Alfabet białoruski (cyrylicki)

Alfabet białoruski – alfabet oparty na cyrylicy, służący do zapisu języka białoruskiego. Składa się z następujących 32 liter^[1]:

А а	Б б	В в	Г г	Д д	Е е	Ё ё
Ж ж	З з	І і	Й й	К к	Л л	М м
Н н	О о	П п	Р р	С с	Т т	У у
Ў ў	Ф ф	Х х	Ц ц	Ч ч	Ш ш	Ы ы
Ь ь	Э э	Ю ю	Я я

Apostrof, używany analogicznie do twardego znaku w rosyjskim, nie jest częścią alfabetu.

W taraszkiewicy zezwala się na fakultatywny użytek litery Ґ, która ma oznaczać spółgłoskę /g/ (najczęściej w zapożyczeniach)^[2].

Litera Ў, oznaczająca dźwięk /w/, na ogół pisze się zamiast У po samogłoskach, choć z tej zasady są wyjątki^[3][4].

Historia

W czasach Rusi Kijowskiej na terenie dzisiejszej Białorusi do zapisu różnego rodzaju tekstów używano ogólnosłowiańskiej cyrylicy^[5].

W Wielkim Księstwie Litewskim język ruski, także nazywany starobiałoruskim, był urzędowy aż do 1699 r. i zapisywał się cyrylicą, choć od XVII zaczęła się rozpowszechniać łacinka, wywodząca się z alfabetu polskiego^[6]. W XIX wieku była tak bardzo rozpowszechniona, że Wincenty Dunin-Marcinkiewicz, zwracając się do komitetu cenzury, pisał, że "W naszych prowincjach wśród 100 chłopów pewnie znajdzie się 10, którzy dobrze czytają po polsku, podczas gdy wśród tysiąca z trudem znajdzie się natomiast jeden, znający język rosyjski."^[7]

Na przełomie XIX i XX wieków cyrylica jednak zyskała na popularności. W ten sposób z lat 1890 – 1917 zachowało się ponad 2 razy więcej białoruskojęzycznych książek wydrukowanych w cyrylicy, niż łacince^[8].

Współczesny, jednolity kształt alfabetu białoruskiego utwierdził się dopiero w wyniku rewolucji październikowej i rządów komunistycznych^[5].