![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Diegogarcia.jpg/640px-Diegogarcia.jpg&w=640&q=50)
Diego Garcia
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Diego Garcia − największa wyspa (atol) Brytyjskiego Terytorium Oceanu Indyjskiego, obejmującego − położony w środkowej części Oceanu Indyjskiego − archipelag Czagos.
![]() |
Ten artykuł dotyczy wyspy. Zobacz też: Diego García. |
![]() Zdjęcie satelitarne Diego Garcia | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Terytorium zamorskie | |||
Akwen | |||
Archipelag | |||
Powierzchnia |
28 km² | ||
![]() | |||
![]() Mapa atolu Diego Garcia | |||
|
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Nasa_diego_garcia.jpg/640px-Nasa_diego_garcia.jpg)
Przez lata wyspa była brytyjską kolonią, uprawiano na niej głównie palmy kokosowe. W połowie lat 60. XX wieku archipelag zyskał status terytorium zależnego, a w 1966 został wydzierżawiony na 50 lat Amerykanom. Na początku następnej dekady amerykańska marynarka wojenna rozpoczęła na wyspie budowę bazy wojskowej. Przedtem z całego archipelagu wysiedlono dotychczasowych mieszkańców – zamieszkali oni na Mauritiusie i Seszelach. Obecnie na wyspie stacjonuje około dwóch tysięcy żołnierzy amerykańskich, podobna liczba personelu pomocniczego i kontyngent brytyjski.
Na wyspie znajduje się pas startowy przystosowany do przyjmowania najnowocześniejszych bombowców (w tym B-2), port morski oraz baza paliw. Z racji położenia geograficznego i prawnej zależności od Wielkiej Brytanii, Diego Garcia jest jedną z najważniejszych baz wojsk amerykańskich na świecie. Wykorzystywano ją w czasie dwóch wojen z Irakiem (I i II wojna w Zatoce Perskiej) oraz w czasie amerykańskiej interwencji w Afganistanie w 2001. Wyspa była jednym z 33 wyznaczonych awaryjnych miejsc do lądowania dla programu amerykańskich wahadłowców realizowanego przez NASA[1][2].
Od kilku lat byli mieszkańcy wysp walczą w brytyjskich sądach o prawo do powrotu na archipelag. W 2001 roku byli mieszkańcy archipelagu Czagos, wysiedleni w latach 1967–1973, obecnie mieszkający głównie na Mauritiusie, otrzymali brytyjskie obywatelstwo i prawo do repatriacji; w maju 2006 roku Sąd Najwyższy w Londynie uchylił decyzję zakazującą zamieszkiwania na wyspach; w kwietniu 2006 grupa dawnych mieszkańców odwiedziła Diego Garcia; repatriację utrudni umowa z USA o dzierżawie Diego Garcia, ograniczająca dostęp do tej głównej wyspy archipelagu Czagos.