Prestiż miasta podnosił fakt, że było ono średniej wielkości garnizonem wojskowym. Stacjonowały w nim na przestrzeni lat różne jednostki wojskowe.
Wydarzenia polityczne okresu tzw. zbrojnego pokoju po 1871 roku i rosnąca możliwość austriacko-rosyjskiego konfliktu zbrojnego spowodowały, iż Jarosław położony stosunkowo niedaleko granicy zaczął zmieniać się w coraz większy ośrodek wojskowy. Od 1871 roku w budynku poklasztornym opactwa benedyktynek i dawnym szpitalu wojskowym zakwaterowano 10 Pułk Piechoty, trzy szwadrony jazdy i dwie baterie armat. Oficerów zakwaterowano w mieście.
Po kongresie berlińskim w 1878 roku władze austriackie rozpoczęły powiększanie garnizonów stacjonujących w Galicji. Jarosław zaliczono do mniejszych punktów obronnych. W 1881 roku przybyły do jarosławskiego garnizonu oddziały kawalerii, dla których wynajęto prywatne budynki na Blichu i Brzostkowie (tzw. koszary Goldfingera i Pfeffera). Wobec postępującej militaryzacji miasta w latach 1887–1897 zbudowano baraki wojskowe obok dworca kolejowego (tzw. Gergont) i przy klasztorze reformatów. Zakwaterowano tam 34, 89 i 90 Pułk Piechoty. Wybudowano również magazyny i ujeżdzalnię. W latach 1888–1889 fortyfikowano przedpole Jarosławia ziemnymi szańcami nad Sanem, na przedmieściu górnoleżajskim, na Olszanówce, na tzw. wądołąch i obok wsi Munina.
W 1880 i 1889 roku odbyły się pod Jarosławiem wielkie manewry wojskowe z udziałem cesarza Franciszka Józefa, który kwaterował w Pałacu Siemieńskich w Pawłosiowie i zwiedzał Jarosław. W 1893 roku z okazji urządzanych ponownie w okolicy manewrów wojskowych, cesarz Franciszek Józef oświadczył, że zamierza z Jarosławia uczynić miasto typowo garnizonowe z komendą korpusu, do czego jednak nigdy nie doszło.
Pod koniec XIX w. miasto stało się obwarowanym przyczółkiem mostowym Twierdzy Przemyśl. Załoga wojskowa garnizonu składała się z 3 pułków piechoty, pułku artylerii, pułku dragonów (kawalerii) i mniejszych oddziałów. Stacjonował tu również sztab 6 Dywizji Kawalerii i 5 Brygady Kawalerii.
Zgodnie z obowiązującymi w okresie międzywojennym zasadami pod pojęciem garnizon rozumiano miejscowość, w której na stałe przebywają różne formacje zbrojne. Obszar garnizonu zamknięty był strefą, którą ustalał dowódca okręgu korpusu. W pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości struktura organizacyjna władz garnizonowych była zróżnicowana i oparta głównie na wzorcach armii zaborczych. Organizacja władz garnizonowych zmieniała się kilkakrotnie, jednak zasadą było: najstarszy rangą dowódca pełnił funkcję dowódcy (później komendanta) garnizonu. Organem wykonawczym były – w zależności od wielkości garnizonu – Komendy Miast, Komendy Placu i Oficerowie Placu.
Obsada personalna komendy placu w marcu 1939[3][uwaga 1]:
komendant placu – mjr piech. Karnecki Jan Aleksander
kierownik referatu mobilizacyjnego i OPL – kpt. adm. (piech.) Stokłosiński Stanisław Karol
JW 1753 – 26 Pułk Piechoty9 DP. (W Jarosławiu od dnia 11.06.1945r. przedyslokowany następnie we wrześniu 1947 roku do Sanoka).
JW 2947[5] – 40 Pułk Artylerii Lekkiej 9 DP. (W Jarosławiu od 3 września 1945 roku, przemianowany w 1956 roku na 40 Pułk Artylerii[6], a od 16 kwietnia 1959 roku 40 Budziszyński Pułk Artylerii).
12 Samodzielny Dywizjon Artylerii Zmotoryzowanej dział 76 mm 9 DP. (Początkowo otrzymał numer 13.dappanc., przeformowany następnie[7]) na:
JW 2299 – 25 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (Sformowany w 1951 roku[8]).
JW 2373 – 74 Pułk Piechoty30 DP[9]. (W październiku 1952r. podporządkowany 9.DP, rozformowany[10] w grudniu 1952 roku).
JW 2460 – 92 Pułk Piechoty 30 DP. (W październiku 1952r. podporządkowany 9 DP, przemianowany[11] następnie na 26 Pułk Piechoty 9 DP. Jednostka ta rozformowana została w sierpniu 1957 roku[12]).
JW 2638 – 34 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej 30 DP. (Rozformowany w 1952 roku[10]).
JW 2714 – 168 Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia 9 DP. (Sformowany w sierpniu 1957 roku[12]).
12 Bateria Dowodzenia (bez numeru JW) (Sformowana w 1962 roku[13]).
Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[4].
RyszardRybka,KamilStepan:Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939.T.29.Kraków:Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska,2006. ISBN83-7188-899-6.
100 rocznica wybuchu I wojny światowej w artyleryjskim Garnizonie Jarosław Historia, doświadczenia i rozwój artylerii do działań w środowisku górskim, Wydawnictwo Diecezji Rzeszowskiej, Rzeszów 2014, ISBN978-83-64519-37-6
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.