Loading AI tools
bitwa z okresu wojny polsko-bolszewickiej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Łojowem – walki polskiej grupy mjr. Józefa Wolffa z oddziałami sowieckiej 24 Dywizji Strzelców, a potem polskiej załogi Łojowa z oddziałami Grupy Mozyrskiej i eskadrą Flotylli Dnieprzańskiej, toczone w czasie operacji kijowskiej w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Wojna polsko-bolszewicka | |||
Czas |
8–12 maja 1920 | ||
---|---|---|---|
Miejsce |
pod Łojowem | ||
Terytorium | |||
Przyczyna | |||
Strony konfliktu | |||
| |||
Siły | |||
|
25 kwietnia rozpoczęła się polska ofensywa na Ukrainie[2][3]. Zgrupowane na froncie od Starej Uszycy nad Dniestrem po Prypeć trzy polskie armie uderzyły na wschód. Po stronie sowieckiej broniły się sowieckie 12 Armia Siergieja Mieżeninowa i 14 Armia Ijeronima Uborewicza posiadające w swoim składzie siedem dywizji strzelców i dywizję kawalerii[4][5].
Podczas ofensywy na Kijów, znajdująca się na Polesiu 9 Dywizja Piechoty otrzymała rozkaz przesunięcia frontu na linię Dniepru i Berezyny[6].
Jednostka | Dowódca | Podporządkowanie |
Wojsko Polskie | ||
---|---|---|
9 Dywizja Piechoty | gen. Władysław Sikorski | Grupa Poleska |
⇒ 15 pułk piechoty | mjr Józef Wolf | |
mjr Bolesław Zaleski | ||
→ I/15 pułk piechoty | kpt. Paweł Horbatowski | 15 pułk piechoty |
– 1/15 pułk piechoty | por. Piotr Łaszkiewicz | |
→ II/15 pułk piechoty | por. Bolesław Mirgałowski | |
→ III/15 pułku piechoty | kpt. Stanisław Pilczewski | |
→ 4 kompania ckm | ||
Armia Czerwona | ||
Grupa Mozyrska | Tichon Chwiesin | Front Zachodni |
Grupa Golikowa | Aleksandr Golikow | |
⇒ 24 Dywizja Strzelców | N. Kozyriew | |
⇒ Flotylla Dnieprzańska |
W maju 1920 dowódca 9 Dywizji Piechoty gen. Władysław Sikorski postawił zadanie dowódcy 15 pułku piechoty mjr. Józefowi Wolffowi zdobycia Łojowa. Dowódca pułku zorganizował grupę taktyczna w składzie I batalion 15 pułku piechoty, dwie kompanie III/15 pp, 4 kompania ckm i sam stanął na jej czele[6][7]. Grupa przekazała swoje pozycje obronne pododdziałom 22 pułku piechoty i 8 maja rozpoczęła natarcie. Łamiąc opór drobnych oddziałów nieprzyjaciela, wieczorem dotarła pod Brahin, a po ciężkich walkach ulicznych, nad ranem 9 maja zajęła miasto. W boju zginął dowódca kompanii ppor. Stefan Łazowski[7].
Przeciwnik wycofał się na wschodni brzeg Brohinki, niszcząc za sobą mosty[8]. Dowódca grupy mjr Wolff zmienił kierunek marszu i ruszył przez Szkuryty, Uhly, a wieczorem zatrzymał się w Rudni Żurawlowej. W dniu następnym czołowa 1 kompania por. Piotra Łaszkiewicza, w natarciu na Petryck rozbiła pododdziały 214 pułku strzelców, zdobyła 2 karabiny maszynowe i wzięła kilku jeńców[9]. W miarę posuwania się naprzód, napotykano coraz silniejszy opór oddziałów sowieckiej 24 Dywizji Strzelców. 10 maja zdobyto Grochów. Stąd, po odpoczynku i uporządkowaniu pododdziałów, uderzono 12 maja na Łojów. Mimo wzmocnienia II/15 pułku piechoty, grupa mjr. Wolffa nie potrafiła zdobyć miasta. Zajęto je dopiero 14 maja, kiedy główne siły 24 Dywizji Strzelców wycofały się za Dniepr. Łojów obsadził II/15 pułku piechoty[10][11].
W czerwcu 1920 dowództwo sowieckie przygotowywało się do forsowania Dniepru. W tym celu podjęto decyzję wysłania bazującego w Homlu zespołu sożskiego z Flotylli Dnieprzańskiej w okolice ujścia Teterewa do Dniepru. Zespół składał się z pięciu kanonierek, dwóch trałowców, trzech jednostek pomocniczych i miał ubezpieczać przeprawę wojsk grupy Golikowa przez Dniepr w okolicach Okuninowa i Pieczek.
Aby zrealizować postawione zadanie, zespół sożski musiał przejść przed Łojowem, obsadzonym przez II batalion 15 pułku piechoty, wspierany przez 9 baterię 15 pułku artylerii polowej i 3 baterię 9 pułku artylerii ciężkiej oraz oddział Flotylli Pińskiej. Ten ostatni wyposażony był w dwie łodzie motorowe - każda uzbrojona była w jeden ckm i jedno działko 37 mm[10].
Nocą 2 czerwca sześć jednostek zespołu sożskiego wypłynęło na Dniepr z ujścia Soży i otworzyło ogień na Łojów z dział 75 mm i broni maszynowej, wzniecając liczne pożary. Równocześnie oddział strzelców rozpoczął przeprawę przez rzekę na pontonach i barkach na północ od Łojowa. Walkę podjęła 9/9 pap i broń maszynowa polskiego batalionu. Udało jej się zatopić część barek. W toku dalszej walki zatonęła kilkakrotnie trafiona uzbrojona w cztery działa 75 mm i cztery ckm-y sowiecka kanonierka „Mietkij"[12]. Aby skuteczniej razić silnie opancerzonego przeciwnika polskie łodzie motorowe podpływały na kilkadziesiąt metrów do jednostek sowieckich. Uszkodzenia odniósł „Małyj” – flagowa kanonierka zespołu sożskiego, a kanonierka „Mołodieckij” weszła na mieliznę i musiała być wzięta na hol. Mimo poniesionych strat, zespół sożski przedarł się przez Łojów i ruszył w dół Dniepru. Tu wpadł pod ogień 5 baterii 10 pułku artylerii polowej. Uszkodzony (zatopiony?) został jeden sowiecki okręt. Pozostałe okręty przedarły się pod Okuniów, gdzie dołączyły do grupy Golikowa i osłaniały jej przeprawę przez Dniepr[10][13].
Bitwa zakończyła się porażką oddziałów polskich. Co prawda udaremniono próbę przeprawienia się piechoty sowieckiej przez Dniepr pod Łojowem i zadano straty Flotylli Dnieprzańskiej, ale nie zdołano przeszkodzić eskadrze sowieckiej w wypełnieniu jej zasadniczego zadania - przedarcia się do grupy Golikowa[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.