Loading AI tools
indyjski aktor, producent filmowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mohanlal, właściwie Mohanlal Vishwanathan Nair (ur. 21 maja 1960 w Elanthoor[1]) – indyjski aktor, producent filmowy, dystrybutor, twórca fabuł, także wokalista podkładający głos w piosenkach filmowych oraz przedsiębiorca i filantrop. Wieloletni członek komitetu wykonawczego Association of Malayalam Movie Artists, od 2006 do 2015 sekretarz generalny AMMA. Właściciel wytwórni filmowej Pranavam Arts oraz zajmujących się dystrybucją filmów Max Lab Entertainments i Pranamam Release, a także licznych restauracji. Największa gwiazda komercyjnego kina w malajalam. Uznawany za ikonę, w 2006 wybrany najpopularniejszym Keralczykiem w internetowym głosowaniu zorganizowanym przez CNN-IBN. W 2013 opublikowano jego biografię, Bhavadasharatham, autorstwa Bhanuprakasha[2].
Mohanlal (2014) | |
Imię i nazwisko |
Mohanlal Vishwanathan Nair |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
21 maja 1960 |
Zawód |
aktor, producent filmowy, dystrybutor, twórca fabuł, wokalista |
Współmałżonek |
Suchitra (od 28 kwietnia 1988) |
Lata aktywności |
od 1978 |
Odznaczenia | |
Urodził się w Elanthoor w dystrykcie Pathanamthitta w Kerali[3] jako drugi syn Vishwanathana Naira i Santhakumari Ammal[4]. Jego ojciec był prawnikiem pracującym dla rządu stanowego[5][4]. Mohanlal dorastał w Thiruvananthapuram. Uczęszczał do Mudavanmukal Law Primary School, następnie zaś do Model School w tym mieście. Talent sceniczny ujawniał już w okresie edukacji szkolnej, zdobył szereg nagród[4], między innymi dla najlepszego aktora szkoły (1972)[3]. Kształcił się w Mahatma Gandhi College w Thiruvananthapuram[3]. Uzyskał licencjat w zakresie handlu[3][5].
W filmie zadebiutował w 1978 w obrazie Thiranottam, który jednak ze względu na interwencję cenzury nie doczekał się wówczas premiery (odbyła się ona dopiero w 2005, po uzyskaniu zezwolenia od prezydenta Indii)[6]. Mohanlal wcielił się w nim w postać Kuttappana, chorego psychicznie służącego[7][8]. W 1980 zagrał jedną z głównych ról w wyreżyserowanym przez Fazila Manjil Virinja Pookkal. Obraz ten odniósł ogromny sukces, rozpoczął również karierę Mohanlala. Lata 80. były dla niego okresem licznych sukcesów zawodowych. Grywał głównie bohaterów negatywnych[9], pracując niekiedy nawet przy dwudziestu produkcjach równocześnie[10]. Status supergwiazdy przyniósł mu występ w Rajavinte Makan (1986)[3]. Stał się ponadto idolem keralskiej młodzieży, między innymi dzięki Chithram i Kilukkam[5]. W latach 90. występował zarówno w filmach o charakterze artystycznym jak i komercyjnym. Sukces odniosły np. His Highness Abdullah, Midhunam, Minnaram, Manichithrathazhu czy Vaanaprastham[3]. Uznanie przyniosła mu także główna rola w Iruvarze (1997), gdzie wcielił się w postać wzorowaną na M.G. Ramachandranie[11][12]. W 2000 zagrał w Narasimham, który okazał się jednym z najbardziej kasowych filmów w historii kinematografii w malajalam[5]. Wystąpił także w dobrze przyjętych Rasathanthram (2006)[13] i Hello (2007)[5]. W 2009 wcielił się w rolę keralskiego policjanta pracującego w Tamil Nadu w Unnaipol Oruvan[5][14]. Również ten film spotkał się z pozytywnym odzewem[15][16]. Ostatni z nakręconych z jego udziałem filmów z 2013, Drishyam, odniósł spektakularny sukces. Określano go jako najlepszy malajalamski thriller od czasu Yavaniki (1982), wskazywano także, iż żaden film Mohanlala od czasu Manichithrathazhu (1993) nie wywołał podobnego poruszenia w Kerali[17]. W styczniu 2014 stał się najbardziej dochodowym obrazem w historii keralskiego kina komercyjnego[18]. Gra Mohanlala w Drishyam spotkała się z jednoznacznie pozytywnymi reakcjami krytyki[19][20], w jednej z recenzji wskazano, że rola ta jest jego powrotem do formy[21].
Mohanlal uznawany jest za największą gwiazdę Mollywood[11]. Gra też w językach tamilskim[22], kannada[23], telugu[24] czy hindi[25]. W wywiadzie z września 2009, udzielonym S. Warrier, wskazał na potrzebę ściślejszej współpracy indyjskich przemysłów filmowych. Podkreślił zwłaszcza wagę wymiany doświadczeń z filmowcami z Kollywood[14]. Jego filmografia (jako aktora) do 2022 obejmuje 346 tytułów[26].
Zajmuje się także produkcją filmów (jako właściciel Pranavam Arts)[27], podkłada głos w piosenkach filmowych[28], jest twórcą fabuł[29] i dystrybutorem filmowym (należą do niego Max Lab Entertainments oraz Pranamam Release)[27]. Wystąpił w kilku sztukach teatralnych (między innymi w sanskryckiej Karnabharam)[30]. Opublikował Hridhayathinte Kaiyoppu, książkę zawierającą fragmenty prowadzonego przezeń bloga (2012)[31]. Pełnił funkcję sekretarza generalnego Association of Malayalam Movie Artists (AMMA)[32][33] (od 2006 do 2015). Od 1994 wchodzi w skład komitetu wykonawczego tej organizacji (z przerwą w latach 1997–2000). Trzykrotnie był jej wiceprzewodniczącym (1994–1997, 2000–2003 i od 2015)[34][35].
Ceniony za wszechstronność[36], naturalność[37], niebanalność[38] oraz łatwość wcielania się w różnorodne role[39]. Zestawiany z Robertem De Niro[36][40] (przez Ram Gopala Varmę[14]) i Marlonem Brando (magazyn Time)[41]; bywa nazywany Bogiem kina[42] oraz jednym z największych aktorów Indii[14].
O Mohanlalu pozytywnie wypowiadali się liczni filmowcy indyjscy. Sivaji Ganesan, legendarny aktor tamilski, uznał jego aktorstwo za bardzo interesujące. Kamal Haasan, również związany z tamilskim przemysłem filmowym, określił go jako najbardziej elastycznego aktora Indii[41]. Rajinikanth natomiast przyznał, że czasem czuje zazdrość, widząc z jaką łatwością gra Mohanlal[41]. Amitabh Bachchan, jeden z czołowych aktorów komercyjnego kina hindi, nazwał go jednym z najbardziej niezwykłych talentów kinematografii w malajalam, podkreślał jednocześnie swój podziw dla spontanicznego stylu gry keralskiego gwiazdora[43]. Shah Rukh Khan z kolei wskazywał na wielką pokorę charakteryzującą tego aktora[44]. Krytycy wskazują, że Mohanlal, wraz z Mammoottym i Dileepem, zdominował przemysł filmowy w malajalam, przyczyniając się jednocześnie do jego kryzysu. Zaznacza się, że absolutna dominacja wspomnianych aktorów spowodowała spadek dochodów innych przedstawicieli Mollywood oraz emigrację utalentowanych aktorek z Kerali, przyczyniła się również do tego, że filmy związane z tym przemysłem są w ogromnej większości skierowane wyłącznie do mężczyzn[45].
Wymienia się kilka charakterystycznych typów postaci odgrywanych przez Mohanlala. Często są to samotnicy, podejmujący niekiedy desperacką walkę z budzącą ich sprzeciw rzeczywistością. Inny typ to zbuntowani, nieco niedorośli młodzi mężczyźni, innym razem zaś – bohaterowie w przesadny sposób demonstrujący swoją męskość[46]. Część filmów z jego udziałem koncentruje się wokół motywu przyjaźni męsko-męskiej[47], sam zaś Mohanlal często występuje razem z Mammoottym[48], uznawanym za jednego z najważniejszych obecnie aktorów malajalam[49].
W rodzinnym stanie uznawany za ikonę[50], niekiedy określany jako półbóg[51] czy najdroższy syn Kerali[52]. Pojawiają się sugestie, iż jego ewentualne wejście do regionalnej polityki mogłoby się przyczynić do przełamania dominacji Indyjskiego Kongresu Narodowego i Komunistycznej Partii Indii (Marksistowskiej)[53]. Działa społecznie, jest założycielem, mentorem i ambasadorem dobrej woli Indian Blood Bank Society. Współtworzył Terrorism free Kerala Project[54]. Propaguje zdrowy styl życia, organizuje, także poprzez swoje organizacje fanowskie, zbiórki krwi, od kilkunastu lat bierze udział akcjach społecznych upowszechniających wiedzę na temat różnych chorób, między innymi cukrzycy. W 2003 został nagrodzony przez Indian Medical Association, natomiast w listopadzie 2012 otrzymał od Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej tytuł bohatera Światowego Dnia Cukrzycy. Angażuje się w kampanie na rzecz wyeliminowania polio, współpracuje z Kerala AIDS Control Society. Otacza opieką ok. 2000 starszych kobiet, finansując ich utrzymanie oraz leczenie. Założył dom spokojnej starości w Thrissur[55] oraz szkołę kształcącą aktorów głosowych w Thiruvananthapuram[56].
Prowadzi również działalność biznesową. Jest właścicielem licznych restauracji, między innymi Harbour Market w Bengaluru[57], Travancore Court w Koczinie[58] i Mohanlal's Tastebuds w Dubaju[59] (otwartej w 2002)[60], a także partnerem związanej z przemysłem spożywczym firmy Mohanlal's Tastebuds[61]. Zasiada też we władzach Uniroyal Marine Exports Ltd[62] oraz (od 2013) w zarządzie Radio Me, nadającej w malajalam rozgłośni ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich[63]. Współpracuje z wieloma przedsiębiorstwami, jako ambasador marek takich jak Malabar Gold[64], Pankajakasthuri[65] czy BPL Mobile[66]. Grywa w krykieta, występuje w amatorskiej lidze utworzonej dla przedstawicieli różnych indyjskich przemysłów filmowych[67]. Jest kapitanem[68] i jednocześnie współwłaścicielem klubu Kerala Strikers[69]. Fankluby filmowe z nim związane skupia organizacja All Kerala Mohanlal Fans and Cultural Welfare Association (AKMFCWA)[70], oficjalnie uznana przez aktora w 1998[71].
Za swoją działalność był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. W 2001 został odznaczony Padmą Shri[27], w 2019 otrzymał Padmę Bhushan. Posiada tytuł doktora honoris causa Sree Sankaracharya University of Sanskrit, przyznany w 2010[72] oraz doktorat honorowy University of Calicut (2018)[73]. Nadano mu również honorowy stopień podpułkownika Territorial Army of India (2009)[72]. W 2006 został wybrany najpopularniejszym Keralczykiem w internetowym głosowaniu zorganizowanym przez CNN-IBN. Zdobył przeszło 30% głosów[74]. We wrześniu 2013 nagrodzony podczas gali stulecia kina indyjskiego, zorganizowanej w Ćennaj[75]. Otrzymał między innymi National Film Award (w kilku kategoriach, odpowiednio: nagroda specjalna jury – 1988, najlepszy aktor – 1991, 1999, najlepszy producent – 1999), Filmfare Awards (1986, 1988, 1993, 1994, 1997, 1997, 1999, 2005, 2007, 2009)[76], Kerala State Film Awards (1986, 1988, 1991, 1991, 1995, 1995, 1999, 2005, 2007)[77], Asianet Film Awards (2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2009, 2010, 2011, 2013)[72][78], Kerala Film Critics Awards (1988, 1991, 1999, 2001, 2005, 2007, 2008, 2013)[72][79], Mathrubhumi Film Awards (1999, 2003, 2005, 2006, 2008)[72] oraz Prem Nazir Award (1999)[80].
Żonaty (od 28 kwietnia 1988) z Suchitrą[81], córką K. Balajiego[82]. Ma dwoje dzieci[83]. Jego syn, Pranav, również jest aktorem[84].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.