Język egipski

Język egipski – wymarły język z grupy języków afroazjatyckich, używany przez starożytnych Egipcjan. Najstarsze przykłady pisanego języka egipskiego pochodzą z 3250 r. p.n.e.^[1] Język ten stracił na znaczeniu wraz z końcem cywilizacji egipskiej i został w późniejszych wiekach zastąpiony w Egipcie językiem arabskim. Późne stadium rozwojowe języka egipskiego stanowi język koptyjski, którym jeszcze do XVIII wieku posługiwały się nieliczne grupy ludności w Egipcie (współcześnie jest on używany jako język liturgii kościoła koptyjskiego).

Język egipski

Obszar	starożytny Egipt
Pismo/alfabet	hieroglify
Klasyfikacja genetyczna
Języki afroazjatyckie Język egipski
Status oficjalny
UNESCO	6 wymarły↗
Kody języka
ISO 639-1	brak
ISO 639-2	egy
ISO 639-3	egy
IETF	egy
Glottolog	egyp1246
GOST 7.75–97	дре 187
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Słownik języka staroegipskiego w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Fazy rozwoju

W języku egipskim wyróżnia się pięć faz historycznych:

• język staroegipski (datowany na lata 3180–2240 p.n.e.^[2]) – niekiedy osobno ujmuje się język Tekstów Piramid
• język średnioegipski lub egipski klasyczny (2240–1990 p.n.e. do czasów XVIII dynastii^[2])
• język nowoegipski (1573–715 p.n.e.^[2])
• język demotyczny (od XXVI dynastii)
• język koptyjski (od okresu rzymskiego) – zachowany w liturgii Ortodoksyjnego Kościoła Koptyjskiego

Niekiedy wyróżnia się jeszcze jedną fazę:

• archaiczny język egipski (okres wczesnodynastyczny)

Pismo

Osobny artykuł: Pisma egipskie.

Na przestrzeni wieków język egipski był zapisywany w swych różnych fazach pismem: hieroglificznym, hieratycznym i demotycznym oraz zmodyfikowanym alfabetem greckim.

W piśmie hieroglificznym występowały piktogramy, które odpowiadały konkretnym znaczeniom i determinatywy – odpowiedzialne za uściślanie znaczeń. Niektóre z hieroglifów miały ponadto wartość fonetyczną (jeden znak odpowiadał jednej, dwóm lub trzem spółgłoskom). Całe pismo składało się z ok. 7000 hieroglifów. Pismo rysunkowe (hieroglificzne) było przez Egipcjan używane w celach religijnych, by oddawać cześć bogom (świadczy o tym np. egipska nazwa pisma hieroglificznego: sš n mdw ntr – pismo mowy boskiej).

Osobny artykuł: Pismo hieroglificzne.

Niektóre właściwości klasycznego języka egipskiego

• występowanie trzech liczb: pojedynczej, podwójnej i mnogiej, np. ir „oko” ir.ty „dwoje oczu”
• trzy zestawy zaimków: niezależne (podmiot zdania z orzeczeniem nominalnym), zależne (dopełnienie) i sufigowane (podmiot zdania z orzeczeniem czasownikowym)
• składnia VSO, np. rdi.n.i gb hr rdwy.i „umieściłem Geba pod mymi stopami”
• liczne złożone formy odmiany sufiksalnej