Gubernia kielecka

Gubernia kielecka (ros. Келецкая губерния) – jednostka administracyjna w Królestwie Polskim. Powstała w 1841 roku z przekształcenia guberni krakowskiej ze stolicą w Kielcach. Istniała w latach 1841–1844 i 1867–1917.

Gubernia kielecka

Келецкая губерния

gubernia
1841–1844 i 1867–1917
Gmach Rządu Gubernialnego w Kielcach
Herb
Państwo	Królestwo Polskie
Siedziba	Kielce
Powierzchnia	10092,6 km²
Populacja (1910) • liczba ludności	1 005 500[1]
• gęstość	103 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba powiatów	7
Położenie na mapie Królestwa Polskiego

Siedziba Rządu Gubernialnego (d. Pałac Biskupów Krakowskich)

W 1844 r. została zlikwidowana i włączona w skład guberni radomskiej. W 1867 r. utworzono ją ponownie na mocy ustawy z 19/31 grudnia 1866 r. o zarządzie gubernialnym i powiatowym w guberniach Królestwa Polskiego^[2].

Gubernia kielecka w 1869 r. zajmowała obszar 170,4 mil² i była zamieszkiwana przez 469 619 osób. W jej skład wchodziło 7 powiatów (ujezdów):

• jędrzejowski,
• kielecki,
• miechowski,
• olkuski,
• pińczowski,
• stopnicki,
• włoszczowski.

Na skutek reformy administracyjnej wprowadzonej ukazem z 1 czerwca 1869 r. prawa miejskie utraciło 27 z 34 miast guberni. Poza Kielcami status miasta zachowały Chęciny, Miechów, Olkusz, Chmielnik, Pińczów i Działoszyce. W 1887 do powiatu kieleckiego włączono gminę Nowa Słupia, znajdującą się dotąd w powiecie opatowskim guberni radomskiej.

W latach 1906–1917 posłami do Dumy Państwowej z guberni kieleckiej byli^[3]:

• Jan Bielawski (II Duma)
• Henryk Dembiński (II Duma)
• Wiktor Jaroński (I, II, III i IV Duma)
• Mateusz Manterys (I Duma)
• Teofil Waligórski (I Duma)

Gubernatorzy cywilnego rządu gubernialnego w Kielcach
Lp	Imię i nazwisko	Okres zajmowania urzędu
1	Antoni Walewski	od 1841 do 31.12.1844
2	Konstanty Dymitriewicz Chlebnikow	od 1.01.1867 do 18.03.1869
3	Anatolij Iwanowicz Nieratow	od 18.03.1869 do 10.03.1871
4	Aleksander Nikitin Leszczow	od 23.04.1871 do 5.07.1884
5	Nikołaj Fiedorowicz Iwanienko	od 5.07.1884 do 2.05.1897
6	Jewginij Pawłowicz Szczirowskij	od 2.05.1897 do 1.07.1899
7	Borys Aleksandrowicz Ozierow	od 1.07.1899 do 1914
8	Walerian Ligin	od 1915 do 26.01.1918

Przypisy

1. Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, 2005, s. 18. ISBN 83-87954-66-7.
2. Dziennik Praw, T. 66, s. 291-293.
3. Cz. Brzoza, K. Stepan, Posłowie polscy w parlamencie rosyjskim 1906–1917. Słownik biograficzny, Warszawa 2001, s. 250-251.

Bibliografia

• Guldon Ł., Urzędy administracji ogólnej w guberni kieleckiej w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku. Dzieje ustrojowe, przepisy kancelaryjne, stan opracowania, wykorzystanie w badaniach regionalnych i naukowych, dostęp 14 lipca 2011 r.
• Guldon Z., Massalski A., Historia Kielc do roku 1945, Kielce 2000.
• Swajdo J., Między Wisłą a Pilicą. Dzieje podziałów administracyjnych w regionie kielecko-radomskim do 1975 roku, Kielce 2005.

Linki zewnętrzne

• Mapa guberni
• Gubernia kielecka w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom IV str 27