ਚੰਦਰਮੁਖੀ (ਪਾਤਰ)

ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਸ਼ਰਤ ਚੰਦਰ ਚਟੋਪਾਧਿਆਏ ਰਚਿਤ 1917 ਦੇ ਬੰਗਾਲੀ ਨਾਵਲ ਦੇਵਦਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਹਿੰਦੂ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਗਾਇਕਾ ਮੀਰਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ; ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਦੇਵਦਾਸ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ। ^[1] ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਨੂੰ ਨਾਵਲ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਫ਼ਿਲਮੀ ਰੂਪਾਂਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਵਾਇਫ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ^[2] ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਦਾ ਅਰਥ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ "ਚੰਨ ਵਰਗੇ ਚਿਹਰੇ ਵਾਲ਼ੀ" ਜਾਂ "ਚੰਨ ਵਾਂਗ ਸੁੰਦਰ" ਹੈ। ^[3]

ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ

ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਇੱਕ ਤਵਾਇਫ਼ ਹੈ ਜੋ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਹੁਣ ਕੋਲਕਾਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਚਿਤਪੁਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵੇਸਵਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ^[4] ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੁੰਨੀਲਾਲ ਉਸਦੀ ਦੇਵਦਾਸ ਨਾਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਰਵਤੀ "ਪਾਰੋ" ਦੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੁੱਟੇ ਦਿਲ ਕਲਕੱਤੇ ਪਰਤਦਾ ਹੈ। ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਦੇ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਨਰਾਜ਼ ਦੇਵਦਾਸ ਉਸ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਕੋਠਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੇਵਦਾਸ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਚੰਦਰਮੁਖੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਾਰੋ ਲਈ ਉਸਦੇ ਅਡੋਲ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੇਵਦਾਸ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਆਪਣਾ ਪੇਸ਼ਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ; ਪਰ, ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨੂੰ ਝਿਜਕਦੇ ਹੋਏ ਠੁਕਰਾ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪਾਰੋ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਬਦਲੇ ਵਿਚ, ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਪਰ ਧੀਰਜ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਅਸਥਾਝੜੀ ਪਿੰਡ ਵੀ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਕੱਚੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਸੰਘਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਦੇਵਦਾਸ ਨੂੰ ਮਿਲ਼ਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ ਉਸਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ

1935 ਦੀ ਬੰਗਾਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇਵਦਾਸ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਬਤੀ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਦੇਵਦਾਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਤੇਸ਼ ਬਰੂਆ

ਦੇਵਦਾਸ ਦੇਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਫ਼ਿਲਮੀ ਰੂਪਾਂਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਾਵਲ ਵਰਗੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ। ਨਾਵਲ ਦੇ ਉਲਟ, ਬਿਮਲ ਰਾਏ ਦੇ 1955 ਵਾਲ਼ੇ ਵਰਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਪਾਰੋ ਨੂੰ ਬੱਸ ਦੇਖਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ^[5] 1955 ਵਾਲ਼ੇ ਵਰਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪਾਰੋ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਸੀਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਿਛੋਕੜ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਸੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਗਹਿਰਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ^[6] 2002 ਦੇ ਵਰਜ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਸੰਜੇ ਲੀਲਾ ਭੰਸਾਲੀ, ਨੇ ਪਾਰੋ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮੁਖੀ ਦੀ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਿੱਟ ਗੀਤ " ਡੋਲਾ ਰੇ ਡੋਲਾ " 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਨੱਚਦੇ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ। ^[7]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

• ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਤਵਾਇਫਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
• ਸੋਨੇ ਦੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਹੂਕਰ