Legenda wiąże powstanie Kielc z Mieszkiem, synem Bolesława Szczodrego. Przed ponad 900 laty w miejscu, gdzie dziś leży stolica województwa świętokrzyskiego, były nieprzebyte, pełne zwierzyny lasy, które przyciągały myśliwych. Polował tu także Mieszko. Kiedy w pogoni za zwierzyną zgubił swoich kompanów, wyjechał na nieznaną polanę i strudzony zasnął w trawie. Przyśniło mu się, że został napadnięty przez zbójców, a ci usiłują wlać mu do ust truciznę. Gdy zaczął już tracić siły, nagle objawił mu się św. Wojciech, uniósł pastorał i na ziemi nakreślił kręty szlak, który przemienił się w strumień wody. Mieszko obudził się, nieopodal ujrzał źródło. Woda w nim była smaczna, przejrzysta, taka jak we śnie. Poczuł przypływ nowych sił i szybko odnalazł swój orszak. Odjeżdżając z polany Mieszko zauważył ogromne, białe kły nieznanego zwierzęcia, być może dzika. Zapowiedział, że wybuduje tu gród z kościołem. Niedługo potem zbudowano w sercu puszczy osadę. Na polanie postawiono kościół pw. św. Wojciecha, a strumień, z którego woda przywróciła księciu siły, mianowano Silnicą. Osadę nazwano zaś Kiełce – na pamiątkę znalezionych tajemniczych kłów. Nazwa z biegiem czasu przekształciła się w Kielce.
Najbardziej prawdopodobna etymologiczna teoria wywodzi nazwę miasta od staropolskiego rzeczownika kielce (liczba mnoga od kielec) oznaczającego "kiełki roślinne" i odnosi się do bagnistego terenu na którym rosła ("kiełkowała") niskopienna wierzbina[6].
Obóz wojsk rosyjskich pod Kielcami w czasie powstania styczniowego w 1863 rokuKielecki rynek na początku XX w.Józef Piłsudski ze swoim sztabem w Kielcach w 1914Ratusz (2012 r.)
Kalendarium
1171 – powstanie kolegiaty pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny
1816 – powstanie w Kielcach, z inicjatywy ks. Stanisława Staszica, pierwszej polskiej publicznej wyższej uczelni technicznej[8] – Szkoły Akademiczno-Górniczej, z czasem przemienioną na rosyjską uczelnię przez zaborcę rosyjskiego
1818 – przeniesienie do Kielc stolicy województwa krakowskiego
1841 – utworzenie przez zaborcę rosyjskiego guberni kieleckiej ze stolicą w Kielcach
1844 – wykrycie spisku i aresztowanie ks. Piotra Ściegiennego przygotowującego powstanie przeciwko administracji rosyjskiej
1 stycznia 1845 – likwidacja guberni kieleckiej i włączenie jej w granice guberni radomskiej, Kielce przestały być miastem gubernialnym (ponownie były nim od 1867 roku)
1867 – przejęcie Kielc przez Rosję i ponowne utworzenie guberni kieleckiej ze stolicą w Kielcach, tym razem wydzielonej z części guberni radomskiej
3 lutego 1905 – strajk szkolny uczniów gimnazjum męskiego i uczennic gimnazjum żeńskiego
3 lipca 1905 – doszło do krwawych starć Organizacji Bojowej PPS z rosyjskim wojskiem i policją. Ranne zostały cztery osoby, w tym dwie pochodzenia żydowskiego
12 sierpnia 1914 – I batalion (w składzie: Pierwsza Kompania Kadrowa, druga i trzecia kompania) wkroczył do Kielc.
30 sierpnia 1914 – Kapelan 1 Pułku Legionów Polskich Kosma Lenczowski, przed katedrą odprawił mszę polową, w której nie mogli uczestniczyć kieleccy księża diecezjalni powołujący się na zakaz biskupa Augustyna Łosińskiego.
11 listopada 1918 – pogrom antyżydowski, w wyniku którego zginęły 4 osoby a 250 zostało rannych[9]. Tłum wdziera się do budynku Teatru Miejskiego gdzie dochodzi do linczowania osób przybyłych na zebranie organizacji syjonistycznych mających zamiar podjąć uchwałę wyrażającą radość z odrodzenie państwa polskiego[10], Kielce częścią niepodległej Polski.
4 i 5 września 1939 – bombardowanie miasta przez lotnictwo niemieckie, początek okupacji niemieckiej
5 kwietnia 1941 – utworzenie przez okupantów niemieckich getta
20–24 sierpnia 1942 – zagłada Żydów kieleckich – trzy masowe transporty do obozu zagłady w Treblince.
24 lutego 1943 – sekcja oddziału Gwardii Ludowej im. Ziemi Kieleckiej pod dowództwem Jerzego Piwowarka ps. „Jurek” obrzuca granatami kawiarnię niemiecką przy ul. Sienkiewicza. Ginie pięciu hitlerowców[11].
Od 2018 roku wielokrotnie pojawiły się propozycje podzielenia miasta na jednostki pomocnicze pod różnymi nazwami (m.in. osiedla lub dzielnice), jednak żadna z prób nie zakończyła się powodzeniem[27][28][29][30][31].
W Kielcach urzęduje wojewoda świętokrzyski oraz organy administracji niezespolonej takie jak: naczelnik urzędu celno-skarbowego, dyrektor okręgowego urzędu górniczego, naczelnik obwodowego urzędu miar, dyrektor izby administracji skarbowej, naczelnicy pierwszego i drugiego urzędu skarbowego, dyrektor urzędu kontroli skarbowej, dyrektor urzędu statystycznego, szef wojskowego centrum rekrutacji. Mieści się tu również oddział Urzędu Dozoru Technicznego, delegatura Najwyższej Izby Kontroli, Izba Administracji Skarbowej, Wojewódzka Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna, Wojewódzki Inspektorat Weterynarii, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie” – Zarząd Zlewni, Świętokrzyski oddział Narodowego Funduszu Zdrowia, Oddział Narodowego Banku Polskiego, Świętokrzyska Izba Lekarska, Okręgowa Izba Aptekarska, Delegatura Urzędu Komunikacji Elektronicznej, a także delegatura Ministerstwa Skarbu Państwa.
W latach 2021–2023 miała miejsca budowa I etapu nowego kampusu laboratoryjnego Głównego Urzędu Miar w Kielcach, natomiast samo zezwolenie na użytkowanie uzyskano na początku 2024 roku[36][37].
W Kielcach zabytki skupione są głównie wokół centralnej części miasta. Są to m.in.:
Pałac Biskupów Krakowskich, wzniesiony w latach 1637–1641 przez Tomasza Poncino z inicjatywy biskupaJakuba Zadzika. Przykład polskiej rezydencji z epoki dynastii Wazów. Pomimo licznych przekształceń dokonywanych w XIX w. przez rosyjskiego zaborcę, pałac zachował pierwotną bryłę, dekorację elewacji oraz oryginalny wystrój większości wnętrz. Od 1971 roku mieści się tu Muzeum Świętokrzyskie, natomiast od 1975 Muzeum Narodowe na tyłach którego znajduje się Ogród Włoski.
Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP, wzniesiona w 1171 przez biskupa krakowskiego Gedeona, wielokrotnie przebudowywana w XVI, XVII i XIX wieku uzyskała wygląd wczesnobarokowej trójnawowej bazyliki.
Kościół św. Wojciecha, powstał w miejscu najstarszej świątyni w Kielcach; jej początki sięgają X w; obecne zabudowania pochodzą z 1763 roku. Na placu przed kościołem zachowano fragment muru, przed którym hitlerowcy publicznie rozstrzelali w 1943 roku zakładników – żołnierzy Armii Krajowej.
Kościół Trójcy Świętej, wybudowany w latach 1640–1644. Wyposażenie świątyni pochodzi głównie z XVIII wieku – barokowe i późnobarokowe ołtarze, ambona, trzykondygnacyjny chór oraz późnorenesansowa dekoracja stiukowa zdobiąca sklepienie kolebkowe z lunetami.
Kościół i klasztor na wzgórzu Karczówka, zbudowany w latach 1624–1631, pierwotnie zasiedlony przez zakon bernardynów (rozwiązany przez władze carskie w 1864 roku). Od 1957 roku gospodarzami obiektu są pallotyni.
Kościół garnizonowy, dawna cerkiew, wzniesiona w latach 1902–1904, wzorowana na soborze Izaakowskim w Petersburgu. W okresie międzywojennym świątynię odremontowano i przystosowano do liturgii rzymskokatolickiej, przeznaczając ją na kościół garnizonowy pw. Matki Boskiej Królowej Polski. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z 1926 roku.
Rynek, jego lokalizacja została wyznaczona jeszcze w średniowieczu. Zabudowa pochodzi głównie z XVIII i XIX w. Na skwerku przy Rynku znajduje się figura św. Tekli z 1765 roku.
Ulica Henryka Sienkiewicza, wytyczona w latach 20. XIX w. jako ulica Konstantego, później ulica Pocztowa. Główna ulica miasta, wyłączona z ruchu kołowego. Znajduje się tu szereg zabytkowych budowli, m.in. hotele Wersal i Bristol, Teatr im. Stefana Żeromskiego, a także będący przykładem architektury secesyjnej budynek Banku Gospodarki Żywnościowej.
Cmentarz Stary, założony ok. 1800 roku, początkowo przeznaczony zarówno dla katolików, jak i dla ewangelików, prawosławnych i unitów. Znajdują się tu cenne nagrobki żeliwne i kamienne oraz kaplice z początku XIX w.
W Kielcach znajduje się Miejska i Wojewódzka Komenda Policji, 4 Komisariaty Policji oraz Komenda Straży Miejskiej.
Straż Pożarna
W Kielcach znajduje się Wojewódzka i Miejska Komenda Państwowej Straży Pożarnej, 3 Jednostki Ratowniczo Gaśnicze oraz jedna Ochotniczej Straży Pożarnej.
W XXI wieku w Kielcach powstały trzy duże galerie handlowe: Pasaż Świętokrzyski[57], Galeria Echo[58] oraz Galeria Korona[59]. Wyremontowany został także główny deptak miasta: ulica Sienkiewicza, na której znajduje się kilka domów handlowych, oraz wiele mniejszych sklepów, butików i lokali usługowych. Oprócz centrów handlowych, w mieście funkcjonują 2 targowiska miejskie – w narożniku ulic Seminaryjskiej i Tarnowskiej (tzw. bazary) oraz przy ulicy Piekoszowskiej (w latach 2007–2023 przy ulicy Mielczarskiego[60]), a także kilka mniejszych targowisk położonych przy niektórych osiedlach mieszkaniowych.
Drogi ekspresowe (na niebiesko), krajowe (na czerwono) i wojewódzkie (na żółto) na terenie Kielc i sąsiednich gminZachodnia Obwodnica KielcWidok na węzeł Kielce-Bocianek z kładki nad ulicą ŚwiętokrzyskąPółnocna część ul. Źródłowej (DK73) widziana z kładkiWidok na początek ulicy Armii Krajowej (DW762) z wiaduktu w ciągu ulicy Krakowskiej
Sieć drogowa na terenie miasta składa się z dróg ekspresowych, dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych, gminnych i wewnętrznych. Wszystkimi drogami publicznymi (poza drogami klasy S) zarządza Miejski Zarząd Dróg w Kielcach[61], którego dyrektorem jest Karol Nowakowski[62]. Kielce stanowią węzeł komunikacyjny, przez miasto przebiegają trzy drogi międzynarodowe i krajowe:
Łączna długość sieci drogowo-ulicznej na terenie miasta wynosi 410,73km i obejmuje:
drogi krajowe przebiegające przez 9 ulic o łącznej długości 22,39km;
drogi wojewódzkie przebiegające przez 18 ulic o łącznej długości 29,27km;
drogi powiatowe, w skład których wchodzi 115 ulic o łącznej długości 108,7km;
drogi gminne obejmujące 474 ulice o łącznej długości 233,5km;
drogi wewnętrzne, położone na gruntach będących własnością gminy Kielce, w skład których wchodzi 69 ulic o łącznej długości 19,6km (położone są głównie na terenie osiedli mieszkaniowych)[63].
Nawierzchnię twardą ulepszoną (bitumiczną, betonową, z kostki prefabrykowanej) posiada 220,6km dróg (57,5% wszystkich dróg) – drogi krajowe i wojewódzkie oraz część dróg powiatowych i gminnych. Nawierzchnię twardą nieulepszoną (tłuczniową, żużlową itp.) posiada 32,4km dróg (8,4% wszystkich dróg). Nawierzchnię gruntową posiada 131km dróg. (34,1% wszystkich dróg). Na terenie miasta funkcjonuje około 60 ulic nie zakwalifikowanych do żadnej z powyższych kategorii[61].
W Rankingu Miast Przyjaznych Kierowcom 2024, przygotowanym przez Oponeo.pl i Yanosik, Kielce zajęły 8. miejsce, spadając o dwie pozycje w porównaniu z rokiem poprzednim. Miasto wyróżnia się korzystnymi warunkami w strefie płatnego parkowania – niskimi opłatami, szerokim wyborem abonamentów oraz krótkimi godzinami obowiązywania opłat (tylko w dni robocze od 9:00 do 17:00). Bezpieczeństwo na drogach również jest mocną stroną Kielc, z relatywnie niską liczbą kolizji[64]. Do słabszych stron zalicza się jednak niska średnia prędkość jazdy (26 km/h w centrum, 38 km/h poza centrum) oraz brak oferty wynajmu aut na minuty. Miasto również słabo wypada pod względem infrastruktury dla samochodów elektrycznych[65][64].
W planach jest budowa nowej linii kolejowej tzw. "szprychy nr 7" do Centralnego Portu Komunikacyjnego, która swój bieg będzie miała od Nowego Sącza przez Tarnów, Busko-Zdrój, Kielce, Opoczno do CPK. Planowana jest również budowa dwóch nowych przystanków kolejowych: pod wiaduktem w ciągu ul. Kornela Morawieckiego oraz na wysokości os. Podkarczówka[67], a także przesunięcie stacji Kielce Białogon w kierunku wschodnim[68].
Cywilne lotnisko sportowe Kielce-Masłów, posiadające drogę startową o długości 1155 m, może przyjmować samoloty do 20 pasażerów. Rozmowy pomiędzy władzami województwa a prywatną firmą lotniczą na temat uruchomienia regularnych połączeń zakończyły się fiaskiem[71].
W 2006 r. zapadła decyzja o lokalizacji nowego portu lotniczego na terenach Obic i Grabowca w gminach Morawica i Chmielnik[72]. W 2012 wykonano pierwsze prace budowlane, polegające na przebudowie napowietrznej linii elektroenergetycznej. Jednakże z końcem 2013 wygasła wydana przez Urząd Lotnictwa Cywilnegopromesa zezwalająca na założenie lotniska cywilnego w Obicach. Kilka miesięcy wcześniej Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska uchyliła decyzję środowiskową. Do maja 2014 roku na planowaną inwestycję przeznaczono ponad 31 mln zł[73]. Po przejęciu władzy przez nowego prezydenta Kielc, zaniechano plany budowy portu lotniczego. Obecnie istnieją zamiary przekształcenia terenów, na których port miał powstać, w przestrzeń inwestycyjną[74].
W 2011 roku oddano do użytku sanitarne lądowisko przy ul. Grunwaldzkiej, które zostało tymczasowo zlikwidowane na czas budowy nowego bloku operacyjnego. Po zakończeniu prac lądowisko będzie znajdować się na dachu budynku[75]. Ponadto, w 2018 roku na dachu Szpitala Kieleckiego przy ul. Kościuszki.
Komunikacji miejska w Kielcach funkcjonuje od 22 lipca 1951 roku, gdy powstał Wydział, a następnie Zakład Komunikacji Miejskiej w ramach Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Kielcach. W 2007 roku ówczesny Miejski Zakład Komunikacyjny stał się spółką pracowniczą i zmienił nazwę na Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji[76].
W 2003 roku, w formie zakładu budżetowego gminy Kielce, powstał Zarząd Transportu Miejskiego z siedzibą przy ul. Głowackiego 4. Organ zarządza i nadzoruje komunikację miejską w imieniu miasta Kielce (tworzy rozkłady, nakłada kary na przewoźnika itp.). Dyrektorem ZTM jest Barbara Damian. Przewoźnikami są: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji, z siedzibą i bazą przy ul. Jagiellońskiej 92 oraz BP Tour oddział Kielce posiadający bazę przy ul. Ściegiennego 264[77][78].
W latach 2004–2009 liczba pasażerów kieleckiej komunikacji miejskiej spadła z 33,9 mln do 30,3 mln. W następnych czterech latach zaczęła rosnąć, osiągając w 2013 poziom 35,1 mln osób. Dalszy wzrost został zahamowany pandemią koronawirusa, po której liczba pasażerów sukcesywnie rosła osiągając w roku 2023 co najmniej 38 mln[79], a w 2024 prawie 39 mln[80].
Główny powód wzrostu do 2013 roku stanowiły: zakup 40 autobusów i utworzenie 13 nowych linii komunikacyjnych, zakup Systemu Informacji Pasażerskiej oraz wprowadzenie systemu Kieleckiej Karty Miejskiej[81], natomiast po pandemii m.in. zmiany taryfowe umożliwiających wykorzystywanie biletu jednorazowego jako biletu godzinnego, a także utworzenie biletów semestralnych dla uczniów i studentów oraz wprowadzenie zniżek dla osób rozliczających się z podatków na terenie miasta[79]. Od 1 lutego 2018 roku na liniach 34, 46, 50, 51 i 54 kursują autobusy hybrydowe (oznaczane numerami seryjnymi 5xxx dla zwykłych i 6xxx dla przegubowych)[82][83].
Do 31 sierpnia 2023 roku jedynym przewoźnikiem w Kielcach było MPK, natomiast od 1 września drugim przewoźnikiem zostało BP Tour[77].
Obecnie kursują 55 linii autobusowych, wśród których są dwie linie nocne (N1 i N2), dwie linie "cmentarne" uruchamiane w weekendy (F i Z), linie sezonowe 16 i T, dwie linie bezpłatne kursujące w centrum miasta (0W i 0Z) oraz trzy linie dowozowe na mecze Korony Kielce (S1-S3)[84].
Kilkukrotnie, w latach 30. i 80. XX wieku oraz na początku XXI wieku, planowano budowę linii tramwajowej w Kielcach[85][86].
Dworzec autobusowy w Kielcach w trakcie przebudowy w 2020 roku
Historia komunikacji autokarowej w Kielcach sięga 1945, kiedy to powołano Okręgową Bazę PKS. Już w 1946 organizowane były regularne kursy do Krakowa, Warszawy, Jeleniej Góry, Cieplic oraz do ościennych miejscowości. W 1984 oddano do użytku Dworzec PKS w Kielcach, wówczas jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Europie. Jego nietypowa architektura oraz nowatorskie rozwiązania komunikacyjne kwalifikują go do grona najciekawszych atrakcji miasta[87]. Po roku 1990 kielecki PKS został przemianowany na Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej SA w Kielcach, od tego czasu prowadzi regularną komunikację pasażerską dalekobieżną i międzynarodową. W listopadzie 2010 roku Ministerstwo Skarbu Państwa podjęło decyzję o postawieniu spółki w stan likwidacji ze względu na złą kondycję finansową. Obecnie Dworzec należy do gminy Kielce. Władze miasta rozpoczęły gruntowną rewitalizację obiektu, która trwać miała dwa lata (2018). Miejsce to stało się centrum komunikacyjnym Kielc[88]. Dworzec otwarto ostatecznie pod koniec sierpnia 2020 roku, natomiast 1 września tegoż roku przyjechały pierwsze busy[89].
Przewoźnicy prywatni
W Kielcach intensywnie rozwijają się indywidualne usługi przewozowe. Usługi taksówkarskie oferuje 12 korporacji. Kursy dalekobieżne obsługiwane są przez minibusy należące w większości do Świętokrzyskiego Zrzeszenia Transportu Prywatnego. Przedsiębiorstwo dysponuje dworcem busowym zlokalizowanym przy ul. Żelaznej 18.
Kielecki Rower Miejski ruszył po raz pierwszy 18 października 2022 roku[90]. Do dyspozycji oddano wówczas 250 rowerów (w tym 210 tradycyjnych, 5 tandemów, 25 rowerów elektrycznych oraz 10 rowerów elektrycznych cargo) rozmieszczonych na 59 stacjach[91].
Teatr im. Stefana Żeromskiego, istnieje od 1945, zlokalizowany jest w zabytkowej kamienicy z drugiej połowy XIX w., dawnej siedzibie Hotelu Polskiego (na czas remontu, trwającego od lutego 2021 roku do sierpnia 2024 roku tymczasowo zlokalizowany w Wojewódzkim Domu Kultury[101][102][103]). Odbywa się tu kilka premier rocznie, każdy sezon kończy się plebiscytem o „Dziką Różę”.
Teatr S.T.R.E.F.A – kielecki teatr offowy, powstały 21 marca 2008 roku z inicjatywy Łukasza Piotra Strzelczyka, Daniela Karpety oraz pasjonatów teatru, jako niezależny alternatywny teatr.
Teatr „PEGAZ”, działa od 1997 roku w Kieleckim Centrum Kultury. Założycielem, reżyserem i autorem wszystkich sztuk wystawianych na deskach Małej Sceny KCK jest Andrzej Skorupski.
Muzeum Narodowe w Kielcach – mieści się w pałacu biskupim. Zgromadzono tu cenne XVII- i XVIII-wieczne obrazy, meble, gobeliny nadające wnętrzom charakter zbliżony do dawnej siedziby magnackiej.
Muzeum Geologiczne – świętokrzyski oddział Państwowego Instytutu Geologicznego. Znajduje się tu bogata kolekcja skał i minerałów charakterystycznych dla Gór Świętokrzyskich.
Muzeum Zabawek i Zabawy – posiada kolekcję zabawek historycznych i współczesnych z całego świata.
Muzeum Pamięci Narodowej – budynek mieszczący muzeum służył w latach 1939–1956 jako więzienie. Podczas wojny znajdował się tu obóz przejściowy dla polskich jeńców wojennych. Po wkroczeniu wojsk sowieckich osadzani byli tu Polacy zsyłani później w głąb ZSRR. Do 1956 gmachem zarządzał UB.
Skarbiec Katedralny – znajduje się na zakrystii bazyliki katedralnej. Zgromadzono tu cenne dzieła sztuki sakralnej, m.in. rękopisy z XIV–XVI w., naczynia i szaty liturgiczne, inkunabuły oraz starodruki.
Muzeum Diecezjalne – nowo powstałe Muzeum Diecezji Kieleckiej znajdujące się na tyłach gmachu kurii prezentuje szeroką kolekcję przedmiotów sakralnych, w tym cennych obrazów czy monstrancji.
Muzeum Historii Kielc – mieści się w zabytkowej kamienicy przy ul. św. Leonarda w ścisłym centrum miasta. Prezentuje dzieje Kielc na przestrzeni wieków.
Historia kieleckich mediów sięga 1870 roku, kiedy to w trudnych czasach przepełnionych carskimi represjami wyszedł pierwszy numer Gazety Kieleckiej, ukazującej się dwa razy w tygodniu w środy i w soboty (wersja zdigitalizowana dostępna w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej). W tym samym roku działalność rozpoczęli redaktorzy periodykuPamiętnik kielecki, zawierającego artykuły o tematyce historyczno-krajoznawczej. Po II wojnie światowej wydawano dzienniki: „Słowo Ludu” (od 27 września 1949) oraz „Echo Dnia” (od 1971).
Historia radiofonii w Kielcach sięga początków lat 50. XX wieku[109]. Wówczas to, 2 października 1952, Radio Kielce nadało swoją pierwszą audycję za pomocą sieci radiowęzłowej rozmieszczonych w całym mieście. Stacja zyskała swój pierwszy nadajnik radiowy w 1957 roku, na terenie ówczesnej siedziby radia przy ul. Świerczewskiego (dziś Jana Pawła II). Sygnał nadawany był na częstotliwości 1484kHz, zaś jego zasięg wynosił około 20km wokół miasta. Pierwsza prywatna stacja radiowa w mieście – Radio Fama – rozpoczęło nadawanie 17 września 1995 r.
Pierwszą prywatną telewizją w Polsce była Telewizja Kablowa Kielce, która powstała w 1991 r. Jej dziennikarze przygotowywali programy informacyjne między innymi dla Polsatu. Ostatnim dyrektorem TKK był Władysław Burzawa.
1 stycznia 2005 r., po wielu latach starań, uruchomiono samodzielny oddział Telewizji Polskiej – TVP3 Kielce z siedzibą w Kieleckim Centrum Kultury. W 2020 roku została podpisana umowa pomiędzy TVP a konsorcjum PBO Śląsk na budowę świętokrzyskiego oddziału TVP przy ulicy Ściegiennego 2[110]. Budynek oddano w ręce redakcji 8 kwietnia 2024 roku[111][112]. Oprócz tego w mieście działa Nowa TV Kielce dostępna w sieci telewizji kablowej Vectra, oraz utworzona w 2007 roku z inicjatywy władz miasta Internetowa Telewizja Kielce.
Po przemianach ustrojowych prezydenta Kielc wybierała Rada Miasta. Zmieniło się to wraz z wyborami samorządowymi w 2002 roku, kiedy to po raz pierwszy w III RP prezydent został wybrany w wyborach bezpośrednich[114]. Prezydentem został Wojciech Lubawski, który uzyskiwał reelekcję w 2006, 2010 i 2014 roku. 4 listopada 2018 roku, w drugiej turze wyborów samorządowych, prezydentem został wybrany Bogdan Wenta[115]. 27 kwietnia 2024 roku, również po drugiej turze, wybrana na prezydenta została Agata Wojda[116].
W Radzie Miasta Kielce zasiada 25 radnych wybieranych co 5 lat (do 2018 roku co 4 lata)[117]. Są oni wybierani w 5 okręgach wyborczych, z których wybiera się po 5 radnych[118][c]:
Dzięki inicjatywie „Kieleckiego Komitetu Referendalnego”, 12 czerwca 2016 roku zorganizowano „Referendum w sprawie odwołania prezydenta miasta Kielce Wojciecha Lubawskiego”. Zorganizował je Arkadiusz Stawicki, przedstawiając m.in. listę ponad 150 zarzutów wobec działań ówczesnego prezydenta. Niezgadzający się z nimi Lubawski, odwołał się do sądu, ten jednak przyznał rację Stawickiemu[121].
Frekwencja wynosiła ok. 20%, natomiast by referendum było wiążące potrzebne było 25%, czyli 39 371 osób. Pomimo nieważności referendum, poparcie dla Wojciecha Lubawskiego spadło od tamtego momentu o ok. 10–15 p.p., utrzymując się na poziomie 30–35% w sondażach. Potwierdziły to również wyniki wyborów samorządowych z 2018 roku, w których przegrał walkę o V kadencję z Bogdanem Wentą[115].
UMKS Kielce – zespół koszykówki, awans do pierwszej ligi w sezonie 2011/2012;
Buskowianka Kielce – nieistniejący zespół piłki siatkowej mężczyzn, powstały na licencji i po wycofaniu się z rozgrywek Farta Kielce w sezonie 2012/2013, który awansował do PlusLigi w sezonie 2009/2010;
Kielecki Klub Karate Kyokushin – jeden z największych klubów karate kyokushin w Polsce;
Nagroda Miasta Kielce to prestiżowe, przyznawane corocznie (od 1995 roku) wyróżnienie dla osób, które swoją postawą, pracą i działalnością przyczyniły się do promocji i rozwoju Kielc. Laureat otrzymuje statuetkę oraz drobną nagrodę pieniężną[170].
Nadzieje Kielc
Nagroda przyznawana jest uczniom i absolwentom szkół ponadgimnazjalnych danego roku szkolnego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki, kultury, sportu oraz działalności społecznej, a w szczególności[171]:
laureatom olimpiady przedmiotowej lub konkursu naukowego;
Poniżej w kolejności chronologicznej wymienione są osoby, które otrzymały od miasta honorowe obywatelstwo. W przypadku Józefa Piłsudskiego obywatelstwo zostało ono odnowione w latach 90. XX wieku[172].
Józef Piłsudski (20 października 1921 oraz od 11 listopada 1991 r.);
Okręgi nie posiadają oficjalnego nazewnictwa i są jedynie ponumerowane - określenia podane w nawiasach określają przybliżone położenie na terenie miasta Kielce.
czerwonego szlaku turystycznego prowadzącego do Chęcin,
czarnego szlaku rowerowego prowadzącego do Cedzyny[38],
czerwonego szlaku rowerowego prowadzącego do Podzamcza Piekoszowskiego.
niebieski szlak spacerowy Kielce, ul. Zamkowa – Stadion Leśny,
zielony szlak spacerowy Kielce Słowik – rezerwat Biesak-Białogon,
żółty szlak spacerowy wokół Kielc,
czarny szlak turystyczny Kielce, ul. Szczepaniaka – Pierścienica,
niebieska ścieżka rowerowa prowadząca na Stadion Leśny (nieco łatwiejsza),
niebieski szlak turystyczny z Chęcin do Łagowa.
Na terenie dawnego kamieniołomu na Kadzielni znajduje się podziemna trasa turystyczna mająca ok. 140 metrów[39].
.png)
_Travelarz.JPG)
.png)
