ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਯੰਤਰ

ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:^[1][2][3][4]

• ਰਾਵਣਹੱਟ
• ਕਮਾਇਚਾ
• ਸਿੰਧੀ ਸਾਰੰਗੀ
• ਮੋਰਸਿੰਗ
• ਅਲਗੋਜ਼
• ਨਾਗਫਣੀ
• ਘੜਾ
• ਜੰਤਰ
• ਚਿਕਾਰਾ
• ਏਕਤਾਰਾ
• ਮੁਰਲੀ
• ਗੁਜਰੀ
• ਢੇਰੂ
• ਭਾਪੰਗ
• ਖਰਟਲ

ਰਾਵਣ ਹਥ

ਰਾਵਣ ਹਥ, ਜਾਂ 'ਰਾਵਣ ਦਾ ਹੱਥ' ਇੱਕ ਤਾਰ ਵਾਲਾ ਸਾਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਰਾਵਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਸੀ। ਰਾਵਣ ਦੀਆਂ ਪੰਦਰਾਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰ ਦੇ ਤਣੇ ਦੇ ਨਾਲ ਪੰਦਰਾਂ ਧਾਤੂ ਦੇ ਖੰਭੇ ਚੱਲਦੇ ਹਨ। ਡੰਡੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੋ ਲੱਕੜ ਦੇ ਖੰਭੇ ਉਸਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਅਧਾਰ ਮੋਢੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਾਰਾਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕਮਾਇਚਾ

ਸਤਾਰਾਂ-ਸਤਰਾਂ ਵਾਲਾ ਕਮਾਇਚਾ, ਜਾਂ ਖਮਾਏਚਾ, ਅੰਬ ਦੀ ਲੱਕੜ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਤਾਰ ਵਾਲਾ ਸਾਜ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਚਮੜੇ ਵਿੱਚ ਢੱਕਿਆ ਇੱਕ ਗੋਲ ਰੈਜ਼ੋਨਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। culture of rajasthan

ਇਸ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਤਾਰਾਂ ਬੱਕਰੀ ਦੀ ਅੰਤੜੀ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਬਾਕੀ ਚੌਦਾਂ ਸਟੀਲ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਧਨੁਸ਼ ਨਾਲ ਵਜਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ^{[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]} ਇਹ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੈ।^{[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]}