Na posiedzeniu Politycznego Komitetu Rady Ministrów, w dniach 21-22 sierpnia 1924, zapadła decyzja powołania Korpusu Wojskowej Straży Granicznej. 12 września 1924 Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało rozkaz wykonawczy w sprawie utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza[2], a 17 września instrukcję określającą jego strukturę[3]. Jesienią 1927, w ramach czwartego etapu organizacji KOP, został sformowany 28 batalion odwodowy. Jednostką formującą był 77 pułk piechoty[4]. Batalion składał się z trzech kompanii piechoty, plutonu łączności i plutonu ckm. Etatowo liczył 22 oficerów. 164 podoficerów i 501 szeregowców[5]. Jednostka została podporządkowana dowódcy 3 Brygady Ochrony Pogranicza w Wilejce[6]. Dowództwo batalionu stacjonowało w Wołożynie położonym na terenie ówczesnego województwa nowogródzkiego.
Po przeprowadzonej reorganizacji „R.2” w 1932 batalion składał się z dowództwa batalionu, plutonu łączności, kompanii karabinów maszynowych, kompanii szkolnej i trzech kompanii strzeleckich[10].
W listopadzie 1936 batalion etatowo liczył 22 oficerów, 64 podoficerów, 15 nadterminowych i 649 żołnierzy służby zasadniczej[uwaga 2].
Rozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”[12]. Batalion otrzymał nowy etat. Był jednostką administracyjną dla dowództwa pułku KOP „Wołożyn”, posterunku żandarmerii przy pułku KOP „Wołożyn”, komendy powiatu pw KOP „Wołożyn” i stacji gołębi pocztowych KOP „Bogdanów”[13]
Z dniem 15 maja 1939 batalion stał się oddziałem gospodarczym. Stanowisko kwatermistrza batalionu przemianowane zostało na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu do spraw gospodarczych, płatnika na stanowisko oficera gospodarczego, zastępcy oficera materiałowego dla spraw uzbrojenia na zbrojmistrza, zastępcy oficera materiałowego dla spraw żywnościowych na oficera żywnościowego[14].
9 września 1939 część batalionu KOP „Wołożyn” pod dowództwem kpt. Piotra Tymkiewicza oraz 4 batalion forteczny por. Andrzeja Krawca stoczyły bój z nacierającymi na Kolbuszową oddziałami niemieckiej 2 Dywizji Pancernej. W czasie walk poległ między innymi por. Włodzimierz Dolecki.
Po odejściu batalionu włączonego do 1 Brygady Górskiej, garnizon i kadra jednostki w Wołożynie nie odtworzyła batalionu i skoncentrowała się na wsparciu organizacyjnym dla odtwarzanego batalionu „Iwieniec”.
Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza[11].
Stanisław Michułka, kpt. piech., w KOP od 1938. Do mobilizacji alarmowej adiutant baonu odwodowego KOP „Wołożyn”. We wrześniu 1939 I adiutant 2 pp KOP 1. BGór.[22].
Piotr Tymkiewicz, kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dowódca 1 szkolnej kompanii strzeleckiej baonu odwodowego KOP „Wołożyn”. We wrześniu 1939 dowódca 7 kompanii III/2 pp KOP[23].
Stanisław Szablowski (1899-1940), mjr piech., w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca 2 szkolnej kompanii strzeleckiej baonu odwodowego KOP „Wołożyn”. We wrześniu 1939 dowódca odtworzonego baonu KOP „Dederkały”. Więzień obozu w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD[24].
Karol Warth, kpt. piech., w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca kompanii ckm baonu odwodowego KOP „Wolożyn”. We wrześniu 1939 dowódca 3 kompanii ckm III/2 pp KOP[25].
W pracy Piotra Sadowskiego i Krzysztofa Pięciaka w WKPP tom nr 52 "Brygady Górskie Strzelców cz. 1" str. 39 wymieniony jest jako dowódca 9 kompanii strzeleckiej. Jako dowódca 7 kompanii strzeleckiej wymieniony jest kpt. Aleksander Rybnik.
W pracy Piotra Sadowskiego i Krzysztofa Pięciaka w WKPP tom nr 52 "Brygady Górskie Strzelców cz. 1" str. 39 wymieniony jest jako dowódca 8 kompanii strzeleckiej kpt. Franciszek Ostrowski.
W pracy Piotra Sadowskiego i Krzysztofa Pięciaka w WKPP tom nr 52 "Brygady Górskie Strzelców cz. 1" str. 39 wymieniony jest jako dowódca 9 kompanii strzeleckiej kpt. Piotr Tymkiewicz. Jako dowódca 7 kompanii strzeleckiej wymieniony jest kpt. Aleksander Rybnik.
JerzyProchwicz,AndrzejKonstankiewicz,JanRutkiewicz:Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939.Barwa i Broń,2003. ISBN978-83-900217-9-9. OCLC864242470.
JerzyProchwicz.Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r.„Wojskowy Przegląd Historyczny”.3 (149),s.148-160,1994.Warszawa:Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”.ISSN0043-7182.
JerzyProchwicz:Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939.Warszawa:Wydawnictwo Neriton,2003. ISBN83-88973-58-4.
RyszardRybka,KamilStepan:Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939.Kraków:Fundacja CDCN,2006. ISBN978-83-7188-899-1.
StanisławWyrzycki:Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. 2 pułk piechoty Legionów.Warszawa:Oficyna Wydawnicza Ajaks,1992. ISBN83-85621-05-9.
IwonaI.WiśniewskaIwonaI., KatarzynaK.PromińskaKatarzynaK., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Brygada Korpusu Ochrony Pogranicza «Nowogródek»”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2013.
Rozkaz wykonawczy Ldz. KOP 5200/tjn.Og.org./27 dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie formowania 5-ciu batalionów KOP i 3-ch kompanii piechoty z 8 września 1926
Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937.
Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza R.142.R.2 w sprawie reorganizacji batalionów i Centralnej Szkoły Podoficerskiej („R.2”) nr L.dz.4160/Tjn.Og.Org/31 z 21 sierpnia 1931.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.