Loading AI tools
gwiazdozbiór Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mucha (łac. Musca, dop. Muscae, skrót Mus) – mały, 77. co do wielkości gwiazdozbiór nieba południowego, położony w pobliżu bieguna południowego. Ten skromny gwiazdozbiór można znaleźć w Drodze Mlecznej, na południe od Centaura i Krzyża Południa. Z tym ostatnim konstelacja połączona jest ciemną mgławicą Worek Węgla. Liczba gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem: około 30[2]. W Polsce niewidoczny.
Nazwa łacińska |
Musca |
---|---|
Dopełniacz łaciński |
Muscae |
Skrót nazwy łacińskiej |
Mus |
Dane obserwacyjne (J2000) | |
Rektascensja |
12 h |
Deklinacja |
-70° |
Charakterystyka | |
Powierzchnia |
138 stopni kw. |
Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3 |
1 |
Najjaśniejsza gwiazda |
α Mus (2,69m) |
Gwiazdozbiory sąsiadujące | |
Widoczny na szerokościach geograficznych pomiędzy 90° S a 13[1]° N. | |
Starożytni astronomowie europejscy nie przypisali gwiazdozbioru grupie gwiazd tworzących Muchę, bo te leżą zbyt daleko na południe. Konstelacja ta została wprowadzona przez nawigatorów holenderskich Pietra Dirksza Keysera oraz Frederick de Houtman[3] pod koniec XVI w. podczas wypraw do Indii Wschodnich, a Petrus Plancius zaznaczył je na swoim globusie niebieskim w 1598. Gwiazdy te znalazły się też w Uranometrii Johanna Bayera w 1603 roku, pierwotnie pod nazwą Pszczoła (łac. Apis), później Mucha Południowa. W ciągu następnych stuleci konstelacja kilka razy zmieniała nazwę[1].
Edmund Halley wrócił do nazwy Mucha. W 1752 roku Nicolas-Louis de Lacaille znowu uznał wzór tworzony przez gwiazdy za muchę, ale w Uranographii, atlasie nieba Johanna Bodego wydanym w 1801 roku, gwiazdozbiór ponownie miał nazwę Apis. Pod koniec XIX wieku nazwą dominującą stała się Musca Australis (Mucha Południowa; na niebie północnym również rysowano muchę, Musca Borealis), a kiedy Międzynarodowa Unia Astronomiczna ustalała w 1929 roku 88 współczesnych gwiazdozbiorów, konstelacja stała się po prostu Muchą[1].
Na Muchę, leżącą na brzegu Drogi Mlecznej po południowej stronie sfery niebieskiej, wskazuje dłuższe ramię Krzyża Południa[3].
Pięć gwiazd trzeciej i czwartej wielkości tworzy łatwo rozpoznawalny asteryzm „piątki karo”, który jest składnikiem Muchy. Cztery z nich – wyjątek stanowi Delta – znajdują się w odległości około 300 lat świetlnych od Słońca, chociaż fizycznie nie są ze sobą w żaden sposób związane.
W konstelacji znajdują się dwie jasne gromady kuliste: NGC 4372 i NGC 4833, oddalone od nas o 19 i 21 tysięcy lat świetlnych.
W Musze można znaleźć liczne mgławice planetarne, a najbardziej efektowna z nich to NGC 5189. Ten dziwnie wyglądający obiekt nie przypomina mgławicy planetarnej, ale w 20-centymetrowym teleskopie wygląda jak jasna niebieskawa, trochę bezładna chmura gazu, zdominowana przez jaśniejsze pasmo biegnące przez centrum.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.