Grobowiec antypapieża Jana XXIII
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Grobowiec antypapieża Jana XXIII (antypapież Jan XXIII – właściwie Baldassare Cossa, ur. ok. 1360/1370, zm. 22 grudnia 1419) – wykonany w marmurze nagrobek przyścienny. Zamówiony przez pełnomocników Cossy już po jego śmierci, wykonany przez Donatella oraz Michelozza dla przystającego do florenckiej katedry baptysterium, powstał w latach 20. XV wieku. Stanowi jeden z wcześniejszych przykładów sztuki renesansowej we Florencji. Według słów Ferdinanda Gregoroviusa, jest „jednocześnie grobowcem wielkiej schizmy w Kościele i ostatnim miejscem pochówku papieża znajdującym się poza Rzymem”[uwaga 1][1].
Państwo | |||
---|---|---|---|
Miejscowość | |||
Typ obiektu |
Nagrobek przyścienny | ||
Styl architektoniczny | |||
Projektant | |||
Całkowita wysokość |
7,32 m | ||
Data budowy |
ok. 1420–ok. 1428–1430 | ||
43°46′23,23″N 11°15′17,96″E | |||
|
Cossa przez wiele lat współdziałał z Florencją, która uważała go za prawowitego następcę świętego Piotra w okresie wielkiej schizmy. Fakt wystawienia mu tak okazałego pomnika nagrobnego często odczytuje się jako próbę wzmocnienia legitymizacji jego pontyfikatu poprzez powiązanie jego osoby z ważnym ośrodkiem kultu, jaki stanowiło baptysterium[2]. Rozliczne elementy papieskiej symboliki zawarte w wystroju grobowca, zinterpretowano jako chęć okazania lekceważenia następcy Cossy, Papieżowi Marcinowi V[3][4], na co miał też wpływ charakter stosunków pomiędzy Cossą a Florencją, lub pośrednią próbę zyskania dodatkowego rozgłosu przez rodzinę Medyceuszy, świadomą tego, że mieszczanie florenccy uznaliby taki nagrobek za gorszący[5].
Na wystrój grobowca składają się między innymi figury trzech cnót teologalnych, herb rodowy Cossy, wykonana z pozłacanego brązu figura zmarłego spoczywająca na sarkofagu, Madonna z Dzieciątkiem umieszczona w pół-lunecie oraz rzeźbiony baldachim. W chwili ukończenia był jednym z pierwszych nagrobków w kompleksie katedry[6] oraz najwyższą rzeźbą we Florencji[7]. Powstał jako pierwsze z kilkunastu dzieł stworzonych wspólnie przez Donatella oraz Michelozza, przypisanie poszczególnych jego elementów twórcom oraz interpretacja ikonograficzna stanowiły przedmioty rozlicznych sporów wśród historyków sztuki.