਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰਮ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਰੋਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਹੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸਰਦੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਉਹ ਫਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਾ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ਤੇ, ਸੂਰਜ ਦੁਆਰਾ ਸੁਕਾ ਕੇ, ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡ੍ਰਾਇਅਰ ਜਾਂ ਡੀਹਾਈਡਰੇਟਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਆਰਾ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਦੀ ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ ਵਿੱਚ ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਤੋਂ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਪਰੰਪਰਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਮਿੱਠੇ ਸੁਆਦ, ਪੌਸ਼ਟਿਕਤਾ, [2] ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਸ਼ੈਲਫ ਲਾਈਫ ਇਸਨੂੰ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
Remove ads
ਇਤਿਹਾਸ
ਰਵਾਇਤੀ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੌਗੀ, ਅੰਜੀਰ, ਖਜੂਰ, ਖੁਰਮਾਨੀ ਅਤੇ ਸੇਬ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ ਜੋ ਉਪਜਾਉ ਕ੍ਰਿਸੈਂਟ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਈਰਾਨ, ਇਰਾਕ, ਦੱਖਣ -ਪੱਛਮੀ ਤੁਰਕੀ, ਸੀਰੀਆ, ਲੇਬਨਾਨ, ਫਲਸਤੀਨ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਮਿਸਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦਾ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਸੁਕਾਉਣਾ ਜਾਂ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਵੀ ਭੋਜਨ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਰੂਪ ਸੀ: ਅੰਗੂਰ, ਖਜੂਰ ਅਤੇ ਅੰਜੀਰ ਜੋ ਦਰੱਖਤ ਜਾਂ ਵੇਲ ਤੋਂ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ, ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੁਢਲੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿਕਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਹ ਡਿੱਗੇ ਹੋਏ ਫਲ ਖਾਧੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਘਣੀ ਮਿਠਾਸ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਵਧਾਉਂਦੀ ਸੀ। [3][4][5]
ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮੰਗ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੱਧ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਆਮਦਨੀ ਏਸ਼ੀਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵਿੱਚ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੌਕਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਵਰਤੋਂ ਏਸ਼ੀਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਾਵੇਗੀ। [6]
Remove ads
ਸਿਹਤ
ਗਲਾਈਸੈਮਿਕ ਇੰਡੈਕਸ
ਰਵਾਇਤੀ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਦਰਮਿਆਨੀ ਗਲਾਈਸੈਮਿਕ ਇੰਡੈਕਸ (ਜੀਆਈ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ - ਇਹ ਇੱਕ ਮਾਪ ਹੈ ਕਿ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭੋਜਨ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੀਆਈ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ (ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 50 ਗ੍ਰਾਮ ਉਪਲਬਧ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ) ਖਾਣ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਿੱਟੀ ਬਰੈੱਡ ਜਾਂ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਤੋਂ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਦੀ ਸਮਾਨ ਮਾਤਰਾ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ।
ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਢੰਗ
ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਢੰਗ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਖਪਤ ਲਈ ਲਮੇਰੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਖਮੀਰ ਜਾਂ ਉੱਲੀ ਨੂੰ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਸੁੱਕੇ ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇਸਦੀ ਦਿੱਖ, ਰੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਥੱਲੇ ਸੁਕਾਉਣਾ, ਟਰੇ (ਹਵਾ) ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਸੁਕਾਉਣਾ, ਫ੍ਰੀਜ਼ ਕਰ ਕੇ ਸੁਕਾਉਣਾ, ਅਤੇ ਵੈਕਿਉਮ ਮਾਈਕ੍ਰੋਵੇਵ ਰਾਹੀਂ ਸੁਕਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। [7] ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਆਨਲਾਈਨ ਰਿਟੇਲਰਾਂ ਕੋਲੋਂ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਈਕਾੱਮਰਸ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਤੋਂ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦੇਣ ਅਤੇ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਖਰੀਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। [8]
ਹਵਾਲੇ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads