Karabinek (wspinaczka)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Karabinek[1][2][3], karabińczyk[4][5] – podłużny, zbliżony rozmiarem do dłoni, metalowy pierścień z otwieranym zamkiem na jednym boku, służący do szybkiego i skutecznego połączenia elementów. Jeden z podstawowych składników sprzętu wspinaczkowego i speleologicznego, najczęściej fragment układu asekuracyjnego. Karabinek z technicznego punktu widzenia jest łącznikiem.
Zobacz też: inne znaczenia słowa karabinek. |
Nazwa pochodzi od zamykanego haka, na którym kawalerzyści odwieszali karabinki (z niem. karabinerhaken).
Typowy karabinek wspinaczkowy jest wykonywany ze stopów aluminium lub tytanu i cechuje się niską masą (rzędu kilkudziesięciu gramów) przy jednoczesnej dużej wytrzymałości mechanicznej.
Ruchome ramię karabinka (zamek) zaopatrzone jest w sprężynę działającą w kierunku zamknięcia zamka. Zamek wyposażony jest na ogół w ząbek lub wpust przenoszący część naprężeń mechanicznych rozciągających zamknięty karabinek w kierunku dłuższej osi. Dodatkowo, zamek może być wyposażony w blokadę, utrudniającą jego przypadkowe otwarcie.
Typowe karabinki bez blokady mogą mieć zamek wykonany w postaci prostego (zamek prosty) lub wygiętego (zamek wygięty – dla ułatwienia wpinania przedmiotów, w szczególności liny) odcinka pręta o przekroju podobnym do przekroju części stałej. Alternatywnie, zamek może mieć postać drucianego jarzma (zamek druciany), w którym stalowy drut pełni jednocześnie funkcję zamka i jego sprężyny.
Karabinki z blokadą zamka stosowane są w miejscach szczególnie istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa. Mechanizm dodatkowego zabezpieczenia przed otwarciem zamka może być:
- zakręcany
- przesuwny
- bagnetowy
- kombinacją powyższych.
W praktyce można spotkać się jeszcze z następującymi określeniami kształtu korpusu karabinka:
- owal – odpowiada X
- D-kształtne (symetryczne i niesymetryczne)
- trójkątne
- nerkowate
- kształt gruszki
- HMS – odpowiada H.
Profil karabinka powinien mieć w miejscu kontaktu z liną wystarczająca dużą powierzchnię, aby nie doszło do jej uszkodzenia. Według wymogów UIAA ma to być łuk o promieniu minimum 5 mm pod kątem co najmniej 120°.
Kształt ramienia zamka karabinka:
- proste
- zgięte
- druciane.
Kształt zamka karabinka:
- klasyczny haczyk
- haczyk odwrócony
- różne warianty bezhaczykowe (m.in. KEY LOCK).