Johannes de Grocheo
średniowieczny teoretyk muzyki / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Johannes de Grocheo, także Johannes de Grocheio, Jean de Grouchy (ur. ok. 1255 w Paryżu, zm. ok. 1320) – francuski teoretyk muzyki, pochodzący prawdopodobnie z normandzkiej rodziny de Grouchy[1] . Działał w Paryżu ok. 1275[2] lub 1300[1] [3], związany z Collegium Sorbonicum[2].
Data i miejsce urodzenia |
ok. 1255 |
---|---|
Pochodzenie |
prawd. normandzkie |
Data śmierci |
ok. 1320 |
Gatunki | |
Zawód |
Napisał traktat De musica[uwaga 1], będący jednym z najważniejszych średniowiecznych zabytków na temat muzyki. Obejmuje on całokształt ówczesnej wiedzy muzycznej i jest dobitnym przykładem wpływu arystotelizmu na średniowieczną teorię muzyki. Johannes de Grocheo twierdził, że przedmiotem muzyki może być jedynie dźwięk uchwytny zmysłowo. Tym samym odrzucał pitagorejsko-platońską koncepcję harmonii sfer. Zachował natomiast pitagorejską teorię proporcji i wynikające z niej interwały, nazywając je pryncypiami muzyki i uznając za materię muzyczną, której muzyk nadaje formę[2].
Wyróżnił 3 rodzaje muzyki i ich formy[2][1] :
- musica simplex – jednogłosowa muzyka świecka
- cantus gestualis – pieśń epicka uprawiana przez ogół obywateli
- cantus coronatus(inne języki) – dworska pieśń panegiryczna
- cantus versualis – pieśń o wartościach umoralniających, przeznaczona dla młodzieży
- rotundellus - pieśń śpiewana przez młodzież przy większych uroczystościach
- stantipes – skomplikowana technicznie pieśń śpiewana przez młodzież na stojąco
- ductia – szybka pieśń taneczna
- musica composita – wielogłosowa muzyka menzuralna
- musica eclesiastica – muzyka liturgiczna
- matutinae
- horae
- missa
Traktat zawiera ponadto elementarne wiadomości na temat skali muzycznej, interwałów i systemu heksachordalnego, a także uwagi dotyczące musica falsa, którą de Grocheo wiązał z formami muzyki świeckiej[2].
Traktat został przekazany w 2 rękopisach: tzw. kodeksie Harley (British Museum w Londynie, Ms Harley 281), spisanym prawdopodobnie w 1300 i kodeksie Darmstadt (Hessische Landesbibliothek w Darmstadzie, Ms 2663), datowanym na lata 1300–1350[2][1] .