Królestwo Dalmacji

Królestwo Dalmacji (chorw. Kraljevina Dalmacija, niem. Königreich Dalmatien) – istniejący w latach 1815–1918 kraj koronny Cesarstwa Austrii, obejmujący obszar Dalmacji.

Królestwo Dalmacji

Königreich Dalmatien
Kraljevina Dalmacija

kraj koronny
1815-1918
Herb Flaga
Państwo	Austro-Węgry
Siedziba	Zadar
Data powstania	22 czerwca 1815
Data likwidacji	29 października 1918
Zarządzający	Mario Attems
Powierzchnia	12 831 km²
Populacja (1910) • liczba ludności	645 666
• gęstość	50,3 os./km²
Położenie na mapie      5. Królestwo Dalmacji
Położenie na mapie

Dane liczbowe:

• powierzchnia - 12.831 km²
• ośrodek administracyjny - Zadar
• liczba ludności w 1910 - 645 666
• główne narodowości^[1] - Chorwaci i Serbowie 96,7%, Włosi 2,6%

Dalmacja od wczesnego średniowiecza należała do Republiki Weneckiej. Jej granice zostały ostatecznie ustalone w pokoju w Pożarewacu 21 lipca 1718. Pierwszy raz Dalmacja stała się częścią Austrii po pokoju w Campo Formio 12 maja 1797. Na mocy pokoju w Preszburgu z 26 grudnia 1805 Dalmacja została włączona do Francji. Po anektowaniu przez Francję kolejnych ziem nad Morzem Adriatyckim w 1809 Dalmacja została włączona do Prowincji Iliryjskich. W wyniku ustaleń kongresu wiedeńskiego 29 marca 1815 z byłych Prowincji Iliryjskich wyłączono Dalmację, obszar zlikwidowanej w 1808 Republiki Raguzy oraz Albanii Weneckiej, które włączono do monarchii habsburskiej jako odrębny kraj koronny - nowo powstałe Królestwo Dalmacji.

W 1849 Dalmacja została na krótko włączona do Królestwa Chorwacji i Slawonii, ale władze Cesarstwa szybko się z tego wycofały i ostatecznie Dalmacja pozostała odrębnym królestwem w ramach Cesarstwa Austrii. Śladem tego pozostało nazewnictwo węgierskiej Chorwacji - Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji. W 1875 do Królestwa Dalmacji przyłączono nie zamieszkaną adriatycką wysepkę Pelagosa (dziś Palagruža), a po traktacie berlińskim z 13 lipca 1878 turecko-albańską gminę Spizza (dziś Sutomore w Czarnogórze) - 40 km² z 1650 mieszkańcami.

Dziś południowy skrawek Królestwa Dalmacji (dawna Albania Wenecka i gmina Spizza) należy do Czarnogóry, a pozostała część - do Chorwacji.

Zobacz też

• Podział administracyjny Królestwa Dalmacji

Przypisy

1. Według języka macierzystego; mówiący po serbsko-chorwacku Serbowie i Chorwaci zostali policzeni łącznie.