Morąg (gmina)

Morąg (1946–1954 miasto Morąg + gmina Królewo) – gmina miejsko-wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim.

Morąg

gmina miejsko-wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
TERC	2815083
Burmistrz	Tomasz Orłowski
Powierzchnia	310,55 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	24 687[1]
• gęstość	79,3 os./km²
Nr kierunkowy	89
Tablice rejestracyjne	NOS
Adres urzędu: ul. 11 Listopada 9 14-300 Morąg
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 27 Liczba miejscowości 61
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Morąg
Położenie na mapie Polski Morąg
53°55′N 19°56′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Miejscowości gminy Morąg

Siedziba gminy to Morąg.

Według Narodowego Spisu Powszechnego 31 marca 2011 gminę zamieszkiwało 25 245 mieszkańców, z czego 14 586 w mieście i 10 659 – na obszarach wiejskich gminy^[2]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku^[3] gminę zamieszkiwało 24 199 osób.

Historia

Gmina Morąg z siedzibą w mieście Morągu powstała 30 października 1945 w powiecie morąskim na obszarze okręgu mazurskiego, na terenie tzw. Ziem Odzyskanych^[4]. 28 czerwca 1946 gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego^[5]. 14 lutego 1946 gminę zamieszkiwało 4078 mieszkańców^[6].

Gminę zniesiono 4 maja 1946, przenosząc siedzibę do Królewa i tworząc w ten sposób gminę Królewo^[7]

Gminę Morąg przywrócono 1 stycznia 1973 w powiecie morąskim w woj. olsztyńskim^[8] po reaktywowaniu gmin^[9]. W latach 1975–1998 gmina położona była w „małym” województwie olsztyńskim.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[10] gmina Morąg ma obszar 310,55 km², w tym:

• użytki rolne: 53%
• użytki leśne: 25%

Gmina stanowi 17,6% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	24 998	100	12 695	50,8	12 303	49,2
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	80,5		40,9		39,6

• Piramida wieku mieszkańców gminy Morąg w 2014 roku^[1].
  

Podział na sołectwa

Gmina Morąg podzielona jest na sołectwa:

• Antoniewo – Antoniewo, Szymanowo
• Rolnowo – Rolnowo, Kamionka, Anin, Dobrocinek
• Nowy Dwór – Nowy Dwór, Obuchowo
• Chojnik – Chojnik
• Kalnik – Kalnik, Kępa Kalnicka, Prętki, Dworek
• Królewo – Królewo
• Strużyna – Strużyna, Stabuniki
• Złotna – Złotna, Borzymowo, Zbożne
• Markowo – Markowo
• Jurki – Jurki, Jurecki Młyn, Plebania Wólka
• Niebrzydowo Wielkie – Niebrzydowo Wielkie, Niebrzydowo Małe
• Gulbity – Gulbity, Woryty Morąskie, Worytki
• Łączno – Łączno
• Maliniak – Maliniak
• Bogaczewo – Bogaczewo, Zwierzyniec
• Słonecznik – Słonecznik, Bartężek, Prośno, Szczuplinki, Morzewko
• Bożęcin – Bożęcin
• Bramka – Bramka, Piłąg, Silin, Zawroty
• Ruś – Białka, Ruś
• Żabi Róg – Żabi Róg
• Gubity – Gubity
• Kretowiny – Kretowiny
• Tątławki – Tątławki, Rogowo
• Wilnowo – Wilnowo, Lusajny Małe, Kadzianka
• Jędrychówko – Jędrychówko, Kudypy, Wola Kudypska
• Kruszewnia – Dury, Kruszewnia
• Raj – Lubin, Raj
• Wenecja – Wenecja

Ponadto jeszcze w roku 1973 w dokumentach administracyjnych wzmiankowano niezamieszkaną leśniczówkę (osadę) Jegliak^[11].

Nazwy niemieckie miejscowości (do 1945 roku)

Nazwa polska	Nazwa niemiecka (do 1945)	Nazwa polska	Nazwa niemiecka (do 1945)	Nazwa polska	Nazwa niemiecka (do 1945)
Anin	Annenhof	Kępa Kalnicka	Wilhelmsthal	Rogowo	Eckfeld
Antoniewo	Antonienhof	Kretowiny	Kranthau	Rolnowo	Rollnau
Bartężek	Bärting	Królewo	Königsdorf	Ruś	Reußen
Białka	Gehlfeld	Kruszewnia	Krausenhof	Silin	Sillehnen
Bogaczewo	Güldenboden	Kudypy	Kuhdiebs	Słonecznik	Sonnenborn
Borzymowo	Abrahamsheide	Łączno	Wiese	Stabuniki	Stobnitt
Bożęcin	Groß Gottswalde	Lubin	Louisenthal	Strużyna	Silberbach
Bramka	Himmelforth	Lusajny Małe	Klein Luzeinen	Szczuplinki	Hechtwinkel
Chojnik	Hagenau	Maliniak	Schertingswalde	Szymanowo	Simonetti
Dobrocinek	Neu Bestendorf	Markowo	Reichertswalde	Tątławki	Tomlack
Dury	Döhringshof	Morzewko	Mahrau	Wenecja	Venedien
Dworek	Inrücken	Niebrzydowo Małe	Klein Hermenau	Wilnowo	Willnau
Gubity	Gubitten	Niebrzydowo Wielkie	Groß Hermenau	Wola Kudypska	Wolla
Gulbity	Golbitten	Nowy Dwór	Neuhof	Worytki	Klein Woritten
Jędrychówko	Heinrichshof	Obuchowo	Obuchshöfchen	Woryty Morąskie	Woritten
Jurecki Młyn	Georgenthalermühle	Piłąg	Pfeilings	Żabi Róg	Horn
Jurki	Georgenthal	Plebania Wólka	Pfarrsfeldchen	Zawroty	Schwenkendorf
Kadzianka	Vogelgesang	Prętki	Friedrichsfelde	Zbożne	Gottesgabe
Kalnik	Kahlau	Prośno	Pörschken	Złotna	Goldbach
Kamionka	Steinsdorf	Raj	Paradies	Zwierzyniec	Thiergarten

Sąsiednie gminy

Godkowo, Łukta, Małdyty, Miłakowo, Miłomłyn, Pasłęk, Świątki

Przypisy

1. Gmina Morąg w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. – NSP 2011; Powiat olsztyński. GUS. [dostęp 2016-01-10]. (pol.).
3. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019. Brak numerów stron w książce
4. Pismo starosty morąskiego z 30X 1945 (Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Olsztynie, Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski w Olsztynie, 170, k. 56).
5. Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177.
6. Spis sumaryczny w 1946.
7. Pismo wojewody Robla z 4 maja 1946 roku (Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Olsztynie, Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski w Olsztynie, 199, k. 28).
8. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 grudnia 1972 r., Nr 13, Poz. 176).
9. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
10. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
11. „Morąg – z dziejów miasta i powiatu”, Pojezierze, Olsztyn 1973.