Liptowski Mikułasz
miasto w północnej Słowacji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Liptowski Mikułasz[6] (słow. Liptovský Mikuláš, do 1952 Liptovský Svätý Mikuláš; węg. Liptószentmiklós; niem. Sankt Nikolaus in der Liptau, Liptau-Sankt-Nikolaus) – miasto powiatowe w północnej Słowacji, w kraju żylińskim. Centrum gospodarcze, kulturalne i turystyczne historycznego regionu Liptów.
 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Burmistrz |
Ján Blcháč[1] | ||
| Powierzchnia |
70,11[2] km² | ||
| Wysokość |
607[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
+421 44[3] | ||
| Kod pocztowy |
031 01[3] | ||
| Tablice rejestracyjne |
LM | ||
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
 49°04′52″N 19°37′05″E | |||
| Strona internetowa | |||
.jpg)
Miasto leży nad rzeką Wag w Kotlinie Liptowskiej między Górami Choczańskimi (Chočské vrchy) i Tatrami Zachodnimi na północy a Niżnymi Tatrami na południu. Tuż na zachód od miasta leży wielki sztuczny zbiornik wodny Liptovská Mara.
Przez Liptowski Mikułasz przebiega słowacka droga krajowa nr 18 i równoległa do niej autostrada D1 z Popradu do Rużomberka. Łączy się z nią droga lokalna nr 584 z Nižnej koło Twardoszyna. Przez miasto przebiega również magistrala kolejowa, równoległa do drogi nr 18 / D1.
W okolicach Liptowskiego Mikułasza znaleziono wyroby z epoki brązu i późniejsze (lateńskie i celtyckie), wskazujące na istnienie osadnictwa na tym terenie już dwa tysiące lat p.n.e. Na przełomie IX i X wieku istniała tu słowiańska osada. Pierwsza wzmianka o Liptowskim Mikułaszu pochodzi z 1286 r. z czasów Władysława IV Kumana.
Przez większość swych dziejów miasto należało do możnowładczego rodu Pongráczów. W pierwszej połowie XIV wieku Liptowski Mikułasz uzyskał spore znaczenie handlowe, w 1424 r. otrzymał prawo organizowania targów dwukrotnie w ciągu roku. W XVI wieku rozwinęło się rzemiosło. W 1677 r. miasto stało się siedzibą władz komitatu Liptów. Na początku XVIII wieku w Mikułaszu osiedlili się Żydzi z Moraw, którzy rozwinęli na szeroką skalę miejski handel. W 1713 r. w mieście stracono legendarnego słowackiego zbójnika Juraja Jánošika.
W XIX wieku Liptowski Mikułasz stał się ośrodkiem słowackiego przebudzenia narodowego – w 1829 r. powstała słowacka biblioteka, w 1830 pierwszy słowacki teatr amatorski. W 1844 r. koło współpracowników Ľudovíta Štúra założyło tu słowackojęzyczny związek literacko-kulturalny Tatrín. 10 maja 1848 r. w Liptowskim Mikułaszu ogłoszono postulaty słowackiego ruchu narodowego, znane jako Żądania narodu słowackiego. W 1910 Liptowski Mikułasz liczył 3,3 tys. mieszkańców, z czego 1,7 tys. Słowaków, 0,9 tys. Węgrów i 0,7 tys. Niemców. W 1938 w miejscowości powstał jeden z zakładów Baty. W czasie II wojny światowej społeczność żydowska (800 osób) została wymordowana. W okresie słowackiego powstania narodowego w okolicy miasta działały liczne oddziały powstańcze, a od 3 lutego aż do 4 kwietnia 1945 ciężkie walki o jego wyzwolenie toczył I Czechosłowacki Korpus Armijny. Po wojnie w Liptowskim Mikułaszu rozbudowano przemysł, a od lat siedemdziesiątych XX wieku miasto zyskało znaczenie jako ośrodek turystyki górskiej i rekreacji.
- Kościół pw. świętego Mikołaja (Kostol sv. Mikuláša);
- Kościół ewangelicki (Evanjelický kostol);
- Klasycystyczno-secesyjna synagoga (Synagóga v Liptovskom Mikuláši);
- Dwór Pongraczów (Pongrácovská kúria) – najstarsza świecka budowla w mieście;
- Tzw. pierwszy dom żupny (Dwór Illešházych, Illešházyovská kúria);
- Dawny Dom Żupny (Bývalý Župný dom);
- Dawny zajazd Čierny orol;
- Pomniki Jerzego Trzanowskiego i M. M. Hodžy (Sochy Juraja Tranovského a Michala Miloslava Hodžu);
- Kasztel Okolicsanyich w Okolicznem (Kaštieľ rodiny Okoličániovcov v Okoličnom);
- Kościół i klasztor franciszkanów w Okolicznem (Kostol a kláštor františkánov);
- Kasztel Vranovo (Kaštieľ Vranovo).
W skład miasta wchodzi 12 dzielnic:
- Benice (165 mieszkańców – dane z 2004),
- Bodice (449 mieszkańców),
- Demänová (994 mieszkańców),
- Iľanovo (515 mieszkańców),
- Ploštín (511 mieszkańców),
- Palúdzka (2956 mieszkańców),
- Liptovská Ondrašová (1753 mieszkańców),
- Okoličné (1188 mieszkańców),
- Stošice (90 mieszkańców),
- Vitálišovce (105 mieszkańców),
- Podbreziny (9812 mieszkańców),
- Liptovský Mikuláš (14539 mieszkańców).
- MHk 32 Liptovský Mikuláš – klub hokejowy
- Tatran Liptowski Mikułasz – klub piłkarski
- Aquapark Tatralandia – aquapark
- Jasná – największy ośrodek narciarski na Słowacji, położony na południe od Liptowskiego Mikułasza
Fontanna
Kościół św. Mikołaja
Kościół ewangelicki
Synagoga
Nowoczesna zabudowa
Urząd miasta
Dom Żupny na Rynku
Rynek
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
