Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nogat – rzeka będąca wschodnim ramieniem ujściowym Wisły, oddzielona od drugiego z ramion, Leniwki, śluzą w Białej Górze. Żeglowna na całej długości. Uchodzi licznymi odnogami do Zalewu Wiślanego, tworząc niewielką deltę.
Nogat w okolicach Kępin Wielkich | |
Kontynent | |
---|---|
Państwo | |
Województwo | |
Rzeka | |
Długość | 62 km |
Powierzchnia zlewni |
112,8 km² |
Średni przepływ |
20 m³/s (regulowany przez jaz w Białej Górze) przy wypływie z Wisły i 30 m³/s przy ujściu |
Źródło | |
Miejsce | Wisła |
Wysokość | |
Współrzędne | |
Ujście | |
Recypient | Zalew Wiślany |
Miejsce |
nieopodal miejscowości Osłonka |
Współrzędne | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
Położenie na mapie Polski |
Długość rzeki wynosi 62 km, a powierzchnia jej dorzecza 1330 km²[1].
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych[2], Nogat jest rzeką klasy żeglownej II.
Dopływy: Liwa, Młynówka Malborska, oba prawobrzeżne.
Ze względu na wartości przyrodnicze, ujściowy odcinek rzeki został objęty ochroną w postaci rezerwatu Ujście Nogatu i Obszaru Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat. Dolny odcinek stanowi granicę województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego[1].
Dawniej rzeka stanowiła jedno z głównych ramion Wisły i spływało nią 87% wód wiślanych. W związku z obniżeniem się poziomu lustra wody w Nogacie podjęto próbę regulacji układu rzecznego i w 1553 przekopano kanał pod Białą Górą, który uratował rzekę od wyschnięcia. Większość wód zaczęła płynąć Nogatem, a Wisła straciła żeglowność na odcinku Biała Góra – Gdańsk. Niedobór wody dla Gdańska i nadmiar dla miejscowości położonych nad Nogatem, wywołał wieloletnie spory. W 1612 wybudowano tamę, która w czasie wojen szwedzkich uległa zniszczeniu, powodując ponowne spory i komplikacje stosunków wodnych. Dopiero w 1848 zatwierdzono projekt odgałęzienia Nogatu od Wisły 4 km poniżej Białej Góry w miejscowości Piekło, w tym celu przekopano kanał, wzniesiono drewniany jaz przeciw krze lodowej i wybudowano wały przeciwpowodziowe z tzw. wielkim upustem, służącym do odprowadzania wód Liwy do Nogatu. W 1879 podwyższono wał przeciwpowodziowy Wisły i przebudowano wielki upust. Po przerwaniu wału i zalaniu Żuław Elbląskich w 1888 zdecydowano o uregulowaniu Wisły. W 1900 nastąpiło prawie całkowite odcięcie dopływu wody z Wisły do Nogatu. Rzekę Nogat skanalizowano przez trzy stopnie wodne: Michałowo, Rakowiec i Szonowo, utrzymując w ten sposób stały poziom wód, umożliwiając ruch statków. W 1930 wybudowano małą śluzę w ujściu Liwy do Nogatu[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.