Loading AI tools
rosyjski poeta i prozaik Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksandr Aleksandrowicz Bestużew, Александр Александрович Бестужев, pseud. Марлинский, Marlinski (ur. 23 października?/3 listopada 1797 w Petersburgu, zm. 7 czerwca?/19 czerwca 1837) – rosyjski prozaik, poeta, krytyk literacki doby romantyzmu, dekabrysta.
Urodził się w Petersburgu w rodzinie szlacheckiej. Od 1806 pobierał nauki w szkole wojskowej. W 1819 został oficerem pułku dragonów. W latach 1823–1825 wraz z Konradem Rylejewem rozpoczął wydawanie almanachu literackiego „Polarnaja Zwiezda ”. W latach 20. napisał powieści Roman i Olga i Turniej rewelski, które zainicjowały rozwój prozy romantycznej na gruncie rosyjskim.
Nastrojom buntu dał wyraz w napisanych wraz z Rylejewem Pieśniach agitacyjnych.
W 1823 został przyjęty do spisku dekabrystów jako członek Towarzystwa Północnego . Bestużew rozpoczął powstanie dekabrystów, wyprowadzając 26 grudnia 1825 pułk moskiewski na Plac Senacki. Po fiasku przedsięwzięcia sam oddał się do dyspozycji cara Mikołaja I w Pałacu Zimowym. Znajdując się w areszcie, napisał dla cara elaborat, będący wnikliwą analizą sytuacji społeczno-politycznej w Rosji. Zapewne to wpłynęło na łaskawość cara, który skazał go tylko na 20 lat katorgi na Syberii. Do 1829 znajdował się w Jakucku i w tym samym roku został wcielony karnie do armii rosyjskiej jako szeregowiec. Brał udział w tłumieniu powstania kaukaskich górali w Czeczenii.
Na wieść o wybuchu w powstania listopadowego nie krył wzburzenia. Pisał do matki: „Byłem niezmiernie zasmucony i oburzony wiadomością o zdradzie warszawskiej. Jaka szkoda, że nie uda mi się wymienić kul (...) z panami dobrodziejami. (...) Krew ich zaleje, ale czy na zawsze? Daj Boże”[1]. W 1831 Adam Mickiewicz uczynił go adresatem swojego wiersza „Do przyjaciół Moskali”:
Ta ręka, którą do mnie Bestużew wyciągnął (...). Dziś w minach ryje, skuta obok polskiej dłoni (...)
W 1836 car przywrócił mu stopień oficerski.
Wtedy też powstały jego najważniejsze dzieła. Śledztwo (1830), Porucznik Białłozor (1831), Ammałat Bek (1832), Mułła-Nur (1836).
Zginął zabity przez powstańców czeczeńskich w 1837. Ciała nigdy nie znaleziono.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.