Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jewhenij (Jewhen) Stepanowycz Berezniak, ukr. Євгеній (Євген) Степанович Березняк, ps. „Michajłow” (ur. 12 lutego?/25 lutego 1914 w Jekaterynosławiu, zm. 24 listopada 2013 w Kijowie) – radziecki nauczyciel i pedagog, jeden z najwybitniejszych wywiadowców GRU w okresie II wojny światowej. Bohater Ukrainy i generał-major w stanie spoczynku Sił Zbrojnych Ukrainy.
generał major (Ukraina) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca grupy „Gołos” |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca |
pracownik Ministerstwa Oświaty Ukraińskiej SRR |
Odznaczenia | |
Pierwowzór Andrieja Burłakowa ps. „Wicher” z powieści Juliana Siemionowa pt. Major Wicher.
Od 1933 nauczyciel, w latach 1935–1939 dyrektor szkoły średniej w Nowosiołowsku. Od 1939 członek KPZR.
Od października 1941 był aktywnym członkiem podziemia walczącego z hitlerowskim najeźdźcą. W końcu 1943 został skierowany do szkoły Głównego Zarządu Wywiadowczego (GRU) w Moskwie. Po jej ukończeniu stanął na czele grupy wywiadowczej pod nazwą „Gołos” («Голос»). Nocą z 18 na 19 sierpnia 1944 grupa, w składzie: radiotelegrafistka Asia Żukowa „Grusza”, Aleksiej Szapowałow „Burza” i dowódca Jewhenij Berezniak została zrzucona pod Krakowem i pozostawała tam spełniając bojowe zadania przez 156 dni.
Na skutek niefortunnego zrzutu Berezniak dostał się w ręce Gestapo, lecz udało mu się zbiec[1]. Na terenach Krakowa i okolic działała ulokowana tam w nocy z 26 na 27 sierpnia grupa radzieckich zwiadowców: dowódca „Józek”, radiotelegrafistka Jelizawieta Wołogodska „Olga” i zwiadowczyni „Hanka”[2][3]. Ludzie ci, posiadający rozlegle kontakty z polskim lewicowym podziemiem, umożliwili zainstalowanie się grupy Berezniaka i rozpoczęcie działalności.
Korzystając z pomocy polskiego ruchu oporu, „Michajłow” zorganizował radziecki oddział partyzancki w górskich rejonach województwa krakowskiego. Grupa nawiązała też współpracę z komunistyczną partyzantką, wśród nich byli m.in. Władysław Bochenek („Władek”), Bronisław Pawlik, Józef Zając („Michał”), Waleria Gębska („Zającowa”), „Wala”, Stanisław Oczko („Skała”) oraz rodzina Ludwika Sołtyka[4].
W ciągu niedługiego okresu działalności na tyłach wroga grupie udało się zebrać i przekazać do dowództwa I Frontu Ukraińskiego informacje o dyslokacji wojsk niemieckich wchodzących w skład 17 Armii gen. piech. Friedricha Schulza, odpowiedzialnej za obronę przed wojskami radzieckimi, jak też o istniejących i budowanych umocnieniach w Krakowie i okolicy[5].
Jednym z najważniejszych osiągnięć grupy dowodzonej przez Berezniaka było zdobycie planu zaminowania Krakowa. Ustalono (duży wkład wniósł polski partyzant Józef Prysak, pseudonim „Muzykant”[3]), że Niemcy zakładają kabel minerski w różnych punktach miasta, i że prowadzi on do fortu na Pasterniku, gdzie znajdował się punkt prowadzący do wszystkich obiektów miasta, które miały zostać wysadzone w powietrze[6][7].
Grupa „Michajłowa” przeprowadziła też szereg akcji dywersyjnych w okolicach Krakowa (m.in. zerwano most i wykolejono transport w Woli Radziszowskiej, koło stacji Kasina Wielka wykolejono transport wojskowy, zniszczono dwie lokomotywy i cztery wagony wypełnione wojskiem)[2].
Jewhenij Berezniak dostał się do obozu NKWD przeznaczonego dla osób, które przebywały w więzieniu niemieckim lub miały inny kontakt z hitlerowcami. Czynności wyjaśniające potwierdziły jego niewinność. Pełnej rehabilitacji doczekał się jednak dopiero w 1965. Od końca 1945 do 1952 stał na czele lwowskiego miejskiego oddziału narodowego kształcenia. Został wybrany członkiem rady miasta. W latach 1952–1954 pracował jako naczelnik oddziału Placówek kształcenia Lwowskich Kolei.
W okresie 1954–1984 zajmował wysokie stanowiska w Ministerstwie Edukacji Ukrainy, w tym niemal 25 lat był naczelnikiem Głównego Nadzoru Szkolnictwa. W 1968 obronił dysertację kandydacką i uzyskał tytuł kandydata nauk pedagogicznych. W tym okresie był również członkiem Prezydium KC Związku Zawodowego Nauczycieli. Ponad 20 lat był członkiem komitetu redakcyjnego moskiewskiego czasopisma „Narodowe kształcenie” („Народное образование”). W ostatnich latach swojej pracy zawodowej był współpracownikiem naukowym Instytutu Akademii Nauk Pedagogicznych Ukrainy.
W kwietniu 1998 przeszedł na emeryturę. Będąc członkiem Kijowskiego miejskiego związku weteranów, brał często udział w spotkaniach z żołnierzami, kursantami i oficerami ukraińskiej armii, uczniami i studentami. Jego artykuły są publikowane w tygodnikach i gazetach codziennych. Mieszkał w Kijowie[8].
i inne
i inne
i inne.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.