ਹਾਨ ਚੀਨੀ

ਹਾਨ ਚੀਨੀ (ਚੀਨੀ: 汉族, ਹਾਨਜੂ ਜਾਂ ਹਾਨਰੇਨ) ਚੀਨ ਦੀ ਇੱਕ ਜਾਤੀ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੈ। ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਤੋਂ ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ 1,31,01,58,851 ਹਾਨ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਸੰਨ 2010 ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਲਗਭਗ 20% ਜਿੰਦਾ ਮਨੁੱਖ ਹਾਨ ਜਾਤੀ ਦੇ ਸਨ। ਚੀਨ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੇ 92% ਲੋਕ ਹਾਨ ਨਸਲ ਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹਾਨ ਲੋਕ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿੱਚ 98% ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿੱਚ 78% ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤਾਂਤ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹੋਰ ਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕਬੀਲੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਾਨ ਜਾਤੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਚਲੇ ਗਏ ਜਿਸ ਤੋਂ ਵਰਤਮਾਨ ਹਾਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਨੁਵੰਸ਼ਿਕੀ (ਯਾਨੀ ਜਨੈਟਿਕ) ਵਖਰੇਵੇਂ ਹਨ।

ਹਾਨ ਚੀਨੀ
漢族/汉族
漢人/汉人

ਕੁੱਲ ਅਬਾਦੀ
c. 13 ਕਰੋੜ[1]
ਚੀਨ	12 ਕਰੋੜ[2]
ਫਰਮਾ:TWN-ROC	22,575,365
Thailand	9,392,792[3]
ਮਲੇਸ਼ੀਆ	66,50,000[4][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ	37,94,673[5]
ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ	2,832,510[6]
ਸਿੰਗਾਪੁਰ	2,547,300[7]
Myanmar	1,637,540[8]
ਕੈਨੇਡਾ	1,487,580[9]
ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼	1,350,000[10][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਪੇਰੂ	1,300,000[11]
ਕੰਬੋਡੀਆ	1,180,000[12]
South Korea	898,113[13][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਆਸਟਰੇਲੀਆ	866,200[14][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਵੀਅਤਨਾਮ	823,070[15]
ਜਪਾਨ	655,377[16]
ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ	433,150[17]
ਫਰਮਾ:Country data Venezuela	400,000[18][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ	350,000[19]
ਇਟਲੀ	333,986[20]
ਰੂਸ	998,000[11]
ਫ਼ਰਾਂਸ	230,515[11]
ਜਰਮਨੀ	204,828[21][22][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਸਪੇਨ	197,214[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਭਾਰਤ	189,470[11]
ਲਾਓਸ	185,765[11]
ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ	151,649[11]
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ	147,510[23][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਨੀਦਰਲੈਂਡ	144,928[11]
ਫਰਮਾ:Country data Panama	135,000[24][25]
ਕਿਊਬਾ	~150[26]
ਫਰਮਾ:Country data Costa Rica	9,170[27]
ਫਰਮਾ:Country data Finland	15,722[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਆਇਰਲੈਂਡ	11,218[28]
ਫਰਮਾ:Country data Christmas Island	~940[29]
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
Chinese
ਧਰਮ
Non-religious, Chinese folk religion (including Taoism, ancestral worship and others), Mahayana Buddhism, Christianity and other faiths.[30]
ਸਬੰਧਿਤ ਨਸਲੀ ਗਰੁੱਪ
Other Sino-Tibetan peoples, such as Hui
Some sources refer to Han Chinese directly as "Chinese" or group them with other Chinese peoples.

ਹਾਨ ਚੀਨੀ
ਸਰਲ ਚੀਨੀ	汉族
ਰਿਵਾਇਤੀ ਚੀਨੀ	漢族
ਪ੍ਰਤੀਲਿੱਪੀਆਂ Standard Mandarin Hanyu Pinyin Hànzú Bopomofo ㄏㄢˋ ㄗㄨˊ Wade–Giles Han-tzu Yale Romanization Hàndzú IPA [xântsǔ] Wu Romanization Hoe zoh Hakka Romanization Hòn-tshu̍k Yue: Cantonese Yale Romanization Hon juhk Jyutping Hon3 zuk6 IPA ਫਰਮਾ:IPA-yue Southern Min Hokkien POJ Hàn-cho̍k Teochew Peng'im Hàng-tsôk Eastern Min Fuzhou BUC Háng-cŭk

1983 Map of ethnolinguistic groups in mainland China and Taiwan (Han is in olive green)^{[Note 1]}

ਹਾਨ ਸ਼ਬਦ ਚੀਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਹਾਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਚਿਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਚਿਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਕੁੱਝ ਭਾਗ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਇੱਕ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਬਾਂਧਾ ਅਤੇ ਹਾਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਮਰਾਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਾਨ ਜੋਂਗ ਦਾ ਰਾਜਾ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਾਨ ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਚੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਸ਼ੀਰਮਾਰਗ (ਸਾਡੀ ਆਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ) ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਜਿਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਚੀਨ ਦੇ ਲੋਕ ਸਵਰਗ ਦੀ ਨਦੀ (天河, ਤੀਯਾਨ ਹੇ) ਬੁਲਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਹਾਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਚੀਨੀ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਾਨ ਦੇ ਲੋਕ (漢人) ਜਾਂ ਹਾਨ ਦੇ ਬੇਟੇ ਬੁਲਾਉਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਇਹੀ ਨਾਮ ਅੱਜ ਤੱਕ ਚੱਲਦਾ ਆਇਆ ਹੈ।

ਪਿਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਓ ਦੀ ਓ3 (O3) ਸ਼ਾਖਾ ਲਗਭਗ 50% ਹਾਨ ਚੀਨੀ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਨਾਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਹਿੱਸਾ ਵੱਧ ਕੇ 80% ਤੱਕ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਅਤਿ-ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਪਿਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਰਾਬਰੀ ਤੋਂ ਉਲਟਿਆ ਮਾਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਚੀਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੋੜ ਉੱਤੇ ਉੱਤਰੀ ਚੀਨ ਤੋਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਦੱਖਣ ਚੀਨ ਦੀ ਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਸੰਤਾਨਾਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ।